TUỔI TÁC KHÔNG CÒN LÀ RÀO CẢN
Đã qua rồi cái thời mà Hollywood không có đất diễn cho những phụ nữ trên tuổi 40. Ngày nay, câu chuyện về những bóng hồng lụi tàn đang dần ít hơn, vì các nữ diễn viên như Cate Blanchett, Amy Adams, Jennifer Lopez, Nicole Kidman… và hàng loạt sao nữ hàng đầu ở Hollywood dù bước qua tuổi ngũ tuần vẫn tiếp tục làm chủ cuộc chơi.
Lấy LHP Venice 2024 làm ví dụ, trong khi các nữ diễn viên trẻ dường như ở hậu cảnh thì các ngôi sao kỳ cựu lại chiếm vị trí trung tâm. Angelina Jolie, ở tuổi 49, là một minh chứng điển hình. Nữ minh tinh vào vai Maria Callas trong Maria, bộ phim tiểu sử về nữ danh ca opera huyền thoại người Hy Lạp của đạo diễn Pablo Larraín. Catherine O’Hara ở tuổi 70 và Winona Ryder ở tuổi 52 cũng trở thành tâm điểm khi tái hợp trong Beetlejuice Beetlejuice của đạo diễn Tim Burton. Một cặp đôi khác ăn ý không kém là Tilda Swinton và Julianne Moore, đều 63 tuổi, để lại dấu ấn mạnh mẽ tại Venice với tác phẩm chiến thắng giải Sư Tử Vàng – The Room Next Door của Pedro Almodóvar. Vừa nhận được Giải thưởng Thành tựu trọn đời của Viện phim Mỹ (AFI), Nicole Kidman tiếp tục tỏa sáng trong Babygirl do Halina Reijn đạo diễn. “Thiên nga nước Úc” nối dài chuỗi thành tích đáng tự hào ở độ tuổi U60 khi mang về giải thưởng Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất tại LHP Venice năm nay.
Đánh dấu sự trở lại của nhiều nữ diễn viên ngoài 50 như Jennifer Lopez, Amy Adams, Salma Hayek, Pamela Anderson, LHP Toronto cũng không nằm ngoài xu hướng. Cùng với Amy Adams là Cate Blanchett, Angelina Jolie, cả ba được vinh danh với TIFF Tribute Awards – giải thưởng thường niên của LHP Toronto nhằm tôn vinh những cá nhân có thành tựu xuất sắc trong lĩnh vực làm phim. Cate Blanchett, 55 tuổi, vẫn đang ở đỉnh cao sự nghiệp, khởi động liên tục các dự án mới như loạt phim Apple TV+ Disclaimer và bộ phim sắp ra mắt Rumour.
Sở hữu hàng thập kỷ kinh nghiệm và cống hiến hết mình cho nền điện ảnh, ở tuổi ban chiều, những ngôi sao nữ không chỉ đằm thắm, quyến rũ, mà còn tự tin, sắc sảo. Họ đã và đang gặt hái những “trái ngọt” đáng tự hào.
THAY ĐỔI HÌNH TƯỢNG NỮ CHÍNH
Trên thực tế, những vai diễn lớn dành cho các nữ diễn viên lớn tuổi ngày nay là giấc mơ mà những người tiền nhiệm của họ từng ao ước. Trong nhiều thập kỷ, số vai diễn dành cho nữ diễn viên ở Hollywood tỉ lệ nghịch với độ tuổi của họ. Ngành công nghiệp này chứng kiến sự suy giảm mạnh mẽ về lượng đất diễn dành cho phụ nữ khi họ già đi, trái ngược hoàn toàn với những cơ hội được ưu ái cho các đồng nghiệp nam.
Một nghiên cứu của các giáo sư Robert Fleck và F. Andrew Hanssen thuộc Đại học Clemson về các bộ phim trong giai đoạn 1920-2011 cho thấy hiện tượng thiên vị giới dai dẳng trong thị trường cạnh tranh này. Theo đó, phụ nữ ở độ tuổi đầu 20 nhận được 80% vai chính trong phim; đến năm 30 tuổi, con số là 40%; nhưng sau 30 tuổi, phụ nữ chỉ có 20% vai chính, trong khi nam giới có 80%. Số lượng vai diễn dành cho phụ nữ bắt đầu giảm dần đều, trong khi vai diễn của nam giới tăng lên cho đến khoảng 46 tuổi.
Đặc biệt, địa hạt phim rom-com và câu chuyện quen thuộc về một người đàn ông lớn tuổi bảnh bao kết đôi với một người phụ nữ trẻ trung, quyến rũ từng được thể hiện không ít lần trên màn ảnh. Thế nhưng, những năm gần đây, dòng phim rom-com đã có sự thay đổi đáng kể trong cách tiếp cận đối với độ tuổi, giới tính và cách xây dựng hình ảnh phụ nữ lớn tuổi. Những bộ phim như The Idea of You (2024), A Family Affair (2024) hay Lonely Planet (2024) mang đến chuyện tình chị đẹp – trai trẻ, đi ngược lối mòn thường thấy bấy lâu. Vai diễn của Nicole Kidman với bạn diễn Zac Efron kém 20 tuổi trong A Family Affair và màn tái xuất của cô trong Babygirl với nam diễn viên kém 29 tuổi là minh họa rõ nhất cho xu hướng này. Trong tương lai, chàng thơ nước Pháp Timothée Chalamet (28 tuổi) cũng rơi vào lưới tình với chị đẹp Gwyneth Paltrow (52 tuổi) trong phim tiểu sử về Marty Supreme… Có thể thấy, tuổi tác không còn là rào cản đối với chuyện tình lãng mạn trên màn ảnh.
Bên cạnh việc mang lại hào quang cho những sao nữ ở tuổi trung niên, sự xuất hiện của nhiều bộ phim và chương trình truyền hình tập trung vào phụ nữ lớn tuổi đã đưa ra ánh sáng những vấn đề mà họ phải đối mặt trong cuộc sống hằng ngày. Những tác phẩm như Everything Everywhere All at Once (2023), The Room Next Door (2024) hay Nightbitch (2024) đã khắc họa một cách tinh tế những trải nghiệm đa dạng của phụ nữ ở độ tuổi trưởng thành. Không còn là hình ảnh đơn giản về người bà, người mẹ tần tảo, nhân vật trong các bộ phim này phức tạp hơn, thể hiện nhiều khát vọng, mối quan hệ, những thử thách trong sự nghiệp của phụ nữ.
Việc phát triển các nhân vật nữ mạnh mẽ trong điện ảnh Hollywood cũng đã góp phần thay đổi cách mà xã hội nhìn nhận về phụ nữ. Những nhân vật như Romy trong Babygirl (2024) hay Solene trong The Idea of You (2024) là những người phụ nữ thành công nhưng cũng có góc khuất riêng về sự nghiệp và tình cảm. Họ là những hình mẫu mạnh mẽ, cho thấy phụ nữ có thể đảm đương nhiều vai trò khác nhau và không bị gò bó trong định kiến truyền thống.
BÀI LIÊN QUAN
PHỤ NỮ LẤN SÂN VÀ DẤN THÂN
Không dừng lại ở vai trò diễn viên, nhiều tài năng lớn tuổi đã vươn lên để trở thành NSX, đạo diễn và biên kịch, đóng vai trò quan trọng trong quá trình sáng tạo và sản xuất phim. Một trong những ví dụ nổi bật là Reese Witherspoon. Sau nhiều thành công với tư cách là một diễn viên, cô đã thành lập công ty sản xuất Hello Sunshine vào năm 2016 với mục tiêu phát triển các dự án tập trung vào phụ nữ, từ sách đến phim và truyền hình. Witherspoon khẳng định rằng cô muốn tạo ra những câu chuyện có chiều sâu, lấy người phụ nữ làm trung tâm. Những bộ phim và series như Big Little Lies (2017) và Little Fires Everywhere (2020) đã cho thấy những câu chuyện phong phú, phản ánh trải nghiệm thực tế của phụ nữ có thể được khai thác một cách khéo léo và đa chiều.
Cùng với Witherspoon, nhiều NSX nữ khác cũng đang góp phần định hình kinh đô điện ảnh Hollywood. Những câu chuyện mang tính xã hội sâu sắc như Selma (2014) và When They See Us (2019) đã giúp Ava DuVernay trở thành một trong những NSX nổi bật, đồng thời là nguồn cảm hứng cho các nhà làm phim, diễn viên da màu. Ngoài vai trò sản xuất, nhiều phụ nữ trong ngành điện ảnh cũng đang tham gia vào quá trình viết kịch bản và đạo diễn. Greta Gerwig với Lady Bird (2017), Little Women (2019) và Barbie (2023) đã khai thác những khía cạnh tinh tế về cuộc sống phụ nữ trong các tác phẩm của mình và chứng minh rằng những câu chuyện này có thể thu hút khán giả lẫn nhận được sự công nhận từ giới phê bình.
Một yếu tố quan trọng khác thúc đẩy vai trò của phụ nữ trong lĩnh vực làm phim là sự xuất hiện của các chương trình và tổ chức hỗ trợ. Các tổ chức như Sundance Institute và Women in Film đã bắt đầu triển khai các chương trình đào tạo, hậu thuẫn tài chính và kết nối để giúp phụ nữ phát triển sự nghiệp. Mặt khác, các phong trào MeToo hay Time’s Up cũng ảnh hưởng đến cách tiếp cận của Hollywood đối với chủ nghĩa phân biệt tuổi tác. Những phong trào này ủng hộ sự công bằng và đòi đối xử công bằng trong mọi mặt của ngành, bao gồm cả tuổi tác giới nữ.
Sự thành công của những nữ diễn viên luống tuổi đang đưa Hollywood thoát khỏi khuôn mẫu. Xu hướng này đồng thời phản ánh sự công nhận của công chúng nói riêng, Hollywood nói chung về giá trị, kinh nghiệm và sức hấp dẫn của những phụ nữ trưởng thành, cả trên màn ảnh lẫn sau màn ảnh.
Nhóm thực hiện
Bài: Hoàng Thùy Vân
Hình ảnh: Tư liệu
