5 lợi ích bất ngờ của xông hơi sau khi tập luyện

Sau một buổi tập luyện đầy thử thách, không gì tuyệt vời hơn cảm giác thư giãn trong phòng xông hơi. Hơi nóng dịu nhẹ cơ thể thả lỏng và giúp tinh thần thoải mái. Nhưng liệu liệu pháp này có thực sự góp phần phục hồi thể chất, hay chỉ đơn thuần mang lại cảm giác dễ chịu tức thời? Mời bạn cùng ELLE khám phá sức mạnh của liệu pháp nhiệt và cân nhắc xem xông hơi có nên trở thành một phần trong thói quen phục hồi của bạn hay không.

“Nhìn chung, nếu bạn đang thực hiện một chương trình kết hợp chế độ ăn uống và tập thể dục, phòng xông hơi có thể là một thành phần có lợi cho một kế hoạch toàn diện” – Tiến sĩ Ai Mukai, chuyên gia y học vật lý và phục hồi chức năng tại Texas Orthopedics.

Các loại phòng xông hơi phổ biến hiện nay

Không phải tất cả các phương pháp xông hơi đều giống nhau. Sự khác biệt chính giữa các loại xông hơi nằm ở cách tạo ra nhiệt và mức độ ẩm trong phòng. 

1. Xông hơi khô kiểu Phần Lan

Là hình thức xông hơi truyền thống, sử dụng bếp than củi đốt để làm nóng đá trong phòng. Độ ẩm thấp khiến cảm giác nóng khô rõ rệt, giúp cơ thể tiết nhiều mồ hôi nhưng không gây ngột ngạt. Đây là lựa chọn lý tưởng cho những ai yêu thích xông với nhiệt cao và muốn tăng cường đào thải độc tố qua tuyến mồ hôi.

2. Bằng máy làm nóng điện

Cũng thuộc nhóm xông hơi khô, nhưng thay vì bếp than, máy làm nóng điện được gắn trên tường hoặc sàn để duy trì nhiệt độ ổn định. Độ ẩm vẫn thấp nhưng cảm giác nóng dễ chịu hơn so với phương pháp truyền thống.

3. Xông hơi ướt kiểu Thổ Nhĩ Kỳ

Trái ngược với kiểu truyền thống, phòng tắm hơi kiểu Thổ Nhĩ Kỳ có độ ẩm cực cao, có thể đạt đến 100%. Hơi nước nóng bao phủ toàn bộ không gian, tạo ra cảm giác ấm áp, thư giãn sâu, giúp làm sạch đường hô hấp và dưỡng ẩm cho da. Nếu bạn thích một trải nghiệm dịu nhẹ, ẩm mượt, đây sẽ là lựa chọn không thể bỏ qua.

4. Xông hơi hồng ngoại

Không giống các phương pháp truyền thống, xông hơi hồng ngoại sử dụng tia sáng đặc biệt để làm nóng cơ thể mà không cần làm nóng không gian xung quanh. Nhiệt độ thấp hơn (khoảng 60°C) nhưng vẫn mang lại hiệu quả tương tự. Đây là giải pháp lý tưởng cho những ai muốn tận hưởng lợi ích của xông hơi mà không chịu được nhiệt độ cao.

Lợi ích của xông hơi 

Hỗ trợ phục hồi sau khi tập luyện

Xông hơi sau khi tập không đơn thuần là một cách thư giãn mà còn giúp cơ bắp hồi phục nhanh chóng. Theo chuyên gia dinh dưỡng và huấn luyện viên Wan Na Chun, các vận động viên ít gặp tình trạng đau nhức cơ hơn và cảm thấy phục hồi nhanh chóng hơn khi sử dụng phòng xông hơi hồng ngoại.

Lý do là bởi hơi nóng giúp duy trì lưu lượng máu cao hơn đến những nhóm cơ vừa hoạt động, hỗ trợ giảm đau nhức và tăng cường khả năng tái tạo cơ bắp. Hơn thế, quá trình tự thực (autophagy) được kích hoạt, giúp loại bỏ những chất thải trao đổi chất còn tồn đọng, mang lại cảm giác nhẹ nhõm và khỏe khoắn hơn sau mỗi buổi tập.

Tối ưu hiệu suất tập luyện

Bạn có biết, xông hơi sau khi tập luyện có thể mang lại nhiều lợi ích giống như việc bạn tập luyện thêm nhưng không gây áp lực lên cơ thể? Theo Giáo sư, chuyên gia sinh lý học Christopher Minson, phương pháp này có thể kích thích sản xuất oxit nitric – một hợp chất quan trọng giúp tăng cường lưu thông máu, cải thiện hệ miễn dịch và tối ưu hóa hiệu suất tập luyện. Ngoài ra, việc tiếp xúc với nhiệt, dù là từ phòng xông hơi hay bồn nước nóng, có thể cải thiện hiệu suất tập luyện bằng cách nâng ngưỡng lactate và hỗ trợ duy trì tập luyện cường độ cao trong thời gian dài. 

Cải thiện làn da

Nhiệt từ phòng xông hơi có thể giúp loại bỏ tế bào da chết, kích thích sản sinh collagen và tăng cường tuần hoàn máu, mang lại làn da căng mịn, khỏe mạnh. Tuy nhiên, những ai có làn da nhạy cảm hoặc mắc các bệnh lý như chàm, vảy nến nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng. Ngoài ra, mồ hôi trong quá trình cũng giúp làm sạch lỗ chân lông, loại bỏ bụi bẩn và vi khuẩn, mang lại làn da tươi mới. 

Hỗ trợ giảm đau lưng dưới

Xông hơi có thể mang lại hiệu quả giảm đau tương tự như các phương pháp trị liệu nhiệt khác, chẳng hạn như túi chườm nóng hay bồn nước ấm. Nghiên cứu Liệu pháp xông hơi khô có lợi cho bệnh nhân bị đau lưng dưới năm 2019 của Anesth Pain Med (Seoul) cho thấy phương pháp này có thể giúp giảm đau lưng dưới đáng kể, đặc biệt với những ai thường xuyên gặp tình trạng căng cơ và nhức mỏi vùng thắt lưng.

Lưu ý khi xông hơi sau tập luyện

Để xông hơi phát huy hiệu quả mà không gây hại cho sức khỏe, điều quan trọng nhất là lắng nghe cơ thể và thực hiện đúng cách. Một trong những rủi ro phổ biến nhất khi xông là mất nước và sốc nhiệt, có thể dẫn đến cảm giác kiệt sức, chóng mặt hoặc ngất xỉu. Để hạn chế tình trạng này, bạn nên lưu ý:

• Giới hạn thời gian xông từ 15–20 phút mỗi lần.
• Duy trì mức nhiệt vừa phải, phù hợp với thể trạng. Nếu là người mới bắt đầu, nên làm quen dần với thời gian và nhiệt độ.
• Uống đủ nước trước và sau khi xông để bù lại lượng mồ hôi mất đi.
• Không nên xông hơi một mình, đặc biệt nếu bạn chưa quen với liệu pháp nhiệt.
• Ngưng ngay nếu cảm thấy chóng mặt, buồn nôn hoặc mệt mỏi quá mức.

Ngoài ra, nếu bạn có tiền sử bệnh tim mạch, huyết áp cao hoặc các bệnh lý mãn tính, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ. Theo Hội Sản phụ khoa Hoa Kỳ – ACOG, Phụ nữ mang thai cũng được khuyến cáo không nên xông hơi, do nguy cơ ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi.

Dù thực hiện riêng lẻ vẫn mang lại nhiều lợi ích sức khỏe, nhưng hiệu quả xông hơi sẽ được nâng cao đáng kể nếu bạn áp dụng ngay sau khi tập luyện. Bên cạnh phương pháp truyền thống, hãy thử kết hợp cùng liệu pháp tương phản – xen kẽ giữa xông hơi và ngâm nước lạnh để thúc đẩy tuần hoàn và tăng cường độ dẻo dai cho cơ thể. Điều quan trọng nhất, là lắng nghe cơ thể và tìm ra phương pháp phục hồi phù hợp với bạn, để mỗi buổi tập hiệu quả và trở thành hành trình chăm sóc bản thân một cách trọn vẹn hơn.