Thử nhìn lại chuỗi sự kiện diễn ra trong cuộc sống, không khó để thấy rằng sau mỗi niềm vui là sự xuất hiện của nỗi buồn, thương tổn và ngược lại. Tình yêu cũng là một trong những “tác nhân” đóng góp cho chuỗi cảm xúc đó. Phải lòng ai đó giống như bạn vừa ngồi vào chiếc ghế của trò chơi tàu lượn siêu tốc. Tất cả mọi cảm xúc, điều gì xuất hiện trước mắt (dù đã định đoán) bạn cũng không thể nào kiểm soát được. Nhiều người trưởng thành chọn từ bỏ tình yêu như một cách hạn chế các cảm xúc tiêu cực để bảo vệ chính mình. Không hề vô cớ cho sự lựa chọn này, dưới đây là một số lý giải về nguyên nhân của chứng “sợ yêu”.

Ngại tìm hiểu lại từ đầu

Ảnh: Brandon Woelfel

Trong bất kỳ mối quan hệ nào, chúng ta cũng đều bước qua giai đoạn tìm hiểu trước khi quyết định mở lòng cùng một ai đó. Trải qua đủ nhiều cung bậc cảm xúc từ những mối tình trước cùng những thăng trầm trong cuộc sống đã làm cạn dần hứng thú của người lớn với một mối quan hệ mới. Họ gần như biết rõ về những câu hỏi, quá quen thuộc với từng giai đoạn tiến triển, thậm chí là kết thúc thường thấy trong tình yêu. Thật vậy, sự chán ngán ấy đã vô tình trở thành lý do cho việc sợ yêu của nhiều người.

Sợ tổn thương

Theo các nhà nghiên cứu, khi chấp nhận đặt niềm tin và tình cảm vào một người, não bộ sẽ kích thích sản sinh dopamine – hormone kích thích niềm vui và sự hưng phấn. Ngoài ra, khi tâm trạng thoải mái, con người có xu hướng thiếu cảnh giác, giảm đi tính phòng vệ dành cho đối phương.

Ảnh: Brandon Woelfel

Phải lòng một ai đó giống như tham gia trò chơi tàu lượn siêu tốc. Vừa sung sướng, hạnh phúc tận cùng mới đây, bạn có thể ngay lập tức chạm đáy nỗi sợ hãi, đau đớn tột cùng. Tất cả mọi cảm xúc, những điều sẽ xảy ra (dù cố gắng định đoán) bạn cũng không thể nào kiểm soát được. Sự tổn thương có thể đến từ nhiều nguyên do như bất đồng quan điểm, sự phản bội hoặc sự ra đi đột ngột của người ấy. Nếu từng kinh qua cảm giác “tan lòng nát dạ”, ai rồi cũng sẽ một lần sợ yêu.

Sợ thay đổi

Không chỉ giúp ta trưởng thành, sự thay đổi cảm xúc theo thời gian còn khiến ta thu mình lại và đưa ra những lựa chọn an toàn hơn. Trong khi, tình yêu cần nhiều sự cởi mở. Bắt đầu một mối quan hệ mới cũng đồng nghĩa với việc đời sống cá nhân của bạn phải thay đổi ít nhiều. Lề lối sinh hoạt hàng ngày, các kế hoạch, dự định tương lai giờ đây sẽ có thêm sự hiện diện của một gương mặt mới. Cả hai bạn sẽ phải thay đổi và sắp xếp lại mọi thứ để thích nghi. Quá trình đi đến sự thống nhất hiển nhiên sẽ cần sự lắng nghe, chấp nhận, đôi lúc là thỏa hiệp. Sự xáo động vui vẻ này có thể là nút F5 ở một số người, nhưng chúng cũng được xem là không đáng với nhiều người khác. Những người trưởng thành thà chọn sợ yêu hơn là mất đi sự bình yên cố hữu, dù lắm lúc cô đơn.

Bí quyết sống

Nên hay không nên đặt nhiều kỳ vọng trong tình yêu?

Đối diện với quá khứ

Ảnh: Brandon Woelfel

Dù có gặp gỡ người mới, không gì đảm bảo rằng bạn sẽ không gặp lại những hình ảnh, tình huống có thể nhắc nhớ bạn về chuỗi ngày tháng xưa cũ, nếu từng gặp quá khứ không vui. Thật vậy, những rạn nứt, tổn thương từ mối quan hệ trước đây hoặc thời thơ ấu có tác động rất lớn đến nhận thức, tình cảm của một người. Theo tiến sĩ tâm lý Pat Love, những ký ức mang phần tiêu cực trong quá khứ có thể làm chúng ta cảnh giác và không muốn “mở lòng” trước những mối quan hệ mới. Những ký ức khó quên ấy là nguyên nhân cho trạng thái sợ yêu.

Nghi ngờ giá trị bản thân

Một số người vì tổn thương mà sợ yêu, nhưng lại có số khác “xa lánh” tình yêu vì những “tranh đấu” trong tâm hồn. Mỗi người đều có những quy chuẩn riêng cho bản thân cũng như các mối quan hệ xã hội. Kỳ vọng quá cao về chuyện tình cảm có thể khiến người trưởng thành hụt hẫng về chính mình khi chưa làm được cho đối phương điều gì đó. Những dằn vặt, tự vấn trong tâm hồn có thể làm giảm giá trị của chính họ. Một cách nào đó, bạn quên mất rằng anh chàng nhà bên để mắt đến bạn cũng bởi chính cá tính của bạn.

Sự bất bình đẳng trong tình yêu

Ảnh: Brandon Woelfel

Khi yêu một người, ai cũng muốn tấm chân tình của mình được thấu hiểu và đáp trả, hơn thế nữa là sở hữu vị trí hàng đầu trong lòng người ấy. Tuy nhiên, thực tế lại hiếm khi như những gì ta vẫn nghĩ. Không phải lúc nào bạn thích một người nghĩa là người ấy cũng có tình cảm với bạn. Sự bình đẳng là khái niệm hết sức mơ hồ trong tình yêu. Ngay cả khi đã thành một đôi, tình cảm và độ thể hiện tình cảm giữa hai người vẫn rất khác nhau. Phần lớn sẽ có một người yêu nhiều hơn và ngược lại. Khi không đủ mạnh mẽ, cảm giác cho đi rất nhiều nhưng nhận không tương xứng có thể trở thành nguồn gốc của nỗi sợ yêu. Tuy nhiên, tình yêu là thứ thuộc về cảm xúc, nếu quá rạch ròi, đong đếm, bạn sẽ không thể nào cảm nhận được tinh túy của chúng.

Khoảng cách với gia đình, bạn bè

Ảnh: Unsplash

Lúc độc thân, gia đình và bạn bè là “căn cứ” vững chãi trong lòng bạn. Dù chứng kiến nhiều thay đổi về mặt thời gian, hai hậu phương này vẫn luôn dành sự yêu thương vô điều kiện cho bạn. Tuy nhiên, khoảnh khắc bắt đầu mối quan hệ mới có thể tạo ra khoảng cách giữa bạn và “căn cứ” của mình vì họ đã không còn là ưu tiên số 1. Điều này chính là một trong những nguyên nhân khiến nhiều người trưởng thành sợ yêu và cho đó là một thử thách.