7 tác dụng lá ổi trong chăm sóc sức khỏe và làm đẹp tự nhiên

Bên cạnh công dụng là nguyên liệu quen thuộc trong các bài thuốc dân gian, lá ổi còn được chứng minh có nhiều lợi ích cho sức khỏe và sắc đẹp. Nhờ giàu chất chống ôxy hóa, kháng viêm và hỗ trợ điều hòa đường huyết, tác dụng lá ổi ngày càng được quan tâm trong xu hướng sống xanh và chăm sóc cơ thể tự nhiên.

Mời bạn cùng ELLE khám phá 8 tác dụng của lá ổi để hiểu vì sao loại lá quen thuộc này lại có thể mang đến nhiều lợi ích bất ngờ cho cơ thể.

Lá ổi – kho báu thiên nhiên với nhiều tác dụng đáng kinh ngạc

Tuy đã được nhắc đến trong nhiều bài thuốc truyền thống, nhưng trong những năm gần đây, tác dụng lá ổi mới thực sự được khoa học hiện đại khai phá như một kho báu thảo mộc tự nhiên.  Điểm nổi bật nhất trong thành phần của lá ổi là hàm lượng dồi dào các chất chống oxy hóa như quercetin, flavonoid, ellagic acid, cùng với các hợp chất tanin tự nhiên, vitamin C và nhiều enzyme có lợi. Những hoạt chất này đóng vai trò quan trọng trong việc:

• Trung hòa các gốc tự do – nguyên nhân gây lão hóa sớm và nhiều bệnh lý mạn tính.
• Hỗ trợ tiêu hóa, làm dịu các cơn co thắt và cải thiện tình trạng đầy hơi.
• Làm dịu các phản ứng viêm trong cơ thể, bao gồm cả viêm da, viêm nướu và viêm khớp.
• Hỗ trợ kiểm soát lượng đường huyết và lipid máu – yếu tố then chốt trong phòng ngừa tiểu đường, gan nhiễm mỡ và bệnh tim mạch.

Các tác dụng nổi bật của lá ổi

1. Tác dụng lá ổi trong việc kiểm soát đường huyết

Một trong những tác dụng lá ổi được nghiên cứu rõ ràng nhất là khả năng ổn định đường huyết – yếu tố then chốt trong phòng ngừa tiểu đường type 2. Lá ổi chứa các hợp chất như quercetin và flavonoid có thể ức chế enzyme alpha-glucosidase, từ đó làm chậm quá trình hấp thụ carbohydrate và giảm đỉnh đường huyết sau ăn. Một nghiên cứu lâm sàng tại Nhật Bản năm 2010 cho thấy việc sử dụng trà lá ổi (Guava Leaf Tea) trong 12 tuần giúp giảm glucose huyết tương lúc đói và cải thiện độ nhạy insulin ở người có nguy cơ tiền tiểu đường mà không gây tác dụng phụ đáng kể. Kết quả này cho thấy lá ổi là một lựa chọn hỗ trợ tự nhiên, an toàn trong kiểm soát đường huyết.

2. Giảm cholesterol và cải thiện sức khỏe tim mạch

Một lợi ích quan trọng khác trong danh sách tác dụng lá ổi là khả năng hỗ trợ giảm mỡ máu – yếu tố then chốt trong việc bảo vệ sức khỏe tim mạch. Chiết xuất từ lá ổi chứa flavonoid và tanin có tác dụng giảm hấp thu chất béo tại ruột và cải thiện chuyển hóa lipid. Kết quả là nồng độ cholesterol toàn phần, LDL (cholesterol xấu) và triglyceride đều có xu hướng giảm khi sử dụng đều đặn.

Một nghiên cứu năm 2011 được công bố trên Nutrition & Metabolism cho thấy việc bổ sung chiết xuất lá ổi trong khẩu phần ăn giúp cải thiện đáng kể hồ sơ lipid máu và giảm tình trạng kháng insulin trên mô hình chuột mắc hội chứng chuyển hóa. Nghiên cứu cũng ghi nhận sự tăng biểu hiện của adiponectin và kích hoạt AMPK – hai yếu tố quan trọng giúp tăng cường chuyển hóa năng lượng và bảo vệ tim mạch.

3. Kháng khuẩn, kháng viêm và hỗ trợ tiêu hóa

Nhờ chứa flavonoid, tanin và axit gallic – những hoạt chất có đặc tính sinh học mạnh – chiết xuất lá ổi có thể ức chế nhiều chủng vi khuẩn gây bệnh như Staphylococcus aureus, Escherichia coli và Shigella spp., đồng thời làm dịu các phản ứng viêm tại niêm mạc ruột và khoang miệng.

Các nghiên cứu cũng cho thấy lá ổi giúp làm se niêm mạc tiêu hóa, giảm co thắt và kiểm soát tiêu chảy mà không gây rối loạn lợi khuẩn đường ruột. Tổng quan công bố trên International Journal of Molecular Sciences năm 2017 đã xác nhận hiệu quả này cả trên in vitro và mô hình động vật, cho thấy tiềm năng ứng dụng cao trong chăm sóc sức khỏe tiêu hóa tự nhiên.

4. Tăng cường hệ miễn dịch

Tăng cường khả năng miễn dịch của cơ thể cũng là một tác dụng lá ổi phải kể đến. Các hợp chất chống oxy hóa như quercetin, vitamin C và flavonoid trong lá ổi, có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ tế bào miễn dịch khỏi tổn thương do gốc tự do. Đồng thời chúng hỗ trợ cơ thể phản ứng hiệu quả hơn trước các tác nhân gây hại như vi khuẩn và virus.

Chiết xuất lá ổi không chỉ có đặc tính kháng khuẩn, chống viêm mà còn kích thích hoạt động của các tế bào miễn dịch như đại thực bào và lympho T. Điều này mở ra tiềm năng ứng dụng lá ổi như một liệu pháp hỗ trợ miễn dịch tự nhiên, đặc biệt trong bối cảnh tăng cường sức đề kháng đang là ưu tiên hàng đầu.

5. Làm dịu da mụn và hỗ trợ điều trị viêm da

Với các hợp chất kháng khuẩn và chống viêm, lá ổi có tác dụng giúp tiêu diệt vi khuẩn gây mụn (Propionibacterium acnes) và làm dịu các phản ứng viêm trên da. Một nghiên cứu đăng trên Tạp chí Y học Trung Quốc đã chỉ ra rằng chiết xuất lá ổi có khả năng ức chế vi khuẩn gây mụn và giảm viêm da hiệu quả. Ngoài ra, lá ổi còn giúp ngăn ngừa sự sản xuất histamin – hợp chất gây ra các phản ứng dị ứng trên da như mẩn đỏ và ngứa ngáy.

6. Ngăn ngừa lão hóa da nhờ khả năng chống oxy hóa mạnh mẽ

Lão hóa da là hệ quả trực tiếp của quá trình oxy hóa do gốc tự do gây ra. Với thành phần giàu quercetin, vitamin C và flavonoid, lá ổi mang đến khả năng bảo vệ làn da khỏi các tác nhân gây hại từ môi trường và bên trong cơ thể, đồng thời làm chậm sự xuất hiện của các dấu hiệu tuổi tác như nếp nhăn, sạm da và thiếu săn chắc. Các hợp chất phenolic trong lá ổi không những giúp bảo vệ tế bào da khỏi tổn thương do oxy hóa, mà còn góp phần cải thiện cấu trúc da, kích thích sản sinh collagen và giữ ẩm tự nhiên cho biểu bì.

7. Hỗ trợ giảm cân và cải thiện trao đổi chất

Lá của cây ổi còn có thể góp phần vào quá trình giảm cân một cách tự nhiên nhờ khả năng điều hòa chuyển hóa chất béo và hỗ trợ cải thiện chức năng gan. Chiết xuất từ lá ổi đã được chứng minh giúp giảm tích tụ mỡ tại gan và tăng hoạt động của các enzyme chuyển hóa năng lượng như AMPK và PPARα. Đây là hai yếu tố quan trọng trong quá trình đốt cháy chất béo và kiểm soát cân nặng.

Một nghiên cứu từ Thư viện Y học Quốc gia Mỹ năm 2012 thực hiện trên mô hình chuột mắc hội chứng chuyển hóa đã chỉ ra rằng sử dụng chiết xuất lá ổi liên tục trong 6 tuần giúp giảm đáng kể lượng mỡ gan, đồng thời cải thiện chỉ số insulin và giảm kháng insulin.

Cách sử dụng lá ổi an toàn và hiệu quả tại nhà

Sở hữu nhiều lợi ích cho sức khỏe và làn da, nhưng để phát huy tối đa tác dụng lá ổi, bạn cần sử dụng đúng cách và lưu ý một số điều quan trọng. Dưới đây là các hình thức phổ biến và an toàn nhất khi dùng loại thảo dược này tại nhà:

1. Dùng làm trà thảo mộc

Cách pha:

• Rửa sạch 5–7 lá ổi non hoặc lá già, phơi khô (hoặc để tươi).
• Đun với 500 ml nước trong 10–15 phút.
• Có thể thêm vài lát gừng để tăng hương vị và hỗ trợ tiêu hóa.

Thời điểm uống: 1–2 lần/ngày, sau bữa ăn khoảng 30 phút. Tránh uống khi bụng đói, đặc biệt là người có dạ dày yếu.

2. Dùng ngoài da (chăm sóc da, trị mụn)

Cách làm:

• Đun lá ổi với nước sôi, dùng để xông mặt khoảng 10 phút, 2–3 lần/tuần.
• Nghiền lá ổi tươi, trộn cùng mật ong, đắp mặt 10–15 phút để làm dịu da mụn, kháng khuẩn nhẹ.

Những lưu ý khi sử dụng lá ổi để chăm sóc sức khỏe

Mặc dù lành tính, loại lá này không nên dùng quá liều hoặc sử dụng kéo dài liên tục trong thời gian dài nếu không có hướng dẫn chuyên môn. Cần đặc biệt lưu ý với:

• Phụ nữ mang thai hoặc cho con bú.
• Người đang điều trị bệnh mạn tính (như tiểu đường, cao huyết áp) bằng thuốc.
• Trẻ nhỏ dưới 6 tuổi.