Làm đẹp / Xu hướng & Cảm hứng

Theo dòng lịch sử phấn trang điểm – Từ quý tộc đến đường phố

Cùng xem quá trình phát triển của phấn trang điểm ở phương Tây từ thời La Mã đến nay.

lịch sử phấn trang điểm grace kelly ft

Khi nói đến vấn đề chấp nhận làn da tự nhiên, văn minh nhân loại đã trải qua một quãng đường dài. Ngày nay, chúng ta  tôn vinh mọi sắc thái của làn da, trân trọng từng đốm tàn nhang duyên dáng, lan tỏa phong trào tích cực về mụn để mỗi cô gái, chàng trai đều tự tin về vẻ ngoài đặc trưng của mình. Tuy nhiên, trong quá khứ, chỉ một làn da trắng muốt, không tì vết mới được coi là đẹp. Phấn trang điểm chịu ảnh hưởng lớn từ quan niệm về cái đẹp của con người từng thời.

phấn trang điểm freckle
Ảnh: wallpapermaiden

Từ những ngày đầu tiên

Giống như nhiều mặt hàng trang điểm thời xưa, phấn nền gồm những thành phần vô cùng kì lạ. Cuốn sách Classic Beauty: The History of Makeup của tác giả Grabriella Hernandez có viết: “Thời La Mã (khoảng 100 sau Công nguyên), kem từ giấm và thạch cao được dùng để làm sáng da và rễ cây orris nghiền mịn là thành phần của phấn nền”. Ở Trung Quốc cổ đại, bột gạo được dùng làm phấn trang điểm để làn da trông mịn và trắng hơn.

phấn trang điểm roman
Ảnh: Wikipedia

Bên cạnh những lợi ích làm đẹp, phấn trang điểm còn phục vụ mục đích thể hiện đẳng cấp trong xã hội. Làn da càng trắng và mịn, địa vị xã hội của người đó sẽ càng cao. Quy luật này tồn tại qua cuộc Thập tự chinh ở châu Âu cho đến thời Trung cổ – thời của những khuôn mặt tròn trịa và trắng tái, với lông mày tỉa mỏng và đường chân tóc được nhổ cho trán rộng hơn. Trong thời gian này, phấn trang điểm cũng được dùng để che đi mọi sắc nét tự nhiên trên gương mặt. Chẳng hạn, phụ nữ thường dùng phấn và những chất tẩy tự nhiên như dung dịch kiềm để xóa tàn nhang.

phấn trang điểm wiki Bernardino_Luini_(Atelier)
Ảnh: Tranh Salome with the Head of Saint John the Baptist (Wikipedia)

Và như vậy, sau nhiều thập kỷ, một gương mặt trắng bệch phấn trở thành tiêu chuẩn tối cao của cái đẹp, một tiêu chuẩn bất công và chuyên quyền đến từ một chủng tộc và giai cấp nắm ưu thế trong xã hội.

phấn trang điểm
Ảnh: Cảnh phim Marie Antoinette (2006)

Phấn trang điểm trong nghệ thuật

Nói đến làn da trắng muốt, bạn chắc hẳn sẽ dễ dàng liên tưởng đến vô số tác phẩm nghệ thuật minh hoạt cho tiêu chuẩn vẻ đẹp này. Những nàng thơ thời Phục hưng trong những bức tranh của Botticelli – từ Sự ra đời của thần Vệ Nữ đến Primavera – luôn có gương mặt trắng ngần, mịn màng, không khuyết điểm, không một sắc màu riêng biệt thể hiện bất kỳ cá tính nào.

phấn trang điểm venus
Ảnh: Tranh “Sự ra đời của thần Vệ nữ” của Botticelli (Wikipedia)
phấn trang điểm primavera
Ảnh: Ba nữ thần Charites trong tranh Primavera của Botticelli

Gương mặt này cũng xuất hiện trong những tác phẩm thời Nữ hoàng Elizabeth, với chính nữ hoàng luôn xuất hiện với làn da trắng phấn và mái tóc đỏ rựa lửa nổi bật.

phấn trang điểm liz 2
Ảnh: Cate Blanchett trong vai Nữ hoàng Elizabeth I

Thời Elizabeth cũng là khoảng thời gian phấn trang điểm trắng thực sự trở nên phổ biến, ngay cả ở giai cấp lao động. Kiểu trang điểm này cũng trở nên thông dụng trên sân khấu. Các diễn viên của Nhà hát kịch Shakespeare’s Globe thường thoa chì trắng (ceruse) trước khi biểu diễn. Trong thời đại này, phấn từ chì trắng là sản phẩm được tất cả mọi người sử dụng, dù nguyên liệu này gây kích ứng da và cực kỳ có hại cho sức khỏe. Sản phẩm độc hại này đã phá hủy làn da và thậm chí giết chết nhiều người thời đó.

phấn trang điểm actor
Ảnh: Wikipedia

Cái chết và sự phục sinh của phấn trang điểm

Đến năm 1760, bệnh đậu mùa lan khắp nước Anh. Dịch bệnh cộng với việc sử dụng chì trắng để lại sẹo vĩnh viễn trên da nhiều người. Rõ ràng đã đến lúc tìm kiếm một nguyên liệu thay thế cho chì trắng trong công cuộc làm đẹp của phụ nữ.

Khoảng 60 năm sau, một cuốn sách xuất bản ẩn danh – The Art of Beauty (tạm dịch: Nghệ thuật nhan sắc), đưa ra một ý kiến về trang điểm chưa từng có trước đó. Cuốn sách cho rằng các sản phẩm trang điểm nên được dùng để tôn lên vẻ đẹp tự nhiên của một người thay vì che đi những khuyết điểm của người đó. Dù ý tưởng này thúc đẩy phụ nữ sử dụng phấn trang điểm theo ý muốn cá nhân, họ vẫn tiếp tục thoa phấn rất dày vào thời Nữ hoàng Victoria và thời Vua Edward. Tuy nhiên trong thời này, “rouge” – một loại kem màu đỏ được dùng để thoa lên môi và má để gương mặt hồng hào hơn, khác với những thập niên trước đó.

phấn trang điểm vic
Ảnh: Nữ hoàng Victoria (Wikipedia)

Đến thế kỷ 20, vai trò của phấn trang điểm đã thay đổi với mục đích thực tế hơn. Phấn được dùng để hút dầu trên da mặt. Phấn còn có thể được thoa ở bất kỳ nơi nào trên cơ thể để điều chỉnh mồ hôi và bã nhờn. Vì vậy, đây là sản phẩm rất hữu ích đối với phụ nữ ở những vùng có khí hậu nóng hơn. Phấn đã được công nhận như một phần trong quy trình chăm sóc và làm đẹp da, chứ không còn là sản phẩm dùng để che khuyết điểm nữa.

Phấn trang điểm có màu

Đến những thập niên 20 và 30 của thế kỷ 20, phấn trang điểm màu bắt đầu trở nên phổ biến. Những màu được yêu thích nhất là màu trắng, màu tự nhiên, màu da và màu nâu, nhưng một số công ty có đến khoảng 12 màu trong dòng sản phẩm của họ. Phấn màu thay đổi cục diện thế giới làm đẹp bởi chúng giúp phái đẹp chấp nhận và yêu quí sắc màu đặc trưng của bản thân.

phấn trang điểm parisian
Ảnh: Hai phụ nữ ở Paris Getty Images

Cuộc cách mạng của phấn màu vàng (banana powder) vào thập niên 60 được bắt đầu bởi chuyên gia trang điểm Hollywood Ben Nye. Loại phấn này có màu vàng nhẹ, giúp làm da sáng hơn nhờ trung hòa màu đỏ trên da. Phấn vàng cũng phù hợp với nhiều màu da vì chúng khá mỏng khi thoa lên mặt.

phấn trang điểm 1
Ảnh: Shutter Stock

Phấn trang điểm ngày nay

Dù ở dạng bột hay dạng nén, phấn trang điểm trở thành một trong những sản phẩm luôn có mặt trong túi của các tín đồ làm đẹp. Phấn được dùng để phủ lên lớp kem nền để giữ lớp trang điểm lâu hơn, kiềm dầu, hoặc che khuyết điểm. Phong trào baking với phấn dạng bột khiến các loại phấn được săn lùng dữ dội hơn bao giờ hết.

phấn trang điểm 3
Ảnh: Getty Images

Một trong những loại phấn trang điểm hiện đại khác là loại phấn chuyển thành kem (powder-to-cream products). Sản phẩm này được lưu giữ trong hộp ở dạng phấn nhưng khi được thoa lên mặt sẽ chuyển thành dạng kem. Loại phấn này giữ trên da lâu hơn và cũng không bị khô đi trong hộp như những sản phẩm dạng kem.

phấn trang điểm 2
Ảnh: Shutter Stock

Xem thêm:

6 loại phấn phủ kiềm dầu giúp da luôn khô thoáng trong ngày Hè

Cách để chọn loại phấn bronzer phù hợp với bạn

Nhóm thực hiện

Bài: Thục Linh Nguồn: Tạp chí Phái đẹp ELLE Tham khảo: Makeup Ảnh: Tổng hợp
Kết nối với ELLE! Bắt kịp nhịp đập thời trang, làm đẹp và phong cách sống.

BÌNH LUẬN (0)