Giải mã những giấc mơ và ác mộng thường gặp dưới góc nhìn khoa học
Ác mộng luôn là thứ đáng sợ với nhiều người và ai trong chúng ta cũng đều muốn quên chúng đi. Nhưng bạn có biết, đôi khi ác mộng là sự phản chiếu những vấn đề chúng ta đang gặp phải trong đời sống thực tế?
Sau đây là lý giải khoa học về những giấc mơ hay cơn ác mộng phổ biến dựa trên nghiên cứu của nhà thần kinh học Sigmund Freud mà bạn có thể tham khảo.
1. Mơ về nhện
Những giấc mơ có liên quan đến nhện thường đại diện cho một ai đó trong cuộc đời đang gây áp lực lên bạn (thông thường là bố mẹ hoặc ai đó đóng vai trò người mẹ). Ngoài ra, bạn có cảm giác như mình là người ngoài cuộc trong một vài tình huống, hoặc bạn đang cố gắng tránh xa những thứ gây cám dỗ.
Về mặt khoa học: Nhện là một dạng phổ biến của ảo giác giấc ngủ (hypnagogic hallucination) – những cảm giác sống động mà một người có thể nghe, nhìn, hoặc ngửi thấy khi chuẩn bị vào giấc ngủ. Khoảng 10% dân số thế giới thỉnh thoảng trải qua loại ảo giác này.
2. Mơ bị đuối nước hay gặp sóng thần
Đại dương thường tượng trưng cho cảm xúc, do đó, khi bạn mơ thấy mình đang bị đuối nước trên đại dương, điều này mang ý nghĩa rằng bạn đang bị lấn át bởi những cảm xúc mà bạn đang kìm nén. Bạn cảm thấy bị quá tải trong công việc và đang vật lộn để giải quyết mọi thứ.
Về mặt khoa học: Giấc mơ đuối nước cũng có thể chỉ ra vấn đề khó thở trong khi đang ngủ, có thể là chứng ngưng thở trong giấc ngủ (sleep apnea), chứng giật cơ lúc ngủ (hypnic jerk) hoặc co thắt cơ không tự chủ khi một người chìm vào giấc ngủ.
3. Mơ bị rơi
Khi thấy mình bị rơi trong giấc mơ, điều này có thể là bạn đang chịu đựng cảm giác thất bại hoặc tình huống bạn đang gặp phải trong đời sống đang dần trở nên xấu đi. Bên cạnh đó, bạn cảm thấy không có nhiều sự tự chủ trong các vấn đề cuộc sống hoặc đang vướng vào tình trạng khiến bạn không thể phát triển.
Về mặt khoa học: Cảm giác đang rơi trong giấc mơ có thể là do chất dịch chảy ở tai trong của bạn. Hoặc nếu cảm giác rơi kèm theo vài cú giật cơ, bạn có thể đang bị chứng giật cơ lúc ngủ (hypnic jerk).
4. Mơ thấy bị rụng răng
Có thể bạn đang gặp vấn đề trong việc thể hiện cảm xúc hoặc thể hiện bản thân. Giấc mơ này cũng có thể là dấu hiệu cho thấy bạn đang bất an với hình ảnh của chính mình. Cũng có thể là bạn không muốn đưa ra một quyết định nào đó quan trọng trong cuộc đời hoặc đang thiếu kiểm soát trong một tình huống cụ thể.
Về mặt khoa học: Giấc mơ rụng răng có liên quan mật thiết với những căng thẳng thường nhật mà bạn đang mắc phải.
5. Giấc mơ bị truy đuổi
Nếu bạn gặp giấc mơ này, có nghĩa là bạn đang cảm thấy bất lực trong một tình huống nào đó hoặc đang chạy trốn khỏi những vấn đề thực tế mà bạn không muốn đối diện – những vấn đề gây cho bạn cảm giác sợ hãi hoặc đau đớn. Nếu bạn liên tục mơ thấy mình bị truy đuổi, đó có thể là lời nhắc nhở bạn nên trực tiếp đối diện với nó và tìm hướng giải quyết thích hợp.
Về mặt khoa học: Phản ứng căng thẳng cấp tính (fight-or-flight response) – phản ứng sinh lý trong cơ thể khi cảm thấy bị đe dọa hoặc tấn công – của bạn đang kích hoạt. Trong một cuộc nghiên cứu với 1.000 người Đức, 26% trong số này đã từng trải nghiệm giấc mơ bị truy đuổi.
6. Mơ bị trễ giờ
Bạn đang bị quá tải vì có nhiều thứ phải kiểm soát, điều này khiến cho bạn phải bỏ lỡ những cơ hội quan trọng trong cuộc sống. Bạn cảm thấy chưa thực sự sẵn sàng và dường như đang trải qua những thay đổi lớn trong cuộc đời mà bạn phải vật vã để thích nghi.
Về mặt khoa học: Tương tự với hiện tượng trên, trong cuộc nghiên cứu với 1.000 người Đức, 24% trong số họ đã từng mơ thấy mình bị trễ giờ.
7. Mơ bị đông cứng
Điều này có nghĩa rằng điều gì đó liên quan đến cuộc sống của bạn đã bị từ chối hoặc ngăn cấm. Hoặc cũng có thể bạn đang trở nên lạnh lùng và xa cách hơn bình thường.
Về mặt khoa học: Giấc mơ này có thể là hệ quả của chu kỳ ngủ thất thường hoặc có thể là dấu hiệu của chứng tê liệt khi ngủ.
8. Mơ thấy làm kiểm tra
Bạn đang lo rằng bản thân không để ý đến trách nhiệm hiện tại hoặc có thể bạn đang căng thẳng về thành bại của bản thân trong cuộc sống.
Về mặt khoa học: Một số nhà khoa học tin rằng giấc mơ xảy ra khi não bộ đang lưu trữ và tổng hợp thông tin. Vì thế, những giấc mơ về bài kiểm tra thường xảy ra ở đối tượng còn đang đi học là chủ yếu.
9. Mơ thấy khỏa thân nơi công cộng
Đây là giấc mơ cho thấy bạn đang chịu nhiều áp lực, lo lắng, tự ti hoặc không thể được sống thật với chính mình. Giấc mơ này còn là dấu hiệu cho thấy bạn đang bị tổn thương.
Về mặt khoa học: Những giấc mơ gây căng thẳng như trên là ví dụ điển hình của những giấc mơ cứ lặp đi lặp lại, và khoảng 60% – 75% người đã từng trải qua những giấc mơ này.
10. Mơ thấy mình mất kiểm soát một phương tiện nào đó
Đây là giấc mơ cho thấy bạn không có cảm giác được làm chủ cuộc sống và đang cố gắng kiểm soát một tình huống mà bạn không thể cứu vãn được. Có thể bạn chưa sẵn sàng để gánh lấy một trách nhiệm nào đó trong cuộc đời. Hoặc nếu trong giấc mơ, bạn đóng vai trò là một hành khách trên phương tiện, có thể bạn đang trao quyền kiểm soát cho ai đó trong đời thực và bạn không cảm thấy thoải mái với điều này. Bạn chưa sẵn sàng từ bỏ sự kiểm soát của bản thân mình.
Về mặt khoa học: Nếu bạn từng bị tai nạn, giấc mơ này bắt nguồn từ chứng rối loạn căng thẳng sau chấn thương tâm lý (PTSD) và đây là cách bộ não của bạn cố gắng vượt qua chấn thương đó.
11. Mơ thấy cái chết của bản thân
Giấc mơ này cho thấy một sự thay đổi lớn đang diễn ra hoặc sắp sửa đến với cuộc đời bạn. Thông thường, đây là dấu hiệu tích cực của những khởi đầu mới, sự khám phá bản thân hoặc những thay đổi về nội tại. Đồng thời, giấc mơ về cái chết cũng có thể đại diện cho sự kết thúc, có thể là một mối quan hệ hoặc công việc.
Về mặt khoa học: Nếu một người thân thương của bạn vừa qua đời, việc trải nghiệm giấc mơ này là điều bình thường bởi bạn đang trong giai đoạn buồn đau. Đây là cách não bộ cố gắng vượt qua nỗi buồn và chấn thương tâm lý.
Bài: Hoàng Tân
Nguồn: Tạp chí Phái đẹp ELLE
Tham khảo: The Minds Journal