Mặc dù nhận được điểm số khá khiêm tốn 6,6/10 trên Douban và tạo nên những tranh luận trái chiều, Upstream vẫn để lại dấu ấn đặc biệt trong lòng những người yêu điện ảnh Hoa ngữ nhờ cách kể chuyện đầy nhân văn và những góc nhìn thẳng thắn về xã hội đương đại. Sức hút của bộ phim nằm ở khả năng chạm đến những vấn đề gần gũi mà nhiều người lao động trong cuộc sống hiện đại phải đối mặt, qua đó tạo nên tiếng vang sâu sắc trong cộng đồng yêu điện ảnh nghệ thuật.
Khi dân IT rời bàn phím, ra phố mưu sinh
Cao Chí Lũy – một kỹ sư phần mềm 45 tuổi, sau hơn mười năm cống hiến cho một công ty công nghệ đột ngột bị sa thải trong đợt cắt giảm nhân sự. Nhận trợ cấp thôi việc với 300.000 nhân dân tệ, anh tức giận và đe dọa khởi kiện công ty. Thất nghiệp ở tuổi tứ tuần, Cao Chí Lũy rơi vào vô vàn bế tắc khi mọi nỗ lực tìm việc đều không thành công, phần lớn vì cái mác “đã có tuổi” khiến anh gần như không có cơ hội tái gia nhập ngành nghề chuyên môn của mình.
Nỗi lo thất nghiệp của Cao Chí Lũy kéo theo một loạt áp lực tài chính và gánh nặng đối với gia đình. Trong suốt hai tháng tiếp theo, anh vẫn giả vờ đi làm mỗi ngày và gửi đi vô số hồ sơ xin việc. Tuy nhiên, khi mọi thứ vỡ lở, cha anh, một người bán hàng nhỏ lẻ, không kìm được cơn giận khi phát hiện người con trai tài giỏi không có lấy một công việc ổn định. Mối quan hệ giữa anh với vợ cũng trở nên căng thẳng. Anh thậm chí bị một người bạn đáng tin cậy lừa tiền. Tình cờ, Cao Chí Lũy nghe được công việc giao đồ ăn có thể giúp anh vượt qua khủng hoảng tài chính. Từ đó, anh bắt đầu một hành trình mới, từ dân văn phòng xuống phố mưu sinh.
Bắt đầu lại sự nghiệp với một công việc không chuyên, Cao Chí Lũy khám phá ra một thế giới hoàn toàn khác biệt, nơi những người lao động đến từ mọi tầng lớp xã hội và khắp các vùng miền trong cả nước. Đối mặt với những thử thách mới, anh phải học cách giao hàng đúng giờ, vượt qua áp lực và sự khắc nghiệt trong công việc. Những khoảnh khắc này mang đến tiếng cười nhẹ nhàng, nhưng cũng đầy tính nhân văn. Phim tái hiện sự kết nối giữa những con người xa lạ và tinh thần đồng cảm giữa họ trong cuộc sống mưu sinh.
BÀI LIÊN QUAN
Upstream mở đầu với một cái nhìn sắc sảo về Trung Quốc đương đại, khi áp lực thành công và cuộc sống đô thị căng thẳng chi phối hầu hết mọi mặt của đời sống. Phim khéo léo xây dựng những nhân vật phụ, mỗi người đều có những câu chuyện riêng nhưng đều chung một điểm: họ không từ bỏ dù gặp phải bao nhiêu khó khăn.
Đại Hắc, một người đồng nghiệp của Chí Lũy, luôn nỗ lực hết mình để thay đổi số phận, cải thiện cuộc sống và giúp bạn bè vượt qua khó khăn. Lão Kiết, mặc dù bị tai nạn nhưng quyết định không điều trị để dành tiền cho con gái bị bệnh máu trắng. Dương Đại Sơn, một thanh niên trẻ tuổi, đang tìm cách tự lập và hy vọng có một cuộc sống ổn định bên cạnh người yêu… Mỗi người với một tính cách, nghịch cảnh riêng, đan xen vào nhau, tạo nên bức chân dung của một tầng lớp lao động tận tụy, giàu hoài bão trong xã hội.
Kịch bản của Từ Tranh đã khéo léo biến những tình huống tưởng chừng giản dị ngoài đời thực thành những khoảnh khắc xúc động khiến người xem dễ dàng đồng cảm với nhân vật. Những nhân viên giao hàng trong phim phải làm việc từ 12 đến 16 giờ mỗi ngày chỉ để đạt được mức thu nhập cơ bản. Ngành nghề này đầy ắp cạnh tranh và áp lực: thời gian giao hàng phải cực kỳ nhanh chóng, nếu chậm trễ sẽ bị trừ lương và không được tính lương chuyên cần. Chính những thực tế này phản ánh mặt trái của nghề nghiệp và những khó khăn mà nhiều người hiện đại phải đối mặt.
Với cách kể chuyện tinh tế, Upstream đã khắc họa thành công hình ảnh những công dân bình thường nhưng kiên cường, kiên trì vươn lên trong cuộc sống đầy biến động.
Góc nhìn thức thời nhưng không tránh được bẫy “bi kịch hóa”
Upstream không đơn thuần là bộ phim tôn vinh những người giao hàng, mà còn là một góc nhìn thức thời vào cuộc sống thị thành ở Trung Quốc, đặc biệt là trong bối cảnh của một xã hội đang phải đối mặt với những thay đổi kinh tế lớn. Phim là một tấm gương phản chiếu những vấn đề nhức nhối, từ sự phân biệt tuổi tác đến áp lực tài chính đồng thời, phản ánh một thực tế mà nhiều người Trung Quốc hiện nay đang phải trải qua: sự bấp bênh trong công việc.
Điều khiến Upstream trở nên đặc biệt là cách mà bộ phim kết nối câu chuyện cá nhân của Cao Chí Lũy với những vấn đề rộng lớn hơn trong xã hội đương đại. Phim tái hiện rõ nét những bất công trong môi trường lao động, từ việc kỳ thị tuổi tác cho đến những khó khăn trong việc duy trì một cuộc sống ổn định khi hệ thống kinh tế đang thay đổi không ngừng. Bên cạnh đó, tác phẩm còn phản ánh những vấn đề như giờ làm việc “996” (tức 9h sáng đến 9 tối, 6 ngày/tuần), khoảng cách thế hệ và các rủi ro tài chính từ nền tảng cho vay trực tuyến…
Xem thêm
•[Review phim] “Bạch Nguyệt Phạn Tinh”: Mối tình ngàn năm đầy kịch tính giữa yêu và thần
•6 bộ phim Hàn mới nổi bật nhất tháng 1/2025 bạn không nên bỏ lỡ
•[Review phim] “Anora”: Phiên bản “phản cổ tích” của câu chuyện nàng Lọ Lem
Mặc dù xây dựng một kịch bản và bối cảnh có phần tối tăm và nặng nề, nhưng Upstream cũng mở ra một thông điệp mạnh mẽ về sự kiên trì, lòng tự trọng và sức mạnh của cộng đồng. Mỗi người trong bộ phim, từ các đồng nghiệp giao hàng cho đến những người bạn của Cao Chí Lũy, đều đóng một vai trò quan trọng trong việc giúp anh tìm lại mục tiêu sống. Upstream là câu chuyện về việc tìm ra giá trị cá nhân, vượt qua nghịch cảnh và nỗ lực đứng vững dù bị gạt ra ngoài lề xã hội. Đây cũng là một bộ phim về sự lạc lõng trong cuộc sống hiện đại, về những con người không ai hiểu, không ai thấy, nhưng vẫn luôn tồn tại, chiến đấu để mưu sinh và theo đuổi những lý tưởng riêng của mình.
Đạo diễn Từ Tranh thành công trong việc xây dựng một câu chuyện mạnh mẽ, chân thực mà không kém phần xúc động. Những câu chuyện tưởng như nhỏ bé, đơn giản lại mở ra một thế giới phức tạp và đầy rẫy thử thách.
Tuy nhiên, dù hướng đến một thông điệp mang tính cổ vũ, tác phẩm vẫn rơi vào cái bẫy “bi kịch hóa” và “thi vị hóa” sự đau khổ của nhân vật. Hình ảnh Chí Lũy ngã quỵ vì hạ đường huyết nhưng vẫn cố mỉm cười hoàn thành nhiệm vụ trên ứng dụng hay phân đoạn nhân vật va phải một chiếc xe chở đồ gốm… bị xem là những chi tiết phóng đại quá mức. Chi tiết này trượt vào ranh giới của việc tô vẽ nỗi khổ, khiến khán giả cảm thấy không thực tế.
Thêm vào đó, Upstream không thực sự đi sâu vào những vấn đề hệ thống của nền kinh tế chia sẻ, như thiếu bảo vệ quyền lợi cho người lao động hay sự gia tăng của các công ty với chính sách lao động khắc nghiệt. Bộ phim đã có thể làm nhiều hơn nữa để mở ra một cuộc đối thoại về sự bất công trong xã hội, nhưng lại chọn cách dừng lại ở một cái kết dễ đoán, thậm chí có phần an toàn và “màu hồng”.
Các nhân vật phụ trong phim cũng góp phần vào việc làm phong phú câu chuyện, nhưng họ không được khai thác đủ sâu về tâm lý. Những nhân vật như Đại Hắc, Lão Kiết hay Dương Đại Sơn, dù mang lại nhiều khía cạnh khác nhau của cuộc sống lao động, vẫn chỉ dừng lại ở mức độ phác thảo, thiếu đi chiều sâu nội tâm thực sự. Những nỗ lực, khát khao của họ dù đáng trân trọng, nhưng cách đạo diễn khai thác vẫn chưa đủ để người xem cảm nhận được sự phức tạp và nghịch lý trong từng cuộc đời.
Với những hạn chế nhất định, bộ phim có thể khiến người xem cảm thấy nó chưa khai thác hết được tiềm năng của mình. Dù vậy, Upstream vẫn xứng đáng để xem, không chỉ vì những bài học về sự kiên trì và đoàn kết, mà còn vì những khoảnh khắc chân thực về cuộc sống của những người lao động.
Nhóm thực hiện
