Tiến vào vũ trụ, chinh phục nóc nhà thế giới, khám phá đại dương, sáng tạo khoa học, lãnh đạo quốc gia… phụ nữ đang để lại dấu chân trên những vùng đất vốn từng chỉ dành cho nam giới. Giờ đây, việc phụ nữ hiện diện và giữ vai trò quan trọng trong nhiều lĩnh vực đang dần được bình thường hóa. Dẫu vậy, đó chưa bao giờ là một hành trình dễ dàng. Nỗ lực này đã kéo dài hàng trăm năm, bắt đầu bởi rất nhiều “bước đi đầu tiên” gây kinh ngạc cho thế giới.

Nhìn vào lịch sử, đã có biết bao gương mặt phụ nữ làm nên những điều phi thường. Năm 1843, Ada Lovelace là người đầu tiên viết nên chương trình máy tính, đặt nền móng cho thời đại kỹ thuật số mà chúng ta không thể sống thiếu ngày hôm nay. Năm 1928, Amelia Earhart trở thành người phụ nữ đầu tiên hoàn thành chuyến bay một mình xuyên Đại Tây Dương, mở ra thời đại mới cho sự vươn lên của nữ giới trên bầu trời. Năm 1963, Valentina Tereshkova là người phụ nữ đầu tiên và duy nhất đến tận bây giờ thực hiện sứ mệnh du hành vũ trụ một mình. Năm 1975, nhà leo núi Junko Tabei trở thành người phụ nữ đầu tiên lên đến đỉnh Everest, và chạm đến những đỉnh núi cao nhất của mọi châu lục vào năm 1992. Năm 2020, ở tuổi 68, phi hành gia Kathy Sullivan trở thành người đầu tiên vừa đi bộ trong không gian, vừa lặn xuống điểm sâu nhất được biết đến dưới đáy đại dương – Challenger Deep.

Ảnh: Unsplash/Tiffany Longeway

Những người đầu tiên thực sự đã làm rung chuyển thế giới, ở thời điểm mà tư tưởng trọng nam khinh nữ vẫn còn bao trùm và phụ nữ chưa bao giờ được hình dung sẽ xuất hiện ở những sự kiện đặc biệt như vậy. Đối với thế giới, họ phi thường vì vượt qua giới hạn thể chất và thể lực, vượt qua định kiến và điều kiện kém thuận lợi hơn để làm nên những điều không tưởng. Nhưng có lẽ bản thân những người phụ nữ này sẽ không nói nhiều về khó khăn, thách thức mà họ đã đối mặt. Họ phi thường không phải vì họ là phụ nữ làm công việc của đàn ông, mà vì họ là chính họ.

Ngày nay, phụ nữ đang định nghĩa lại thành công theo cách riêng của mình, ưu tiên trải nghiệm và đam mê hơn là kỳ vọng của xã hội. Hầu hết những người phụ nữ tiên phong không có mục đích chinh phục thế giới, họ muốn thay đổi thế giới. Và họ làm như vậy một cách duyên dáng, chính trực, cam kết không ngừng nghỉ để tạo nên sự khác biệt. Phụ nữ không chỉ chứng minh khả năng vượt qua mọi giới hạn mà còn dần khẳng định vai trò không thể thiếu trong lực lượng lao động và phát triển xã hội. Số lượng phụ nữ nắm giữ các vị trí quyền lực đã tăng lên đáng kể trong thời gian gần đây. Theo Báo cáo dữ liệu toàn cầu về các Nhà lãnh đạo chính trị nữ năm 2024 của UN Women, phụ nữ đang giữ vị trí lãnh đạo ở khoảng 26 quốc gia. Tất nhiên, 26 trong số 141 quốc gia vẫn là con số khiêm tốn, nhưng sẽ là đáng kể nếu so với con số 4 quốc gia năm 2000.

–

Thế giới văn hóa

3 bộ phim đề tài nữ quyền bạn không nên bỏ lỡ trong tháng 11/2024

Bình đẳng giới là nền tảng để có một thế giới hòa bình, thịnh vượng. Tuy nhiên, bình đẳng dựa trên việc đánh đồng các phẩm chất về giới dường như đã trở nên lỗi thời. Bình đẳng giới không có nghĩa là xem phụ nữ cũng giống như đàn ông và ngược lại. Khi nói đến thành công của nữ giới trong lãnh địa của nam giới, điều này không hàm ý một cuộc cạnh tranh xem ai giỏi hơn hay mạnh hơn, đó đơn giản chỉ là một cuộc khai phá để nhìn thấy tính khả thể và đa dạng trong năng lực của mỗi con người, rằng khi được tạo điều kiện, bất cứ ai cũng có thể làm được điều họ muốn. Thừa nhận sự khác biệt là nền tảng để tiến gần hơn đến bình đẳng giới.

Phụ nữ vẫn là phụ nữ, họ không cố biến mình thành đàn ông. Có phụ nữ mạnh mẽ, có phụ nữ mềm mỏng, có phụ nữ cá tính, lại có phụ nữ rất mực dịu dàng. Sự biến hóa của năng lượng tính nữ trong mỗi người là muôn hình vạn trạng và đó là “sức mạnh mềm” để họ chinh phục thế giới. Hãy nói đến Jacinda Ardern, Thủ tướng của New Zealand. Bà chân thành, đồng cảm, duyên dáng và tử tế, nhưng vẫn là một nhà lãnh đạo quyền lực và hiệu quả. Ở độ tuổi 40 và có một con nhỏ, Jacinda đã lãnh đạo New Zealand thành công qua hết cuộc khủng hoảng này đến cuộc khủng hoảng khác mà không hề vấp phải sự phản đối nào nhờ sự thông thái và giàu lòng trắc ẩn. Năng lượng nữ tính thực sự không gây chia rẽ hay phân biệt đối xử, nó mang khả năng nuôi dưỡng, hướng đến lợi ích của số đông, sự công bình và cân bằng tối thượng. Rốt cuộc thì, nước có thể xuyên thủng được đá.

Những nhân vật mà chúng tôi có cơ hội trò chuyện trong chuyên đề lần này cũng mang quan điểm tương tự. Là cô gái hiếm hoi chọn dấn thân vào câu lạc bộ “cánh mày râu” của làng điện ảnh, DOP Nguyễn Phan Linh Đan lại càng “cố chấp” với tính nữ trong mình. Khả năng quan sát tinh tế, tỉ mỉ và sự dịu dàng tự nhiên chính là ưu điểm giúp nữ DOP đưa vào khung hình những cảm xúc rất đặc trưng và riêng tư. Trong khi đó, với CGI designer Wikii Vicki, nữ tính là sức mạnh, cả trong công việc lẫn tư duy nghệ thuật, vì vậy mà cô chọn sự tự tế và nhẹ nhàng trong thế giới kỹ thuật số đầy thách thức và cạnh tranh này. Đối với đầu bếp Thảo Na, dù mang sắc thái nghiêm khắc và cẩn trọng của một vị tướng chỉ huy trong căn bếp, cô vẫn tin rằng món ăn của mình tràn đầy tình cảm và hầu hết thực khách quay trở lại với nhà hàng của cô bởi cảm giác thân quen, gần gũi và dễ chịu. Hay như Amanda Nguyễn – người viết lại luật của nước Mỹ, người được đề cử cho giải Nobel hòa bình và người phụ nữ Việt Nam đầu tiên bay vào vũ trụ – luôn chọn xuất hiện với tà áo dài để không quên đi di sản, văn hóa, gốc gác của mình. Những người phụ nữ Việt này đều rất xinh đẹp và duyên dáng, nhưng ẩn bên trong họ là sự kiên cường, nhẫn nại và đam mê mãnh liệt dành cho công việc mình theo đuổi. Họ không xem mình là nhân tố đặc biệt trong những lĩnh vực vắng bóng nữ giới, họ chỉ đơn giản là chính mình.

Chúng ta không tôn vinh những người phụ nữ làm công việc của đàn ông. Chúng ta không nhấn mạnh, với sự ngạc nhiên, rằng phụ nữ có tài năng và tri thức. Rằng họ có thể vươn lên vị trí cao nhất trong lĩnh vực của mình. Rằng họ có thể là kỹ sư, nhà toán học, nhà lãnh đạo chính trị hay phi hành gia. Đây không phải là tin tức mới. Đây không phải là chiến thắng hay kỳ tích. Đây là chuẩn mực bình thường mà tất cả chúng ta cần đón nhận với sự tôn trọng và niềm hân hoan.