Chuyện cổ tích của trẻ con kể rằng nhà nọ có hai mẹ con nghèo kiết xác. Tài sản duy nhất còn lại là một con bò đã quá già để làm việc hoặc cho sữa. Sau mấy ngày nhịn đói, người mẹ nói với đứa con tên Jack: con hãy mang con bò già đi bán với giá tốt nhất có thể. Trên đường ra chợ, Jack gặp một ông già kỳ cục đề nghị cậu đổi con bò già để lấy 5 hạt đậu: “nếu cậu gieo 5 hạt đậu này ngày mai, chúng sẽ leo cao tới Trời”. Nghe thế, Jack vui mừng đổi con bò cho ông già lấy 5 hạt đậu. cuộc trao đổi này chính là ý nghĩa của câu chuyện, là lời nhắn nhủ tới con trẻ: Hãy nắm bắt lấy cơ hội khi có thể, đừng quá tính toán trong cuộc sống, hãy tin vào linh cảm và trực giác của mình, hãy mạo hiểm. Rõ ràng, sự trao đổi một con bò, dù có vô dụng tới mấy, lấy 5 hạt đậu, là một sự đánh đổi vô lý, không công bằng. Bằng chứng là mẹ của cậu bé Jack đã rất giận, la mắng con khi cậu về tới nhà và bà vứt 5 hạt đậu ra ngoài cửa sổ. Tuy nhiên, với Jack, vẫn không hề biết phần thưởng cho sự mạo hiểm của cậu là con gà đẻ trứng vàng – bầu trời cao rộng và ước mơ leo lên tới đó là không thể cưỡng lại được.

SỰ AN TOÀN HAY MẠO HIỂM?

Văn hóa Việt Nam nói riêng và Á Châu nói chung đặt cao sự ổn định và chữ bình an như những giá trị và mục đích tối quan trọng trong cuộc sống. Tôi cũng vẫn thường chúc người thân và bạn bè những điều này trong các dịp lễ Tết. Ngược lại, mạo hiểm, liều lĩnh, táo bạo là những giá trị đối nghịch, vẫn ít nhiều mang tính tiêu cực trong quan niệm của chúng ta. Chúng là những tính cách không được đề cao, không quan trọng, vì vậy không được dạy và uốn nắn từ nhỏ cho con trẻ. Chẳng phải lỗi của ai cả. Lịch sử sóng gió trải dài mấy ngàn năm đã in vào lòng bao thế hệ khát khao được yên ổn để làm ăn, sinh sống.

Thế nhưng, lâu dần, chúng ta nhầm lẫn sự bằng lòng với cuộc sống với sự an toàn. Từ đó, đẻ ra những hậu quả không hay của sự an toàn: chúng ta ít chọn những con đường chưa ai đi, không muốn suy nghĩ khác đi, lặp đi lặp lại những điều đã được nói, được làm (suy cho cùng, từ nhỏ ta đã được đào tạo như vậy), và tệ nhất là ít sáng tạo.

Trong cuốn giáo trình International Baccalaureate dành cho trẻ từ 3 đến 19 tuổi, được dạy phổ biến, mạo hiểm (risk-taking) là một trong những tính cách nền tảng trong chương trình mẫu giáo. Trong sổ học bạ, tính cách này được miêu tả: Em thích những thách thức, đòi hỏi mới để khám phá những điều em có thể làm được.

Mỗi chúng ta đều có những ước mơ, đam mê riêng. Nhưng để thoát khỏi lối mòn, khám phá những điều mới, táo bạo và mạo hiểm là những tính cách tối cần thiết. Dám nghĩ khác đi, dám làm những điều chưa bao giờ làm là mẹ đẻ của sáng kiến. Cleopatra, Hai Bà Trưng, Hồ Xuân Hương, công nương Diana, Coco Chanel, Naomi James, Hilary Clinton, Lady Gaga là những phụ nữ mạo hiểm, nổi danh nhờ phá vỡ rào cản, định kiến, trở thành những người tiên phong, có ảnh hưởng rộng lớn trong lĩnh vực họ chọn, họ đam mê.

BIẾT TẠO RA MAY MẮN CHO MÌNH

Tôi có những người bạn gái mà sự mạo hiểm, dám làm, dám từ bỏ những gì không còn làm họ say mê nữa (dù điều đó có an toàn tới mấy đi chăng nữa) để bắt đầu những khám phá mới, đã làm tôi ngạc nhiên, nể trọng và thán phục vô cùng. Một người từ bỏ sự nghiệp đang ở đỉnh cao tại California, theo chồng định cư ở Am- để trở thành ca sĩ. Một người khác từ chức giám đốc điều hành toàn châu Âu của một công ty dược lớn để về lại Úc, bắt đầu ước mơ cả đời của chị: lái máy bay vòng quanh nước Úc, khám phá từng vùng của đất nước rộng lớn, kỳ diệu này. Tôi tổ chức một bữa tiệc chia tay, chúc chị may mắn, nhưng trong lòng biết rằng chị chẳng cần đến sự tán thành của tôi; chị đã, đang và sẽ tạo ra may mắn cho riêng mình. Bầu trời của những người đàn bà tôi yêu quý này có thể khác với bầu trời của Jack, ước mơ của các chị có thể không phải là con gà đẻ trứng vàng, nhưng tôi tin bất kể chúng là gì đi chăng nữa, các chị sẽ đạt được!

Cuối cùng, hãy đừng quên rằng mạo hiểm mang nhiều dạng, nhiều hình thức khác nhau. Nó có thể đơn giản như phóng xe đạp bạt mạng từ đỉnh đồi xuống để cảm thấy gió thổi bay tóc mình và hormone adrenaline chảy trong mạch máu. Mạo hiểm cũng có thể là gác lại những định kiến, thành kiến nhất định để tin yêu một người mình có linh cảm tốt sau lần gặp đầu tiên, dù người đó có thể đến từ hoàn cảnh khác, văn hóa khác, tầng lớp khác với mình. Mạo hiểm cũng có thể là mang hết tiền để dành khoác balô đi khám phá một phương trời luôn khao khát được tới.

Mark Twain đã từng nói: “Hai mươi năm nữa, bạn sẽ thất vọng với những việc mình không làm chứ không phải với những việc mình đã làm”. Vi vậy hãy nhổ neo để đi ra khỏi bến cảng của sự an toàn. Hãy đón gió trên những cánh buồm của bạn. Thăm dò. Mơ ước. Khám phá.

Nếu bạn vẫn không chắc lắm, hãy tung một đồng xu!

Bài: Vũ Phương Nhu
Phái đẹp – ELLE
ELLE.VN