Xuất hiện với vẻ ngoài hoàn hảo, duyên dáng cùng nụ cười rạng rỡ, những người phụ nữ ấy hấp dẫn đàn ông ở mọi lứa tuổi. Họ có một công việc đáng mơ ước, chưa gia đình và không vướng bận bất kỳ mối lo lắng nào… Khi đã qua thời tuổi trẻ hay chán chường, luôn gối đầu bằng các cuốn sách lãng mạn sướt mướt thì giờ đây những người phụ nữ độc thân này đang chậm rãi tận hưởng cuộc sống hết mức có thể. Người ta gọi những người phụ nữ như vậy là “Princess Pan” (lấy từ hình ảnh cậu bé Peter Pan trong truyện kể, một đứa trẻ không bao giờ lớn).
Hãy thử hình dung về họ, Princess Pan, một người khoảng 30 tuổi hợp thời trang, cá tính, biết cách đề cao bản thân. Họ có thu nhập cao và một chỗ ở rộng rãi, nhưng luôn từ chối tất cả những lời hứa hẹn, cam kết. Họ chọn lối sống độc lập và trẻ trung hơn nhiều so với tuổi thật của họ. Liệu đây là một hiện tượng tiêu cực hay một xu hướng tiên phong?
Chống lại thế giới?
“Thứ đang gây phiền toái cho phụ nữ chính là mâu thuẫn của bản thân họ. Trong chuyên môn nghề nghiệp, họ rất thành công, nhưng trong cuộc sống hàng ngày, họ lại cư xử chẳng khác gì một thiếu nữ. Cuộc sống của họ về cơ bản có thể được chia làm hai phần, một nửa thì nghiêm túc, còn một nửa thì lại rất trẻ con. Họ đa phần là những người phụ nữ biết làm chủ cuộc sống, họ đối diện với những khó khăn bằng cách tận hưởng chúng. Dễ hình dung nhất là hình ảnh một người phụ nữ thành đạt, có quyền lực trong tay nhưng lại xuất hiện cùng với chiếc túi xách Hello Kitty. Tuy nhiên, ẩn sâu trong vẻ ngoài ”không giống ai” ấy thực sự vẫn là sự nghiêm túc và chững chạc” – đó là ý kiến từ chuyên gia về vấn đề giới tính Vincent Grégoire. Tuy nhiên, liệu các Princess Pan có đang đại diện một thế hệ mới khó nắm bắt hay không?
Elisabeth Tissier-Desbordes, chuyên gia về thái độ tiêu dùng đồng ý với quan điểm này. Theo bà: “Những phụ nữ trong độ tuổi 30, 40 hiện nay luôn khao khát quyền lực. Thế nhưng, việc dân số ngày càng gia tăng và áp lực cạnh tranh từ nam giới đã khiến họ gặp khó khăn trong việc đạt được vị trí cao. Chịu nhiều áp lực từ công việc, nhu cầu được xoa dịu bản thân bằng cách vui chơi, giải trí của họ cũng đồng thời tăng lên. Ngoài công việc, họ không muốn có bất kỳ lo lắng nào. Họ làm việc như một người đàn ông kể từ lúc còn trẻ, bởi với họ, đó là sự cạnh tranh”.
Việc không muốn trưởng thành liệu có phải là một thái độ chống đối của phái nữ? Trong một xã hội đầy áp lực, việc muốn duy trì sự tươi trẻ cả về thể xác lẫn tinh thần là điều tất yếu, nhất là đối với phụ nữ. Việc này giúp họ cảm thấy như đang sống trong giai đoạn chuyển giao giữa mới lớn và trưởng thành mà không bao giờ phải trở nên già nua.
Theo Eric Deschavanne, một nhà triết học thì “Tuổi trẻ là một giai đoạn quan trọng. Lúc này, mỗi người sẽ thể hiện sự tự do cá nhân và năng lực bản thân. Những phụ nữ trẻ có bằng cấp cao luôn chán ghét những sự ràng buộc mà khi trưởng thành, con người phải gánh vác. Đây là một hệ quả tất yếu trong xã hội dân chủ hiện nay, nơi quyền tự do cá nhân ngày càng được nâng cao. Và những phụ nữ này đều có trình độ văn hóa và vị trí xã hội đáng nể”.
Cũng như các cô bé gái, khi giành được thứ hạng cao trong lớp hoặc có điểm số tốt hơn các bạn nam, các cô sẽ khó mà cảm thấy đồng tình với cuộc sống bó buộc mà bà và mẹ mình từng trải qua. Vì thế, họ, những phụ nữ của thế hệ mới, luôn giữ mình tươi trẻ để khẳng định rằng họ khác biệt.
Chống lại sức mạnh thời gian
Trong xã hội hiện nay, khi những người trẻ tuổi đang làm mình già đi bằng style vintage thì những người đã trưởng thành lại muốn quay trở lại tuổi 20. Họ mặc những chiếc áo mỏng, đi những đôi boot có khóa cài năng động, sơn móng tay với những màu sắc nổi bật và ngay cả những nếp nhăn, dấu vết của thời gian cũng được khéo léo che đi bằng mỹ phẩm hay thậm chí là một phương pháp thẩm mỹ đơn giản.
Nhận xét của Pascale This, một bác sĩ phụ khoa tại Pháp và là tác giả của cuốn Guide de la femme après 40 ans (Định hướng cho những phụ nữ ngoài 40) cho biết bà chẳng ngạc nhiên khi những người phụ nữ tuổi gần 50 hỏi những câu như phụ nữ mới 20… Họ băn khoăn về thuốc tránh thai, về các vấn đề sinh lý phụ nữ. Tất cả các yếu tố này cộng thêm với yếu tố về gen thì ngày nay, phụ nữ tầm 40 tuổi trẻ hơn nhiều so với bà và mẹ của họ khi những người đó ở cùng độ tuổi này.
Đôi khi, thái độ của xã hội về các Princess Pan vẫn đầy sự chê bai và ngờ vực. Phải chăng những người phụ nữ này không thể tìm cho mình một người đàn ông, xây dựng một mối quan hệ bền vững và nghĩ đến chuyện có con cái?
Điều này bị phản bác bởi nhà triết học Vincent Cespedes: “Từ những năm 70, phụ nữ cũng cho rằng không chỉ người đàn ông mới mang lại cuộc sống ổn định, hạnh phúc cho họ. Ngược lại, họ hoàn toàn có khả năng hoàn thiện cuộc sống bằng chính nỗ lực bản thân và coi việc có người đàn ông bên cạnh là nguyên nhân gây nên những phiền hà hơn là mang lại niềm hạnh phúc. Đa phần những người phụ nữ có tư tưởng như vậy thường chứng kiến lục đục trong hôn nhân của cha mẹ và bài học đó đã ăn sâu vào tâm trí họ. Sống chung với người khác giới không khác gì một màn lừa bịp khi nó khiến họ phải phí phạm công sức vào những công việc lao động vặt vãnh và nhiều rắc rối”.
Tóm lại, họ có một cuộc sống chất lượng đúng như họ muốn, luôn phấn đấu với mức thu nhập cao, dành nhiều sự quan tâm cho bạn bè và thường xuyên sử dụng mạng xã hội. Họ chấp nhận để người xung quanh hay thậm chí cả cha mẹ lên án sự lựa chọn không lập gia đình của mình.
Nếu bạn kiên nhẫn trò chuyện, họ có thể tiết lộ rằng trong lòng mình vẫn mơ ước được gặp một chàng trai quyến rũ thật lý tưởng. Họ có thể cũng dẫn về nhà một chàng trai hoàn hảo, có học thức và thu nhập tốt. Tuy nhiên, trên thực tế, mấy anh chàng này chỉ là bình phong giúp họ che đậy, né tránh các câu hỏi khiến họ khó chịu mà thôi. Và rồi khi màn hỏi han, chất vấn kết thúc, họ cùng những người bạn của mình sẽ giấu nhẹm mấy anh chàng đó ở một nơi mà họ sẽ không bao giờ muốn nhắc tới nữa.
Về phần con cái thì sao? Họ luôn sẵn sàng cho việc này, nhưng là một ngày nào đó, khi đã chuẩn bị xong một kế hoạch khác cho cuộc sống của mình. Về cơ bản, những người phụ nữ này đề cao cuộc sống độc thân, hoặc một cuộc sống có những người bạn cùng tư tưởng như mình. Có nhiều phụ nữ chọn làm bà mẹ đơn thân để được bảo toàn quan điểm sống ấy, với sự tự tin là mình sẽ lo được cho con cái chu đáo. Và họ sẽ đối xử với con mình như một người bạn có cùng hoàn cảnh với mình.
Mặt khác, Princess Pan hay những người phụ nữ không muốn trưởng thành cũng được xã hội mô tả bằng một hình ảnh có phần hoang dã. Họ cương quyết, mạnh mẽ và ghét phải nghe các mệnh lệnh từ người khác.
Giống như tinh thần nữ quyền, sau nhiều cuộc chiến về sự phân biệt giữa nam và nữ, họ đưa ra những lý tưởng về tự do, độc lập và năng động hơn thế hệ cũ rất nhiều. Có thể nói với mỗi con người, già hay trẻ, điều đầu tiên quan trọng có lẽ vẫn là sự lựa chọn của mỗi cá nhân về một số phận tương ứng với nguyện vọng của mình.
Sự tiến bộ của khoa học, các ngành công nghiệp mỹ phẩm và y học chắc chắn cũng là một yếu tố có tác động không nhỏ đến lối sống này. Phụ nữ thời nay đã không còn phải chịu đựng cảnh cô đơn và không biết chia sẻ cùng ai các nỗi niềm. Ngược lại, họ tự tạo ra những mạng lưới riêng và có thể tự tìm thấy nơi họ được cất tiếng nói và được lắng nghe.
Nhà văn Victor Hugo từng nói: “40 là tuổi trẻ của tuổi trẻ”, và có lẽ ông đang muốn nhắm đến phụ nữ. Ở độ tuổi này, mọi thứ đều có thể xảy ra và cũng chính là thời điểm mà ta phải đối mặt với nhiều vấn đề trong cuộc sống nhất… Thế nhưng một khi ta đã tự tin vào lựa chọn của mình, ta sẽ sống sót qua mọi biến cố.
Chuyên gia lên tiếng
Catherine Bergeret – Amselek, nhà tâm lý học và là tác giả của cuốn sách La femme en crise (Khi phụ nữ bị khủng hoảng) sẽ phân tích cho chúng ta về hiện tượng Princess Pan. Cô nhìn nhận về hiện tượng này như một hệ quả của phát triển xã hội.
Tại sao phụ nữ lại từ chối trưởng thành?
Có thể coi đây là sự bất cập của thời đại ngày nay. Đối với một xã hội mà sự hiện diện và hình ảnh của bạn dễ gây chú ý thì việc đầu tư cho nó là rất quan trọng. Điều này đặc biệt đúng với những phụ nữ tuổi từ 30 đến 40, những người đã có một sự nghiệp thành công và họ rất dễ bị áp lực bởi vấn đề này
Cô có thể miêu tả ngắn gọn về các phụ nữ như vậy?
Nhiều người trong số những phụ nữ này là người theo chủ nghĩa cầu toàn. Nói cụ thể hơn, họ là mẫu người muốn quản lý tất cả và làm chủ mọi thứ trong cuộc đời mình. Họ thể hiện khía cạnh nam tính của mình nhiều hơn các phụ nữ khác, và đôi khi cũng làm chúng trở nên thái quá. Họ có thể hút thuốc, rất thoải mái trong việc uống rượu, họ có những người bạn là cạ cứng để cùng nhau tận hưởng, cũng giống như thời vẫn đang đi học vậy.
Họ có mạnh mẽ như cách họ thể hiện?
Những con người ấy, mỗi người đều có một câu chuyện khác nhau. Đa phần những phụ nữ như họ chịu áp lực từ việc quá đề cao bản thân của chính mình. Ngoài mặt, họ cho xã hội thấy mình mạnh mẽ nhưng ẩn sâu bên trong có lẽ là những tâm hồn rất nhạy cảm.
Có thể nói đây là một cuộc khủng hoảng của lứa tuổi?
Khoảng cách giữa các thế hệ đang dần rút ngắn. Tuổi vị thành niên kéo dài, tuổi trưởng thành đến muộn. Tình yêu, công việc, lối sống… sự khác biệt của các thế hệ không còn rõ rệt và và chúng ta bắt đầu nhầm lẫn về vị trí và vai trò của mỗi người. Do vậy, hiện tượng này cho thấy một cuộc khủng hoảng về bản sắc của xã hội đang diễn ra.
Vấn đề tuổi tác qua từng thời kỳ
1. Thời trung cổ, cuộc sống của phụ nữ gần như kết thúc ở lứa tuổi 35. Tuổi thọ của họ ngắn như vậy chủ yếu do tỉ lệ tử vong khi sinh con.
2. Đến thế kỷ 19, phụ nữ 35 tuổi được coi là đã già. Bằng chứng cho điều này nằm trong các tiểu thuyết của Honore Balzac, trong đó ông miêu tả hình ảnh “chín muồi” của người phụ nữ khi họ ở độ tuổi này.
3. Những năm 50, một phụ nữ 40 tuổi mới bắt đầu già đi. Khi ấy, con cái không còn sống chung với họ nữa, họ hầu như đánh mất toàn bộ vai trò của mình trong xã hội.
4. Đầu thế kỷ 20, “catherinette” là cụm từ chỉ những người phụ nữ 25 vẫn độc thân. Họ tổ chức những bữa tiệc của riêng họ và không quên cầu nguyện với mong muốn tìm được một người chồng.
5. Tại thời điểm này, năm 2014, phụ nữ ở độ tuổi từ 35 đến 40 tận hưởng cuộc sống như thời họ còn là thiếu nữ vậy.
Xem thêm Khi em ngoài 30
Nhóm thực hiện
Chuyển ngữ: Phương Anh Ảnh: Corbis