Hãy nói một chút về Sen, trước khi về vườn?

Trước khi quyết định về vườn, mình là một công nhân viên chức bình thường làm ở đài khí tượng thủy văn. Mình cứ làm những công việc đều đặn như vậy trong nhiều năm. Cho đến một ngày, mình tự hỏi bản thân, những điều này để làm gì nhỉ? Đâu là thứ mình thực sự muốn? Thế là mình quyết định phải đi đâu xa, về nơi có những vườn cây. Và mình đi thôi.

Vậy điều Sen thực sự muốn là gì?

Mình có khá ít nhu cầu trong đời sống hằng ngày. Mình thích được gần gũi với thiên nhiên, ăn mấy thứ rau củ quả bình thường được trồng lành sạch, có thời gian để ăn uống và sống chậm rãi, không phải quay cuồng với nhịp sống hiện đại.

Ví dụ, khi ở thành phố, cứ cho là mình có điều kiện để ăn sạch, nhưng mọi thứ luôn diễn ra rất nhanh. Chẳng mấy khi mình có cơ hội để được ngồi xuống và nhâm nhi vị ngon của một củ cà rốt, một bó rau tươi mới. Nếu mọi người chỉ cần có một chút thời gian thôi, và được ăn những thứ rau củ quả ở địa phương, trồng thuận mùa, mình tin là ai cũng sẽ thấy ngay sự khác biệt. Nó không chỉ ngon mà vị ngon ấy còn rất thật.

Và để có một bữa ăn như thế, Sen đã quyết định “bỏ phố về vườn”?

Có thể nói là như vậy, ăn uống là một trong những lý do chính để mình về vườn (cười). Nghe thì to tát thế thôi, nhưng thật ra là duyên đến, mình và một người bạn tìm được một khu đất nằm trong tầm tay – nghĩa là đủ sức để mua, không quá xa. Còn những thứ khác, mình nghĩ là về đó rồi sẽ xoay sở được hết.

Vậy, hãy nói về bữa ăn đầu tiên ở khu vườn của Sen nhé. Nó như thế nào?

Nó cũng… bình thường thôi. Lúc bọn mình về thì ở đấy chưa có gì cả. Bọn mình vẫn phải mua gạo, rau củ quả ở chợ. Căn nhà cũng chưa quá tươm tất, còn thiếu thốn nhiều, có gì xài nấy. Duy chỉ một điều mình thấy rõ ràng nhất, đấy là ăn cơm thấy ngon hơn, và biết đây là cuộc sống mình muốn sống, con đường mình muốn đi.

Vậy, những bữa ăn sau đó dần thay đổi thế nào?

Món ăn mà tụi mình rất thường làm mỗi khi nhà có khách là các món cuốn. Mình ra vườn hái mỗi thứ một ít: các loại rau gia vị quen thuộc như tía tô, húng quế, ngò gai, hẹ, kinh giới, húng trắng… cho đến các loại lá như lá sung, lá lốt, lá mít, lá điều, lá ổi, lá xoài… Nhiều lắm, nếu ai đã từng về vườn thì sẽ thấy đó là một thiên đường các loại rau, lá, hoa, quả cực kỳ phong phú. Có những thức lá vốn quen thuộc, song, cũng có nhiều loại lạ tới nỗi mình không biết hoặc chưa nghe tên bao giờ.

Với nguồn rau, lá phong phú như thế, bữa ăn chỉ cần tráng thêm quả trứng để cuốn chung và chấm cùng với nước mắm chua ngọt là đã rất ngon rồi. Hầu như ai đến cũng đều thích cả.

Người ta hay nói “you are what you eat” để thể hiện tầm quan trọng của việc những thứ chúng ta ăn sẽ ảnh hưởng đến chính chúng ta, Sen có nghĩ như vậy không?

Mình nghĩ thực phẩm ở địa phương nào thì sẽ phù hợp với khí hậu, thổ nhưỡng và con người sống tại địa phương đó. Ví dụ, những vùng nóng sẽ có nhiều thực vật mang tính mát mọc lên để phần nào cân bằng lại. Tương tự như việc ăn theo mùa: vào mùa Đông, tự nhiên mình sẽ thích ăn đồ chiên xào, ninh hầm, còn mùa Hè, mình lại thích ăn salad, gỏi trộn, rau lá ghém…

Thông qua việc ăn, mình cũng có thêm nhận thức và sự gắn kết với thiên nhiên xung quanh. Mình dần tích góp được những kiến thức thực tế như thời điểm nào thì cây gì lên hoa, tháng nào trổ quả, mùa nào nên ăn cái gì… Những thứ này có thể đọc trong sách, nhưng học từ vườn luôn là cách học thực tế và hiệu quả nhất.

Du lịch

9 địa điểm du lịch bền vững nổi bật trong năm 2024

Vậy, Sen nghĩ sao về mối liên kết giữa lối ăn dựa trên thực vật (plant-based) và tác động đối với môi trường?

Khi lựa chọn lối ăn thiên về thực vật, mình sẽ cố gắng trồng nhiều loại rau trong vườn để có thực phẩm đa dạng và tươi ngon hơn. Rau củ quả rất dễ hư hỏng trong quá trình vận chuyển nên nếu ăn đồ từ nơi khác chuyển đến, thứ nhất là không ngon, thứ hai là phát sinh cả khí thải và rác thải (như bao bì, băng keo đóng gói…).

Ở vườn cho mình cơ hội thực hành lối sống xanh một cách dễ dàng. Đó là những hành động nhỏ thôi, nhưng là một trong những cách thiết thực mà mình có thể làm. Môi trường đâu phải là vấn đề của riêng ai.

Nhưng rồi, bạn biết không, mọi thứ sẽ từ từ tốt lên. Nếu mình biết chấp nhận và hài lòng, thì cứ cùng với những gì mình có mà tiến dần lên thôi.

Có một điều nữa là bọn mình không bao giờ thu hái hết trái ở trong vườn, bao giờ cũng chừa lại một phần cho chim chóc kéo đến ăn. Chim đến ăn cũng đồng thời giúp diệt bớt sâu bọ. Môi trường tự nhiên luôn có cách cân bằng thông qua thiên địch như vậy. Mình chỉ cần một vài tác động nhỏ để cho sự cân bằng đó được diễn ra. Những việc này dạy cho mình “biết đủ”. Từ cách ăn, cách sử dụng, nó dần trở thành cách sống của mình.

Lối ăn và cách sống ấy, để thực hiện nó có dễ dàng không. Sen đã từng gặp những khó khăn gì?

Khó khăn thì nhiều lắm. Ở vườn có sự trù phú, nhưng ban đầu luôn là thiếu thốn. Khi mới về vườn, mình phải đối mặt với đủ các vấn đề: tài chính, các mối quan hệ, suy nghĩ có nên đi tiếp con đường này hay không… Rồi là con gái, ở một nơi xa cũng lo lắng nhiều vấn đề phức tạp.

Nhưng rồi, bạn biết không, mọi thứ sẽ từ từ tốt lên. Nó cũng giống như chính những bữa cơm hằng ngày của mình vậy. Hôm nay trong nhà có gì ăn nấy, mùa khô – mùa mưa có gì dùng nấy. Nếu mình biết chấp nhận và hài lòng, thì cứ cùng với những gì mình có mà tiến dần lên thôi.

Cụ thể, Sen đã cải thiện khó khăn bằng cách nào?

Ví dụ, bữa ăn sẽ ngày càng phong phú hơn theo sự phát triển của thực vật ngoài vườn. Cũng chính sự phong phú ấy sẽ dần giúp mình cải thiện về mặt tài chính. Chẳng hạn, cây bụp giấm mọc nhiều quá, bọn mình không dùng hết được, thế là rủ nhau mang vào ngâm đường, làm thành siro, thành mứt quả. Và cả nghệ, gừng, chuối… nhiều lắm. Trái cây, củ quả trong vườn theo năm tháng sẽ dần nhiều lên, và khi bắt đầu có dư ra, chúng mình sẽ chế biến thành các sản phẩm có thể gửi đi xa. Những thức quà tốt lành này, bọn mình sẽ bán để có thêm chi phí trang trải cuộc sống. Còn về các mối quan hệ, khi những mối quan hệ cũ không còn phù hợp nữa, vườn lại vô tình mang đến cho mình những mối quan hệ mới, phù hợp hơn về tư tưởng, lối sống. Cứ thế, mọi thứ luôn dần tốt lên theo thời gian.

Một chút ngoài lề nhé, vậy mùa này vườn có gì?

Trong vườn của bọn mình có cây mai đang mùa cho trái. Mình hái được một rổ lớn, mang vào ngâm ủ, đến cuối năm là có bình rượu ngon đón Tết. Đợt rồi, bọn mình đã trồng thành công cà chua và cải kale – những thứ mà trước đây thử mãi không thành công, giờ thì đủ để bọn mình dùng và chia sẻ một ít cho những người xung quanh.

Cảm ơn Sen rất nhiều. Chúc những bữa ăn ở vườn luôn xanh, lành và khu vườn ngày càng tươi tốt, giàu sức sống hơn.