Xoay quanh một nhân vật có thật nhưng lại dựa trên cuốn tiểu thuyết cùng tên của David Ebershoff, The Danish Girl đứng đâu đó ở miền giao thoa giữa lịch sử và hư cấu, giữa phim tiểu sử và tác phẩm chuyển thể từ văn học. Có lẽ vì vậy mà cách bộ phim không hoàn toàn bám vào thực tế mà có phần lãng mạn, tiểu thuyết hóa. Phim kể về họa sĩ người Đan Mạch Einar Wegener (Eddie Redmayne) trên hành trình từ một người đàn ông hóa thân thành người phụ nữ mang tên Lili Elbe. Hành trình đầy xúc động đó, thật thú vị, lại được phản ánh thông qua mối quan hệ giữa Einar và người vợ Gerda Wegener (Alicia Vikander). Và cho dù bộ phim lấy bối cảnh Copenhagen vào cuối những năm 1920, tinh thần và thông điệp của nó lại rất mới và đương đại, khi cả thế giới đang chiến đấu vì sự bình đẳng dành cho người chuyển giới và cộng đồng LGBT nói chung.

The Danish Girl

Bên cạnh yếu tố thông điệp truyền cảm và mang tính thời đại, mọi khía cạnh khác về The Danish Girl đều hoàn hảo để trở thành ứng cử viên nặng ký cho giải Oscar 2015. Cũng giống như các phim trước của Tom Hooper, bộ phim có phần hình ảnh cực kỳ trau chuốt và mượt mà được thực hiện bởi nhà quay phim từng được đề cử Oscar Danny Cohen, với thiết kế bối cảnh và phục trang đầy mỹ cảm, nhạc phim buồn đẹp du dương và đặc biệt là dàn diễn viên đều là những ngôi sao quen thuộc với các giải thưởng điện ảnh. Tuy vậy, có thể chính vì quá hoàn hảo và hào nhoáng, bộ phim để lại cảm giác khá thiếu sức sống khi đi đến tận cùng.

Nam diễn viên Eddie Redmayne trong vai Einar/Lili rõ ràng là ngôi sao của The Danish Girl. Đây không phải lần đầu tiên Redmayne hóa thân vào một vai diễn đòi hỏi sự biến hóa lớn cả về thể chất và tâm lý. Còn nhớ mới đầu năm nay, anh đã đoạt giải Oscar nam chính cho vai nhà vật lý học Stephen Hawking trong The Theory of Everything. Không thể phủ nhận rằng ngoại hình khác lạ của Redmayne được tận dụng rất hiệu quả trong bộ phim này: Lili của anh mang một vẻ đẹp lạ lùng, quyến rũ và rất khó cưỡng. Đã bớt đi nhiều sự nặng tính kỹ thuật, nhưng dường như vì đắm chìm trong ánh sáng lý tưởng của bộ phim, chân dung Lili Elbe hiện lên quá đẹp đẽ đến mức không giống một con người thật. Vai diễn đối trọng với Lili là người vợ Gerda của nữ diễn viên Thụy Điển Alicia Vikander, xem ra lại có phần tinh tế và lay động hơn.

.

Vai diễn đối trọng với Lili là người vợ Gerda

Quá thận trọng trong việc tiếp cận một vấn đề nhạy cảm, The Danish Girl mang đến một cái nhìn lịch thiệp nhưng có phần xa cách đối với cộng đồng đặc biệt này, hơn là thực sự đến gần, để tâm tìm hiểu để có thể lột tả một cách chân thật cuộc chiến đấu của họ để được là chính mình. Tuy nhiên, điều bộ phim đã làm được là khiến công chúng quan tâm và dần có một sự thấu hiểu nhất định về vấn đề này. Quan trọng nhất, The Danish Girl nói lên được một điểm mà khá nhiều người chuyển giới đồng tình: công cuộc chuyển đổi giới tính như một hành trình chết đi và tái sinh trong một hình hài mới.

LGBT trên màn bạc

Mặc dù khái niệm về LGBT, đặc biệt là “chuyển đổi giới tính” đã được giới chuyên môn đề cập đến từ rất sớm và những ca phẫu thuật chuyển đổi giới tính đầu tiên được thực hiện từ những năm 1920 của thế kỷ trước, chủ đề này lại gần như không hề được đề cập một cách nghiêm túc trên phim cho đến những năm 1960.

Một trong những phim quan trọng của thời kỳ đầu này phải kể đến In a Year of 13 Moons (1978) của đạo diễn Rainer Werner Fassbinder làm dưới thời Đông Đức. Tác phẩm có phần bi kịch về một người phụ nữ chuyển giới đối mặt với cuộc sống sau quá trình chuyển đổi, bị người tình và xã hội xung quanh khinh bỉ, bạo hành cả về thân thể lẫn tinh thần. Phim chứa đựng những cảm xúc rất thật và mãnh liệt vì được Fassbinder thực hiện trong nỗi đau trước cái chết của người tình đồng tính của mình.

Chủ đề LGBT gần như không hề được đề cập một cách nghiêm túc trên phim cho đến những năm 1960.

The Crying Game (1992) là một trong những phim chính thống hướng đến khán giả đầu tiên đề cập đến vấn đề chuyển giới như một tình tiết quan trọng của phim. Bộ phim tâm lý hồi hộp của đạo diễn người Ireland Neil Jordan  thách thức những quan niệm cố hữu về người chuyển giới, khiến khán giả đồng cảm với nhân vật mà không biến hình ảnh người chuyển giới trở nên yếu đuối hay bi lụy.

Thập niên 1990 cũng đánh dấu sự vươn ra quốc tế của tên tuổi đạo diễn người Tây Ban Nha Pedro Almodóvar. Quan tâm đặc biệt tới các vấn đề về tính dục trong đó có người chuyển giới, Almodóvar thường có những quyết định táo bạo và tiến bộ trong lựa chọn diễn viên, như chọn diễn viên là phụ nữ chuyển giới đóng vai phụ nữ và ngược lại. Tác phẩm nổi bật của ông là All About My Mother (1999), được đánh giá là một kiệt tác của điện ảnh hiện đại, miêu tả chân dung người phụ nữ chuyển giới với sự thấu hiểu và tôn trọng hiếm thấy trên màn bạc.

Thế kỷ 21 đến với sự cởi mở và háo hức với những đề tài liên quan đến cộng đồng LGBT nói chung chứ không chỉ riêng về người chuyển giới. Các phim thuộc đề tài này được chào đón bởi các liên hoan phim, các giải thưởng lớn không còn bởi vì đề tài đặc biệt nhạy cảm mà bởi vì chúng đơn giản là những bộ phim hay. Brokeback Mountain (2005) xóa nhòa ranh giới giữa tình yêu dị tính và đồng tính mà xem nó đơn giản chỉ là tình yêu, đã làm xúc động biết bao khán giả dù đồng tính hay dị tính. Transamerica (2005) ra mắt cùng năm lại tiếp cận vấn đề về người chuyển giới một cách khá bình thản và hài hước.

—

Xem thêm

Bộ phim Cô Gái Đan Mạch tạo làn sóng ủng hộ người LGBT

Bạn nghĩ gì về LGBT & tình yêu đồng tính?

Những hình ảnh đẹp về tình yêu của người đồng tính