Mùi hương này cho em hay anh?

Mùi đặc trưng của đàn ông như thế nào? Với hầu hết chúng ta, những người sinh ra trong thập niên 70s hoặc 80s, đó sẽ là một kiểu mùi rất sạch sẽ nhưng nồng nàn, là mùi của cái hít nhẹ khi ôm lấy bố hay của nụ hôn đầu tiên thời trung học: Brut, Polo hoặc Drakkar Noir … những mùi hương gợi lên sự mạnh mẽ của cơ bắp, chăn nệm sạch tinh tươm và thức uống mạnh. Thời đó, để bắt chước ban nhạc Aerosmith, các chàng trai sẽ ăn mặc giống con gái một chút… nhưng họ sẽ không đời nào chịu dùng nước hoa dành cho nữ.

Ranh giới mùi hương đang dần xóa nhòa

Còn ngày nay, mọi chuyện đã khác. Thông thường, mùi hương được phân loại như sau: dành cho chàng sẽ là những mùi kiểu tươi mới nhưng trần tục như cam quít (nguyên liệu cơ bản của tất cả các loại colognes) và mùi gỗ. Trong khi đó, mùi dành cho nữ giới sẽ là tinh dầu hoa và trái cây. Cho đến gần đây, những mùi thường dành cho nữ đang dần tấn công vào thành phần của nước hoa nam giống như trào lưu unisex trong thời trang.

Ví dụ như mùi hoa cam nữ tính trong chai Gucci Guilty Intense Pour Homme do Chris Evans làm gương mặt quảng cáo, mùi hoa huệ tây và hương nhài trong No.1 For Men – nước hoa được Clive Christian tự xưng là hương thơm đắt giá nhất thế giới (865USD/50ml), hoa xoài thoang thoảng trong Ralph Lauren Polo Double Black hoặc mùi hoa hồng nồng nàn trong Paco Rabanne 1 Million thống-trị-thị-trường-châu-Âu (thật đấy! đó là tên gọi của nó) và có cả trong Burberry Brit.

Trong nước hoa của nữ, các nốt mùi truyền thống đã bị lấn át bởi những nốt rắn rỏi hơn như hoắc hương, đàn hương, xạ hương, sồi hay hổ phách – những mùi vốn dành cho nam. Bên cạnh đó, có rất nhiều lựa chọn cho các chàng trai muốn mình thơm nức như một bó hoa cưới!

Le Labo’Rose 31, Les Parfums de Rosine’s Rose d’Homme (được Chandler Burr – fan hâm mộ hoa hồng, nhà nghiên cứu nước hoa của báo New York Times – miêu tả: “Không ẻo lả nhưng vẫn thơm rất nồng nàn như khi ta lạc vào mê cung hay đi trong chiều buổi chạng vạng”; Eau de Pamplemousse Rose của Hermès, Cannabis Rose của Fresh và Arabian Night Rose Oud của By Kilian đều chiết xuất chủ yếu từ hoa hồng.

“Tôi thấy dường như mọi ranh giới đang bị xóa nhòa” – Kilian Hennessy – người sáng lập By Killian nói. “Vẫn có những hương thơm đậm chất nữ tính và rất khó dùng cho đàn ông như mùi hoa huệ (nguyệt dạ hương). Nhưng tôi thấy Sweet Redemption và The End có mùi nền là hoa cam, rất được ưa chuộng. Còn bản thân tôi thì dùng mùi hoa hồng”.

Thực ra, nếu có ai nghĩ dùng nước hoa ngọt một chút là không nam tính thì họ nên gặp Tommy Lee. Tay rock của ban nhạc Motley Crue, người tình cũ của Pamela Anderson, đã trung thành với chai Kai Perfume Oil màu trắng đậm hương hoa trong suốt 10 năm. Ngoài Tommy Lee, còn có Bob Dylan, David Duchovny, Slash và Usher là fan trung thành của mùi hương này.

“Tôi yêu cái hương thơm của hoa nhài (gardenia) lắm nhưng vẫn chưa có loại nước hoa nào “bắt” được cái mùi thơm tươi tắn và quyến rũ của nó như tôi muốn”, Lee nói: “Thế là khi một người bạn chỉ tôi chai Kai, tôi chết ngất ngay lập tức. Và tin tôi đi, tôi vẫn rất hấp dẫn phụ nữ”.

Và sự thật thì thú vị hơn nhiều…

Việc phân chia rạch ròi mùi hương dành cho nam và nữ thực ra là một quan niệm khá hiện đại. Trong lịch sử, không hề có sự phân biệt nào như vậy. Đàn ông và phụ nữ thời Hy Lạp cổ đều dùng nước hoa chiết xuất từ hoa lily và hoa hồng. Đàn ông thời Victoria dùng mùi hoa hồng, violet, oải hương, hoa tử đinh hương, hoa kim ngân và bạc hà.

Eau de cologne có thể được xem là loại nước hoa đầu tiên có “phân biệt giới tính”, rất có thể điều này bắt nguồn từ Napoleon Đại đế. Người ta kể mỗi tháng, ông dùng hết 60 chai Eau de cologne loại nửa gallon (khoảng 3,78 lít). Đó là hỗn hợp do một thợ cắt tóc người Ý Gian Paolo Feminis pha chế từ rượu mạnh, dầu cam quít và thảo dược năm 1709. Napoleon rất thích loại nước hoa này và khuyến khích quân lính của mình dùng. Có thể đây là lý do người ta nghĩ mùi hương dành cho đàn ông phải là loại mạnh mẽ cường tráng.

Fougère là loại nước hoa tinh chế từ hỗn hợp tinh dầu oải hương, cây phong lữ, sồi và coumarin. Công thức của nó đã được tất cả các khu buôn bán nước hoa suốt thế kỷ 20 xem là chuẩn mực của nước hoa nam đặc biệt sau khi chai Fougère Royale của Houbigant ra mắt vào năm 1882.

“Người ta dùng công thức pha chế Fougère trong 95% loại nước hoa dành cho nam”, Hennessy cho biết, “Fougère được xem là mùi hương nam tính vì nó cho người ta cảm giác sạch sẽ, tinh tươm như mùi kem cạo râu hoặc mùi của tiệm cắt tóc. Nó là mùi cho cảm giác tươi mát và an tâm. Nhưng điều thú vị là thành phần của Fougère chứa rất nhiều mùi hoa. Chúng ta xem đó là nước hoa dành cho nam chỉ vì từ trước đến nay người ta đã luôn nói như vậy”.

Tuy rằng mùi hương là sở thích cá nhân nhưng nghiên cứu về ảnh hưởng của văn hóa và ký ức trong não bộ cho thấy việc ta nhận biết một mùi là đắng, khét, trần trụi hay tươi mát lại rất ít phụ thuộc vào người đó. Năm 2009, Manuel Zaro và David T.Stanton đã xuất bản một sơ đồ phân tích về mùi và nước hoa. Nghiên cứu này chỉ ra rằng những mùi hương “ngọt ngào, ướt át” thường sẽ được xem là dành cho phụ nữ và mùi hương có vẻ “khô, cứng” thì dành cho đàn ông.

Cuộc thử nghiệm của ELLE

Trong một nỗ lực ít “khoa học” hơn, ELLE đã cố gắng xác định xem việc phân chia “giới tính” cho mùi hương hình thành từ khi nào. Dùng một số lọ chứa những mẫu mùi hương điển hình để thực hiện một khảo sát nhỏ (dưới 10 mẫu) tại New York và San Francisco. Những mẫu thử này được cung cấp bởi hai trung tâm nước hoa huyền thoại Givaudan và Fresh. Sau đó người ta cho một nhóm trẻ con ngửi từng nhóm mùi ngẫu nhiên.

Khi được hỏi: “Nhóm mùi nào dành cho con trai và nhóm nào dành cho con gái?”. Một số tỏ ra khá chắc rằng hoa hồng là mùi luôn dành cho phái yếu (“mùi này giống mùi phấn thơm trang điểm” , “nó giống mùi kẹo chanh”). Một số cậu bé trai lại có những câu trả lời rất bất ngờ: “Mùi này giống bánh quy” (khi nói về sô cô la), “ mùi kẻ mắt nước” (xạ hương trắng). Và thú vị là khi các bé thích một mùi nào đó, nó lập tức được cho là thuộc về giới tính của bé.

Nước hoa, đặc biệt là nước hoa nam, thường được cho là một vũ khí lợi hại để chinh phục và chiến thắng tình yêu. Ý tưởng dùng mùi hương nam tính để khơi lên sự khao khát từ phụ nữ rất phổ biến trong những năm 1970 – 1980.

Trong phim Anchorman – Truyền thuyết về Ron Burgundy, nhân vật của Paul Rudd nói: “Nghiên cứu cho thấy nó hiệu quả trong 60% các lần thử nghiệm” và xịt gần hết chai cologne quyền lực có tên gọi Sex Panther (con báo tình ái) trước cuộc gặp gỡ với người trong mộng.

Thực ra thì những mùi thành phần không đóng vai trò quyết định. Axe – công ty sản xuất nước hoa nhẹ được giới nữ sinh trung học yêu thích – và giáo sư Alan Hirsch của Quỹ nghiên cứu các phương pháp chữa trị bằng mùi hương đã thực hiện một cuộc khảo sát với hơn 2.000 phụ nữ tham gia tại Mỹ. Kết quả là trong lần gặp đầu tiên, cứ 3 sinh viên thì có 2 cô gái sẽ chịu ôm hôn chàng trai có mùi thơm quyến rũ, nhưng với mỗi người thì định nghĩa “mùi quyến rũ” lại rất khác nhau.

Phụ nữ New York sẽ điên cuồng với mùi thơm nồng của cà phê, Los Angeles là hoa oải hương, trong khi phụ nữ Atlanta thích mùi anh đào, ở Philadenphia là mùi thơm của áo quần sạch sẽ và ở San Diego là mùi sữa dưỡng da phơi dưới nắng chói chang. Và suy cho cùng, cả phụ nữ cũng như đàn ông thời nay đều sẵn sàng thử nghiệm cái mới.