Tàn nhang – Nguyên nhân và cách khắc phục nào để da đều màu, rạng rỡ?

Nếu tàn nhang là bẩm sinh, chúng khó có thể biến mất hoàn toàn. Nhưng nếu do tác động từ ánh nắng mặt trời hay lối sống, bạn hoàn toàn có thể cải thiện.

‘Tôi thích những khuôn mặt có tàn nhang. Tôi thích những khuôn mặt có nếp nhăn. Đối với tôi, đó vẻ đẹp của sự tự nhiên, tôi đoán vậy” – Đạo diễn hình ảnh Rachel Morrison.

Tàn nhang là gì?

Tàn nhang (Freckle) là những đốm nhỏ nằm phẳng trên bề mặt da và thường có màu đỏ, nâu nhạt hoặc nâu sẫm. Ở một số người, tàn nhang có mặt từ lúc mới sinh hoặc sẽ xuất hiện sau này. Chính vì thế, tàn nhang rất phổ biến nhưng không gây nguy hiểm cho sức khỏe.

Những người có làn da trắng sáng tự nhiên hoặc có màu tóc vàng, đỏ thường dễ có tàn nhang hơn. Tuy nhiên, tàn nhang có thể xuất hiện ở mọi đối tượng dưới dạng các đốm nâu sẫm hơn nếu bạn có làn da sẫm màu.

Vì sao bạn có tàn nhang?

Nếu như trong gia đình có người bị tàn nhang và từ nhỏ bạn cũng có những đốm nâu hiện hữu, thì có thể suy đoán nguyên nhân là do di truyền. Những yếu tố liên quan đến di truyền, hiện nay vẫn khó có thể can thiệp để thay đổi. Các biện pháp chăm sóc da có thể làm đốm nâu không đậm màu hơn, nhưng không thể làm tàn nhang hoàn toàn biến mất. Những can thiệp công nghệ cao có thể giúp làm nhạt màu tạm thời, nhưng tàn nhang có thể không hết hẳn và tỉ lệ tái xuất hiện chiếm khả năng cao.

Trong khi đó, tàn nhang xuất hiện ở thời gian sau này thì có thể đây là do việc melanin tăng quá mức. Việc tăng sản xuất melanin là cách thức cơ thể bảo vệ tế bào khỏi tác hại của tia tử ngoại. Tuy nhiên, sản sinh quá nhiều hắc sắc tố lại khiến da sạm và tàn nhang hình thành. Chính vì thế, da càng tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời mà hoặc không sử dụng kem chống nắng mỗi ngày sẽ dễ có đốm nâu hơn. Bên cạnh đó, những bạn có làn da trắng sáng thì hắc sắc tố càng tiết nhiều hơn khi bị kích thích bởi tia UV.

Dùng một số loại thuốc hoặc mắc một số loại bệnh cũng có thể khiến da có tàn nhang. Ví dụ như Xeroderma pigmentosum. Đây là căn bệnh hiếm gặp và triệu chứng là bệnh nhân vô cùng nhạy cảm với tia cực tím.

Các loại tàn nhang?

Có hai loại tàn nhang thường thấy: Ephelide và Solar Lengtigy (tàn nhang do ánh nắng mặt trời). Ephelide thường phẳng, có màu đỏ hoặc nâu rám nắng. Ephelide là loại tàn nhang thường gặp nhất (đặc biệt là người da trắng và gốc gen Châu Á) và nguyên nhân hình thành là do tiếp xúc với ánh mặt trời, cháy nắng và thường xuất hiện ở mặt, cánh tay, ngực, cổ, lưng. Trẻ nhỏ khi tiếp xúc với tia UV sẽ xuất hiện Ephelide và tiếp tục phát triển cho đến khi trưởng thành, nhưng mờ dần theo tuổi tác.

Trong khi đó, tàn nhang do ánh mặt trời lại là những mảng da màu vàng, đỏ, nâu sẫm. Giới khoa học còn gọi đây là các đốm sắc tố actinic, đốm gan (liver spot), đốm nâu do tuổi tác – vì thường xuất hiện ở người sau 40 tuổi. Cũng như tên gọi, nguyên nhân của đốm nâu này là do tiếp xúc với ánh mặt trời thường xuyên và kéo dài. Những da thường xuyên bị tia tử ngoại tác động thường là vùng da không được che chắn bởi trang phục bao gồm mặt, cẳng tay, mu bàn tay, ngực, lưng, vai và cẳng chân.

Cách phòng ngừa và giảm bớt đốm nâu

Đối với tàn nhang do di truyền, chăm sóc da đúng cách sẽ giúp da không phải chịu thêm bất kỳ đốm nâu nào gây ra bởi môi trường. Còn những làn da bị đốm nâu do môi trường, thì việc bảo vệ da khỏi tia UV và dưỡng da đúng cách có thể cải thiện đáng kể.

Cách làm sáng màu các đốm nâu:

Sử dụng các hoạt chất có tính năng bạt sừng, ví dụ như AHA và BHA. Lớp da chết được bong ra bởi các chất tẩy da chết hóa học sẽ giúp những mảng da tối màu được loại bỏ, cũng như thúc đẩy lớp da mới được đưa lên bề mặt. Bạn có thể sử dụng các sản phẩm có nồng độ thấp để dùng hàng ngày tại nhà, hoặc đến các trung tâm để thực hiện các biện pháp lột da (peel) để thấy nhanh kết quả.

Thêm reinol (các phái sinh thuộc nhóm Retinoid) để tăng quá trình tái tạo mới tế bào. Những tế bào mới xuất hiện sẽ đẩy lớp sừng cũ sẫm màu bong khỏi bề mặt da, và đốm nâu nhờ thế mờ dần.

Bạn có thể tham khảo những liệu trình laser để làm nhạt màu nhanh chóng các đốm nâu. Tuy nhiên, phương pháp điều trị công nghệ cao thường tốn kém và có rủi ro, cũng như cần thời gian nghỉ dưỡng. Thế nên, hãy tham khảo thông tin và tìm gặp các bác sĩ ở các trung tâm uy tín để có phác đồ điều trị tàn nhang phù hợp.

Hoặc, bạn có thể thử phương pháp Cryotherapy (liệu pháp đông lạnh). Quy trình này sử dụng nitơ lỏng để đông lạnh các đốm nâu (không phải ung thư) để tạo ra triệu chứng dày sừng quang hóa có chủ đích. Các vùng da được thực hiện sẽ trở nên sẫm màu và bong ra sau vài ngày.

Cách phòng ngừa

Cách ngăn ngừa đốm nâu là để da tránh khỏi tia tử ngoại. Cụ thể là, sử dụng kem chống nắng kể cả ngày râm mát và bôi đủ lượng cần thiết trên da. Đội mũ rộng vành, đeo kính râm có chức năng chống tia UV, mặc áo khoác, găng tay khi ra ngoài là cách bảo vệ da khỏi ánh mặt trời. Bạn cũng nên hạn chế ra ngoài vào thời điểm tia UV cao điểm – từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều. Tránh mọi hình thức nhuộm da để các đốm nâu không hình thành và phát triển.

Tàn nhang cơ bản không phải là bệnh lý và bạn cũng không nên tạo quá nhiều áp lực cho bản thân để loại bỏ. Vì bạn đẹp nhất khi bạn hạnh phúc và bạn là chính bạn!