Chuyện ít bàn về phim Giáng Sinh

Có những bộ phim làm về chủ đề Giáng sinh đã trở thành tác phẩm kinh điển và vẫn tiếp tục được trình chiếu qua nhiều thập kỷ. Trong số đó có thể kể đến Home Alone (Ở nhà một mình), Elf (Yêu tinh) hay Love Actually (Tình yêu thực sự).

Tuy nhiên, điều thú vị là phim Giáng sinh lại thường được giới phê bình coi là những tác phẩm điện ảnh thường thường bậc trung. Nhà phê bình nổi tiếng của New York Times từng có hẳn một bài viết than thở rằng phim Giáng sinh năm nào cũng đổ xô ra rạp, nhưng phần lớn chúng đều có chất lượng trung bình. Lý do nào gây ra cớ sự này?

Phim Giáng sinh bắt đầu trở nên thịnh hành trong giai đoạn hoàng kim của Hollywood, vào khoảng những năm 1940. Đây là lúc các tác phẩm điện ảnh ồ ạt ra đời và chiếm thế thượng phong trong mảng giải trí. Cùng lúc đó, chiến tranh thế giới đang diễn ra, dẫn đến việc khán giả cần phải có những bộ phim ấm áp, lạc quan để giúp họ vượt qua giai đoạn lịch sử bất an, ảm đạm. Đây là thời kỳ của những tác phẩm điện ảnh như It’s a Wonderful Life hay Miracle on 34th Street. Từ những bước đầu này, các nhà làm phim phát hiện ra nguồn lợi khổng lồ của những tác phẩm điện ảnh trong dịp lễ.

Đặc điểm chung của các phim Giáng sinh là tập trung nói lên những câu chuyện tình cảm gia đình và sự sum họp. Cũng không có gì khó hiểu, đây là ngày lễ quan trọng nhất trong năm của những người theo Thiên Chúa giáo – và đồng thời cũng trở thành đợt nghỉ kéo dài của các nước phương Tây. Cũng như Tết âm lịch với người châu Á, đây là dịp để người người nhà nhà, dù khó khăn tới đâu cũng cố tìm cách về gần với người thân. Những nhà làm phim đã tận dụng cảm xúc yếu mềm này của con người một cách triệt để, dẫn đến chuyện hàng loạt các phim Giáng sinh trở nên đơn điệu và sáo mòn.

Cũng chính vì phải phục vụ cho khán giả trong một giai đoạn cảm xúc đặc biệt nên rất khó để phim về đề tài này dám đưa ra một góc nhìn hay cách kể chuyện nào mới. Vốn là những dự án đầu tư mang tính “thời vụ”, phim Giáng sinh cần có một câu chuyện an toàn, được lòng đám đông và không gây tranh cãi. Chính vì thế, các tác phẩm điện ảnh này không hẳn là quá dở, nhưng có rất ít trường hợp bứt phá ra khỏi phạm vi an toàn đến nhạt nhòa đã trở thành luật bất thành văn.

Nguyên nhân thứ ba khiến cho phim Giáng sinh không có chất lượng cao chính là vì áp lực về mặt thời gian để cho ra kịp giai đoạn phát hành vàng. Hằng năm, không chỉ các hãng phim điện ảnh mà hãng truyền hình lẫn hệ thống chiếu phim trực tiếp đều quyết tâm không bỏ lỡ cơ hội cho ra một đến nhiều tác phẩm phục vụ ngày lễ. Không khí cạnh tranh này không khác gì sự tưng bừng trong các ngành hàng tiêu dùng. Người ta biết có những sản phẩm chỉ có thể bán được trong duy nhất giai đoạn này mà thôi, và tốt nhất là sản xuất nhanh, giá thành rẻ, bán được nhiều.

Tuy nhiên, sẽ bất công cho điện ảnh nếu chúng ta mặc định rằng tất cả các phim ra mắt trong dịp Giáng sinh đều là những tác phẩm “mì ăn liền”. Điều cốt lõi của điện ảnh, cuối cùng vẫn là những câu chuyện có giá trị, những nhân vật để đời, và cách kể chuyện hấp dẫn. Phim Giáng sinh, ở một mặt nào đó, luôn đảm bảo rằng khán giả sẽ rời khỏi rạp với một nụ cười hạnh phúc, và những người làm phim biết cách tạo ra câu chuyện thấm đẫm tình người nhưng không nhàm chán và dễ dãi, chính là những người sẽ để tên lại cùng lịch sử.

Trong dịp Giáng sinh này, nếu bạn cảm thấy cách tốt nhất là tránh các con phố đông đúc dịp cuối năm, hãy ngồi xuống cùng gia đình, chuẩn bị một hộp bỏng ngô thật lớn và tận hưởng các tác phẩm điện ảnh. Điều bạn cần nhớ là cân nhắc chọn trước một danh sách phim thật tốt. Thay vì cảm thấy thất vọng bởi những tác phẩm dễ dãi, bạn có thể xem xét qua vài gợi ý của ELLE về những bộ phim Giáng sinh kinh điển của từng thập niên:

RUDOLPH THE RED NOSED REINDEER (1964)

Dù bạn chưa bao giờ xem phim này, thì bài hát về chú hươu mũi đỏ Rudolph có lẽ cũng đã xuất hiện trong cuộc sống của bạn một vài lần. Ấm áp, ngọt ngào – minh họa đã trở thành chuẩn mực của thời đại, bộ phim của Maury Laws và Larry Roemer là câu chuyện đề cao sự khác biệt và tình yêu dành cho tất cả mọi người.

HOW THE GRINCH STOLE CHRISTMAS (1967)

Dựa trên sáng tác của nhà viết truyện thiếu nhi lừng danh Dr. Seuss, bộ phim kể về hành trình tìm thấy tình yêu của Grinch – một sinh vật hư cấu vốn sinh ra với trái tim bé xíu và căm ghét cả thế giới. Gần đây, bộ phim đã được làm lại với phiên bản hoạt hình 3D. Bạn có thể xem cả hai bộ phim mới và cũ để thấy rõ sự thay đổi của công nghệ điện ảnh.

A CHRISTMAS STORY (1983)

Bob Clark đã làm ra một bộ phim kinh điển, đưa khán giả trở lại thời thơ ấu, ở tuổi nhất quỷ nhì ma với ước mơ lớn nhất chính là một món quà Giáng sinh như ý. Tuy không được đánh giá cao khi mới ra mắt nhưng lại trở thành bộ phim được phát sóng nhiều nhất mỗi dịp Giáng sinh về bởi bất cứ ai cũng nhìn thấy một phần của mình trong đó.

ARTHUR CHRISTMAS (2011)

Bộ phim hoạt hình này được xem là một tác phẩm đặc biệt không chỉ vì nỗ lực để giải thích công nghệ hiện đại đã thay đổi cách gia đình Santa vận hành ngày lễ đặc biệt như thế nào mà còn vì câu chuyện đã đưa khán giả trở lại với câu hỏi quan trọng: Như thế nào mới là một người tốt đúng nghĩa? Đây cũng là một trong số ít ỏi phim Giáng sinh của thập niên 2000 gây ấn tượng mạnh mẽ cho người xem.

EDWARD SCISSORHANDS (1990)

Đạo diễn Tim Burton là cái tên bảo chứng rằng phim của ông sẽ chẳng giống bất kỳ ai. Bộ phim kể lại câu chuyện của một anh chàng sinh ra với bàn tay hình kéo và tài năng kiệt xuất trong việc tạo mẫu tóc là ví dụ điển hình cho phong cách của Tim Burton. Đây là một bộ phim Giáng sinh với không nhiều yếu tố Giáng sinh, nhưng chắc chắn sẽ là một bộ phim khiến bạn ngưỡng mộ.

ELF (2003)

Will Ferrell với phong cách diễn xuất duyên dáng đã chinh phục khán giả toàn cầu với bộ phim về một chàng trai sống chung trong cộng đồng yêu tinh ở Bắc Cực. Cho đến một ngày, khi anh không thể phủ nhận được sự khác biệt của mình so với mọi người và quyết tâm tìm lại gia đình mình. Hài hước, cảm động và nhấn mạnh vào sự lạc quan bất chấp hoàn cảnh, Elf đã trở thành một trong những bộ phim được xem lại nhiều nhất mỗi dịp Giáng sinh về.