Lactose là gì? Ảnh hưởng của lactose đến làn da và sức khỏe tiêu hóa

Trong hành trình chăm sóc vẻ đẹp, chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng không thể thiếu và có thể ảnh hưởng đến làn da bạn nhiều hơn bạn nghĩ. Một thành phần nổi bật – lactose, thường bị bỏ qua trong những cuộc trò chuyện về dinh dưỡng, nhưng thực tế lại có thể là “kẻ thù thầm lặng” của làn da và sức khỏe tiêu hóa. Trong bài viết dưới đây, ELLE sẽ giúp bạn khám phá những thông tin cần thiết về lactose và cách điều chỉnh chế độ ăn uống để chăm sóc cơ thể và làn da một cách tối ưu.

Lactose là gì?

Lactose là một loại đường tự nhiên có mặt trong các sản phẩm sữa từ động vật như sữa bò, dê, cũng như các chế phẩm từ sữa như phô mai, sữa chua, kem, và nhiều loại thực phẩm khác. Về mặt cấu trúc, lactose là một disaccharide, được tạo thành từ hai phân tử đường đơn: glucose (một loại đường cung cấp năng lượng) và galactose (một loại đường quan trọng cho sự phát triển của cơ thể).

Khi chúng ta tiêu thụ thực phẩm chứa lactose, cơ thể cần enzyme lactase để phân giải thành glucose và galactose, giúp cơ thể hấp thụ và sử dụng chúng. Enzyme lactase này được sản xuất chủ yếu ở ruột non. Tuy nhiên, không phải ai cũng sản xuất đủ lượng lactase cần thiết để tiêu hóa lactose một cách hiệu quả.

Bất dung nạp lactose là gì?

Bất dung nạp lactose xảy ra khi cơ thể không sản xuất đủ enzyme lactase để phân giải lactose, loại đường tự nhiên có trong sữa và các sản phẩm từ sữa. Khi enzyme lactase không đủ, lactose không được tiêu hóa hoàn toàn và sẽ di chuyển xuống đại tràng (ruột già), nơi bị lên men bởi vi khuẩn, tạo ra các khí và axit có thể gây ra các triệu chứng như đầy hơi, đau bụng, tiêu chảy, khó tiêu, và cảm giác chướng bụng.

Điều này không gây nguy hiểm đến tính mạng, nhưng có thể làm giảm chất lượng cuộc sống của những người mắc phải, đặc biệt là những ai có thói quen tiêu thụ sữa hoặc thực phẩm từ sữa trong chế độ ăn uống hàng ngày. Đối với những người yêu thích thực phẩm từ sữa hoặc đang áp dụng các chế độ ăn uống làm đẹp từ bên trong, việc đối phó với tình trạng bất dung nạp lactose có thể gây khó khăn trong việc duy trì một chế độ ăn lành mạnh và đầy đủ dinh dưỡng.

Tác động của việc bất dung nạp lactose đến làn da và sức khỏe

Mặc dù không trực tiếp gây ra các vấn đề về da, nhưng khi cơ thể không thể tiêu hóa được lactose một cách hiệu quả, tình trạng rối loạn tiêu hóa có thể ảnh hưởng đến toàn bộ hệ thống cơ thể, bao gồm cả làn da. Khi hệ tiêu hóa gặp khó khăn trong việc xử lý lactose, tình trạng viêm nhẹ (viêm ngầm) có thể xảy ra, khiến cơ thể dễ gặp phải các vấn đề như da xỉn màu, dễ nổi mụn hoặc nhạy cảm hơn với các yếu tố bên ngoài.

Các biểu hiện viêm do bất dung nạp lactose có thể bao gồm:

• Mụn li ti hoặc mụn viêm quanh miệng và cằm: Tình trạng viêm trong cơ thể có thể làm tăng mức độ cortisone – hormone liên quan đến stress, từ đó làm rối loạn hoạt động của tuyến dầu và gây ra mụn, đặc biệt ở vùng mặt, quanh miệng và cằm.
• Da xỉn màu, thiếu sức sống: Viêm lâu dài có thể ảnh hưởng đến tuần hoàn máu, khả năng cung cấp oxy và dưỡng chất cho da, khiến da trở nên xỉn màu và thiếu sức sống.
• Cảm giác chướng bụng, mệt mỏi kéo dài: Hệ tiêu hóa hoạt động kém hiệu quả có thể dẫn đến tình trạng mệt mỏi kéo dài và ảnh hưởng đến nội tiết tố, đặc biệt là hormone cortisol, khiến làn da trở nên mẫn cảm hơn và dễ bị kích ứng.

Theo nghiên cứu “Chế độ ăn uống và mụn trứng cá: Một đánh giá có hệ thống” năm 2010 trên trang Pub Med, mặc dù không tập trung vào bất dung nạp lactose, nhưng các vấn đề tiêu hóa do lactose có thể làm trầm trọng thêm tình trạng viêm, làm tăng mức độ cortisone và thúc đẩy quá trình hình thành mụn trứng cá.

Gợi ý thay thế hợp lý cho chế độ ăn không chứa lactose

Theo khuyến nghị từ các chuyên gia dinh dưỡng thuộc Mayo Clinic và Harvard School of Public Health, người bị bất dung nạp lactose không nhất thiết phải loại bỏ hoàn toàn sữa ra khỏi khẩu phần ăn. Điều quan trọng là lựa chọn những thực phẩm thay thế phù hợp với thể trạng, vẫn đảm bảo bổ sung đủ dưỡng chất cần thiết để hỗ trợ làn da khỏe mạnh và hệ tiêu hóa cân bằng, hai yếu tố nền tảng trong lối sống làm đẹp hiện đại.

Dưới đây là một số gợi ý được chuyên gia đánh giá cao:

• Sữa thực vật tăng cường canxi: Việc thay thế sữa bò bằng sữa thực vật (hạnh nhân, yến mạch, đậu nành, dừa) là một lựa chọn tuyệt vời. Những loại sữa này thường có hàm lượng canxi và vitamin D tương đương với sữa bò. Ngoài ra, sữa thực vật còn chứa nhiều chất chống oxy hóa và ít chất béo bão hòa, tốt cho cả làn da và sức khỏe tim mạch.
• Sữa chua thực vật có probiotic: Sữa chua thực vật, đặc biệt là những loại chứa lợi khuẩn probiotic, rất có lợi cho hệ tiêu hóa. Hệ vi sinh đường ruột khỏe mạnh có mối liên hệ chặt chẽ với làn da sáng mịn và giảm viêm, đúng như khái niệm về trục ruột – da mà chúng ta đã thảo luận.
• Phô mai cứng và phô mai không lactose: Các loại phô mai cứng ủ lâu thường có hàm lượng lactose thấp hơn do quá trình lên men đã tiêu thụ phần loại đường này. Bên cạnh đó, phô mai không lactose là gợi ý hàng đầu cho những người yêu thích phô mai nhưng không dung nạp lactose.
• Nguồn canxi thay thế: Các loại rau xanh đậm (cải bó xôi, bông cải xanh), đậu phụ, cá mòi (ăn cả xương) và nấm phơi nắng (nguồn vitamin D giúp hấp thụ canxi) là những nguồn canxi tuyệt vời không chứa lactose. Đảm bảo đủ canxi rất quan trọng cho sức khỏe xương và cũng có vai trò trong nhiều chức năng khác của cơ thể.
• Enzyme lactase bổ sung (dạng uống): Viên uống enzyme lactase là một công cụ hữu ích cho những người bất dung nạp lactose muốn tiêu thụ các thực phẩm từ sữa. Enzyme này giúp phân giải lactose trong ruột, giảm thiểu các triệu chứng khó chịu.

Lắng nghe cơ thể và điều chỉnh chế độ ăn uống là “chìa khóa vàng” để nuôi dưỡng sức khỏe toàn diện của bạn. Hơn thế nữa, đây còn là nền tảng vững chắc cho làn da tươi tắn, mịn màng và giảm thiểu các vấn đề viêm mụn, bí quyết cho vẻ đẹp bền vững mà mọi người đều khao khát.