Bạn đã biết gì về chế độ ăn uống trực giác (intuitive eating)?
Intuitive eating – chế độ ăn theo trực giác đang chứng minh rằng việc tôn vinh sức khỏe và thái độ tích cực khi lựa chọn thực phẩm là điều mang lại hạnh phúc cho chúng ta.
Ăn theo trực giác không phải là chế độ ăn kiêng nhằm mục đích giảm cân. Đây thực chất là câu chuyện về dinh dưỡng nhẹ nhàng và mối quan hệ tích cực với thực phẩm. Chế độ ăn này dựa trên những tín hiệu của cơ thể về thể chất lẫn tinh thần trong các thời điểm, nhằm thúc đẩy lựa chọn thực phẩm phù hợp.
Intuitive eating là gì?
Ăn uống trực giác là phong cách ăn uống thúc đẩy thái độ lành mạnh và tích cực đối với thực phẩm và vóc dáng cơ thể. Điều này dựa trên cảm giác đói của chính cơ thể chứ không phải các nguyên tắc từ những chuyên gia và đầu sách về chế độ ăn kiêng. Ăn uống nên thỏa mãn cơn đói thể xác mà không ra gây cảm giác tội lỗi cho bản thân.
Phong cách này do đó được tóm gọn rất đơn giản: bạn nên thoát khỏi việc ăn kiêng, học cách ăn uống chánh niệm, ăn khi đói và dừng lại khi no.
Hiểu rõ về những cơn đói là nền tảng của chế độ ăn uống trực giác. Ảnh: Pexels.
Trên thực tế, việc làm theo những cuốn sách và các lời khuyên của chuyên gia về việc ăn gì, ăn như thế nào có thể khiến bạn không còn tin tưởng vào chính cơ thể và trực giác của mình. Do vậy mà để bắt đầy xây dựng chế độ ăn theo trực giác, bạn có thể cần học cách tin tưởng vào cơ thể mình. Nếu muốn làm được điều đó, chúng ta cần phân biệt giữa khái niệm cơn đói thật về thể chất và đói do cảm xúc.
Đói về thể chất
Đây là cơn đói thật sự của cơ thể. Đói về thể chất tạo ra sự thôi thúc về sinh học để cho bạn biết về việc cần bổ sung chất dinh dưỡng. Cơn đói sẽ hình thành dần dần và có các tín hiệu khác nhau như bụng cồn cào, mệt mỏi hoặc cáu kỉnh. Do đó khi cơ thể được đáp ứng nhu cầu về dinh dưỡng, bạn sẽ cảm thấy thỏa mãn.
Đói do cảm xúc hay những cơn “đói giả”
Điều này được thúc đẩy chủ yếu bởi tinh thần và cảm xúc của chúng ta. Buồn bã, cô đơn và chán nản là một số tình trạng tinh thần có thể tạo ra cảm giác thèm ăn, thường là những món ăn giúp cảm xúc trở nên thoải mái.
Các nguyên tắc cơ bản của intuitive eating
Để làm quen và “kết thân” với phong cách ăn uống theo trực giác, sau đây là những nguyên tắc cơ bản mà bạn cần quan tâm.
1. Ăn để tôn vinh sức khỏe với lựa chọn dinh dưỡng nhẹ nhàng
Ăn theo trực giác không liên quan đến các chế độ ăn kiêng hay phương pháp eat clean. Thay vào đó, đây là câu chuyện về dinh dưỡng nhẹ nhàng. Intuitive eating là sự kết hợp của những tín hiệu từ cơ thể và kiến thức về dinh dưỡng để đưa ra quyết định chọn thực phẩm trên cơ sở phù hợp và chăm sóc thay vì kiểm soát một cách bắt buộc.
Intuitive eating là câu chuyện về dinh dưỡng nhẹ nhàng và mối quan hệ lành mạnh với thực phẩm. Ảnh: Pexels.
Một chuyên gia đã cho biết rằng hầu hết những người xây dựng mối quan hệ lành mạnh với thực phẩm và tôn vinh trực giác cơ thể sẽ tự nhiên bị hút về chế độ ăn có nhiều loại trái cây và rau củ hơn.
2. Bỏ tâm lý ăn kiêng và linh hoạt hơn trong việc lựa chọn thực phẩm
Nếu bạn cảm thấy khó khăn với các chế độ ăn kiêng hoặc đơn giản chỉ tìm đến với intuitive eating vì muốn có một mối liên kết lành mạnh với thực phẩm, bạn nên loại bỏ những suy nghĩ về các lời khuyên và chế độ ăn kiêng. Ăn uống trực giác chính là tin vào cơ thể và trực giác của bạn.
Hãy cởi bỏ tâm lý về chuyện ăn kiêng và thoải mái hơn trong việc lựa chọn thực phẩm. Ảnh: Pexels.
Bên cạnh đó, chúng ta cũng không nên suy nghĩ quá nhiều về những gì nên hoặc không nên ăn. Bạn có thể thoải mái lựa chọn những thực phẩm phù hợp cho chế độ ăn của mình. Ăn theo trực giác giúp bản thân duy trì thái độ cởi mở và không phán xét trong việc sử dụng các loại thực phẩm. Chế độ này giúp chúng ta xây dựng thái độ linh hoạt và tích cực trong việc lựa chọn thức ăn.
3. Quan tâm đến cảm giác no và đói của cơ thể
Cơn đói không phải là kẻ thù của cơ thể. Khi có những tín hiệu sinh học được phát ra để báo hiệu về cơn đói thật, chúng ta nên cho cơ thể ăn. Bỏ đói cơ thể quá mức khiến bạn có khả năng ăn bù một lượng thức ăn nhiều hơn sau đó.
Không nên phớt lờ những cảm giác của cơ thể, hãy ăn khi đói và ngừng khi no. Ảnh: Pexels.
Giống như khi đói, cơ thể cũng sẽ đưa ra các dấu hiệu cho bạn biết khi nào chúng ta đã thật sự no. Bạn nên lắng nghe các dấu hiệu này bằng cách tự kiểm tra để biết mùi vị và cảm giác của mình trong lúc ăn.
4. Ăn uống là hạnh phúc
Bạn nên xem ăn uống là một trải nghiệm thú vị. Khi đó chúng ta không nên ép bản thân mình đi theo các nguyên tắc cũ gò bó nữa. Do vậy mà cơ thể và trực giác có thể dần dần điều chỉnh lượng thức ăn về mức ít hơn để thỏa mãn chính mình. Hơn nữa điều này còn giúp chúng ta tìm thấy niềm vui và sự tích cực của câu chuyện ăn uống.
Hãy cảm nhận niềm vui và hạnh phúc từ việc ăn uống. Ảnh: Pexels.
5. Tôn trọng cảm xúc nhưng không nuông chiều
Khi đối diện với những tình huống căng thẳng và stress, bạn nên tìm cách giải tỏa cảm xúc thay vì lựa chọn việc ăn uống để thỏa mãn những cơn đói giả. Ăn theo cảm xúc chỉ là một hành động để đối phó tạm thời. Đây không phải là giải pháp mang tính hiệu quả và lâu dài.
Thay vì sa vào ăn uống để thỏa mãn cảm xúc, bạn có thể đọc sách và làm một số hoạt động khác. Ảnh: Pexels.
Chúng ta nên tìm những hoạt động lành mạnh để giải quyết vấn đề cảm xúc của cá nhân. Bạn có thể thử đi dạo, thiền, đọc sách hoặc gọi điện cho bạn bè tâm sự. Bên cạnh đó, bạn nên học cách phân biệt được những thời điểm cơ thể phát ra tín hiệu đói giả để tránh việc ăn uống chỉ để thỏa mãn tình trạng cảm xúc.
6. Tôn trọng cơ thể của bạn
Mục tiêu của ăn theo trực giác không phải là để giảm cân và thay đổi vóc dáng. Hãy chấp nhận những điều chưa hoàn hảo và học cách nhìn nhận vẻ đẹp của hình thể trong hành trình xây dựng mối quan hệ lành mạnh trong việc ăn uống.
Mỗi cơ thể đều có một vẻ đẹp riêng. Ảnh: Pexels.
Chúng ta cũng nên tìm cách vận động cơ thể một cách lành mạnh. Bạn không nên quá đặt nặng về việc tập thể dục để giảm cân mà hãy coi sự vận động cơ thể là yếu tố giúp cho chúng ta khỏe mạnh, tích cực và tràn đầy sức sống hơn.
Những lợi ích của chế độ ăn dựa trên nghiên cứu khoa học
Nghiên cứu về chủ đề này vẫn tiếp tục được mở rộng và phát triển, chủ yếu tập trung vào phụ nữ. Cho đến nay, các nghiên cứu đã thấy được sự liên kết giữa việc ăn uống trực giác với thái độ tâm lý lành mạnh hơn, cùng với việc giảm chỉ số khối cơ thể (BMI) và duy trì cân nặng – mặc dù chế độ này không nhằm mục đích giảm cân.
Ăn uống theo trực giác giúp chúng ta hạnh phúc hơn. Ảnh: Pexels.
Một trong những lợi ích chính của việc ăn uống trực giác chính là cải thiện sức khỏe tâm lý. Những người tham gia vào các nghiên cứu ăn uống trực giác đã cải thiện được tinh thần, vóc dáng cơ thể và chất lượng cuộc sống trong khi ít trầm cảm và lo lắng hơn.
Mọi người cũng có xu hướng gắn bó với chế độ ăn này và tiếp tục điều chỉnh các hành vi ăn uống. Các nghiên cứu khác về các hành vi và thái độ ăn uống của phụ nữ đã phát hiện ra rằng những người theo tinh thần ăn uống trực giác ít có khả năng rối loạn ăn uống hơn.
Làm thế nào để bắt đầu chế độ ăn uống trực giác?
Nếu muốn theo đuổi chế độ ăn uống theo trực giác, bạn có có nhiều cách để bắt đầu. Trước tiên, cần giữ thái độ tích cực để xem xét các hành vi và thái độ ăn uống của mình. Khi ăn, hãy tự hỏi và xác định rõ ràng liệu bản thân bạn có đang cảm thấy đói thật hay không. Nếu đó là cảm giác đói về thể chất, hãy cố gắng ăn uống hợp lý và không được bỏ đói cơ thể. Dừng lại khi bạn cảm thấy no, không nên ép bản thân ăn quá nhiều.
Hãy bắt đầu ăn uống theo trực giác từ những bước đơn giản. Ảnh: Pexels.
Bạn cũng có thể tìm hiểu thêm bằng cách theo dõi một số chuyên gia trong lĩnh vực. Cuốn sách “Intuitive Eating” (1995) được viết bởi Evelyn Tribole và Elyse Resch rất phổ biến với những tín đồ của chế độ này. Đây sẽ là sự lựa chọn tuyệt vời nếu bạn muốn tìm được mối liên kết lành mạnh với thực phẩm. Bạn cũng có thể tìm một chuyên gia dinh dưỡng uy tín hoặc tham gia một nhóm riêng về chủ đề này.
Bài: Thảo Vy
Nguồn: Tạp chí phái đẹp ELLE
Tham khảo: Healthline
Ảnh: Tổng hợp
