Niksen – Phong cách sống không-làm-gì của người Hà Lan
Chúng ta đã từng nghe đến khái niệm Hygge của người Đan Mạch, Lagom của người Thụy Điển, Ikigai của người Nhật và giờ đây là Niksen, một phong cách sống thú vị của người Hà Lan.
Khi COVID-19 buộc mọi người phải ở yên trong nhà, nhiều người bắt đầu cảm thấy như bị “giam lỏng”. Các hoạt động bị hạn chế, công việc với bớt, lẽ ra người ta phải dành nhiều thời gian hơn cho bản thân, nhưng trớ trêu thay, số người bị stress lại gia tăng. Bên cạnh lo lắng vì hậu quả của đại dịch, nhiều người rơi vào rối loạn căng thẳng vì không thể thích nghi với việc “ngồi yên”. Lúc này đây, khi giá trị của sự nghỉ ngơi đúng nghĩa phải được nhìn nhận lại, mọi người mới tìm đến một phong cách sống đã có từ rất lâu của người Hà Lan: Niksen.
PHONG CÁCH SỐNG “NIKSEN” THẬT SỰ LÀ GÌ?
Trong tiếng Hà Lan, “niksen” là một động từ có nghĩa là “không làm gì”. Nó được khám phá như một phương pháp để chống lại các vấn đề sức khỏe liên quan đến công việc như căng thẳng và kiệt sức. Rất khó để định nghĩa không-làm-gì là gì, bởi chúng ta luôn làm việc gì đó, ngay cả khi chúng ta đang ngủ. Carolien Hamming, giám đốc điều hành một trung tâm huấn luyện nhằm giúp khách hàng quản lý căng thẳng và phục hồi sau tình trạng kiệt sức ở Hà Lan, nhận định: “Thực hành Niksen có thể đơn giản như việc bạn đi loanh quanh, quan sát mọi thứ hoặc ngồi yên nghe nhạc – miễn là bạn làm điều này không nhằm bất kỳ mục đích nào”.
Tương tự, nhà xã hội học Ruut Veenhoven – một chuyên gia nghiên cứu về hạnh phúc tại Hà Lan, chia sẻ: “Trong khi chánh niệm tập trung vào việc nhận thức về thực tại mà bản thân đang sống thì Niksen là cách để bạn cải thiện khoảng thời gian sống đó. Lối sống này cho phép bạn để cho tâm trí tự do vô định mà không cần tập trung chi tiết vào bất kỳ hành động nào”.
Đôi lúc, phong cách sống Niksen dễ bị hiểu lầm là “lười biếng”, “lãng phí” và vô nghĩa. Song, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng cảm giác buồn ngủ, kiệt sức hoặc suy kiệt tinh thần dẫn đến năng suất làm việc giảm thường xảy ra đối với những nhân viên không được nghỉ giải lao thường xuyên trong ngày.
Chúng ta nên có những giây phút thư giãn bằng các hoạt động được thực hiện một cách dễ dàng và bán tự động, chẳng hạn như đan len. Tuy nhiên, không có bất kỳ phương pháp thư giãn nào phù hợp với tất cả mọi người, do đó, việc tìm ra những cách thư giãn phù hợp nhất với bản thân cũng được xem là một khía cạnh của nghệ thuật sống. Bạn sẽ khám ra phương pháp thư giãn hiệu quả nhất với bản thân thông qua việc thử nghiệm, sai lầm và tiếp tục thử nghiệm.
NHỮNG LỢI ÍCH TỪ VIỆC THỰC HÀNH NIKSEN
Khi mức độ căng thẳng ngày càng gia tăng trên toàn cầu và những tác động xấu của chúng đến sức khỏe được cộng đồng y tế công nhận như một chứng bệnh thì việc không-làm-gì dần được xem là một phương pháp tích cực để chống lại căng thẳng.
Eve Ekman, nhà nghiên cứu về chứng căng thẳng và kiệt sức tại Đại học Nam California cho biết, việc sống chậm lại bằng cách thực hành Niksen có những tác động mạnh mẽ đến thể chất lẫn tinh thần của người thực hiện như giảm lo lắng, hạn chế quá trình lão hóa và tăng cường hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống lại các chứng cảm lạnh thông thường.
Một lợi ích khác của việc thực hành Niksen là lối sống này giúp mọi người tìm kiếm được những ý tưởng mới một cách dễ dàng hơn. Veenhoven – Giám đốc Cơ sở dữ liệu Hạnh phúc thế giới, cho biết: “Ngay cả khi chúng ta không làm gì thì não bộ vẫn đang xử lý thông tin và nó có thể sử dụng sức mạnh xử lý sẵn có đó để giải quyết các vấn đề đang bị trì hoãn”. Do đó, Niksen có thể thúc đẩy sự sáng tạo, giúp chúng ta tìm được một giải pháp đột phá trong lúc đi dạo và để cho tâm trí trôi vô định.
Một nghiên cứu năm 2013 được công bố trên tạp chí Frontiers in Psychology về những ưu và nhược điểm của việc để tâm trí trôi tự do cũng chỉ ra rằng, quá trình này có thể tạo cảm hứng và giúp bạn đạt được những mục tiêu ở hiện tại cũng như hiểu rõ về những việc bản thân cần thực hiện trong tương lai.
LÀM THẾ NÀO ĐỂ MỌI NGƯỜI THỰC HÀNH NIKSEN?
Đối với nhiều người, không-làm-gì là việc không đơn giản như vẫn tưởng. Trên thực tế, việc ngồi yên và nhìn ra cửa sổ cũng có thể hơi khó khăn khi chúng ta đã quen với văn hóa của sự bận rộn. Tuy nhiên, chúng ta có thể vượt qua cảm giác khó chịu này bằng cách thực hành Niksen vài phút mỗi ngày và làm việc với thời gian dài hơi hơn, hay lý tưởng nhất là tận hưởng một buổi tối cuối tuần mà không có lịch hẹn hoặc các nghĩa vụ bắt buộc. Carolien Hamming nói rằng: “Cho phép bản thân nhàn rỗi và để cuộc sống vận hành theo cách của nó, điều này sẽ giải phóng chúng ta khỏi các nghĩa vụ dù chỉ trong chốc lát”.
Tìm ra thời điểm làm việc hiệu quả và sáng tạo nhất, sau đó để ý xem khi nào đầu óc bạn bắt đầu ngừng hoạt động hoặc bạn bắt đầu thực hiện các nhiệm vụ quán tính. Đó là lúc bạn nên đi dạo hoặc nghỉ ngơi và thực hành Niksen theo những cách sau đây.
CHỐNG LẠI VĂN HÓA CỦA SỰ BẬN RỘN
Nếu bạn đang không-làm-gì, hãy tận hưởng nó. Khi ai đó hỏi rằng bạn đang làm gì trong thời gian nghỉ ngơi, chỉ cần trả lời: “Không có gì”. Bạn không cần cảm thấy có lỗi khi nghỉ giải lao hay có những kỳ nghỉ của riêng mình. Mỗi khi bạn bắt đầu cảm thấy có lỗi hay bị xem là kẻ lười biếng, hãy nghĩ rằng bạn đang thực hành Niksen – một kỹ năng sống quan trọng – chứ không phải là sự lười nhác. Dũng cảm chọn sự khó chịu ban đầu của phong cách sống Niksen thay vì sự bận rộn quen thuộc, rồi bạn sẽ nhận được kết quả ngoài mong đợi
QUẢN LÝ SỰ KỲ VỌNG CỦA BẠN
Thực hành Niksen đòi hỏi thời gian và nỗ lực, vì vậy đừng nản lòng nếu bạn không cảm nhận được những lợi ích mà bạn mong đợi khi vừa bắt đầu luyện tập. Hãy xem Niksen giống như việc tập thể dục, ban đầu bạn có thể bị đau nhưng sau một thời gian, bạn sẽ dần cảm nhận được từ sâu bên trong mình rằng thực hành lối sống này tuyệt hơn bạn vẫn tưởng.
TỔ CHỨC LẠI MÔI TRƯỜNG CỦA BẠN
Môi trường xung quanh có thể có tác động lớn đến mức độ cảm nhận của bạn khi thực hành Niksen. Vì vậy, hãy xem xét không gian vật lý trong nhà và nơi làm việc của bạn. Cân nhắc đặt các thiết bị công nghệ xa tầm với, thêm một chiếc ghế dài mềm mại hay một chiếc ghế bành êm ái, một vài chiếc đệm hoặc chỉ một tấm chăn, nhà của bạn sẽ trở thành một không gian thân thiện với lối sống Niksen. Nhà tâm lý Dodgen-Magee nói: “Nếu một không gian hiện hữu, chắc chắn mọi người sẽ sử dụng chúng”.
ĐỂ SUY NGHĨ CỦA BẠN VƯỢT RA KHỎI NHỮNG LỀ THÓI THÔNG THƯỜNG
Nếu bạn không thể ngồi yên trong nhà hoặc nơi làm việc của mình, hãy đến công viên hoặc có một ngày thư giãn tại spa. Thậm chí, bạn cũng có thể tổ chức những bữa tiệc đặc biệt, mời mọi người đến nhà, sau đó cùng nhau không-làm-gì.
Sau cùng, dành thời gian ở chế độ nhàn rỗi, dù là ngồi yên trong vườn và không làm gì hay chỉ đơn giản là nhìn chằm chằm ra ngoài cửa sổ, đều thật sự cần thiết. Và việc nghỉ ngơi nên phụ thuộc vào sự lựa chọn cá nhân thay vì một tiêu chuẩn chung áp đặt lên nhiều cá thể.
Sandi Mann, tác giả của cuốn sách The upside – Khoa học về sự buồn chán, từng nói: “Tôi nghĩ chúng ta cần nghiêm túc xem xét lại khoảng thời gian “chết” và ngừng xem việc không-làm-gì là lãng phí thời gian. Nó thực sự có thể là cách sử dụng thời gian tốt nhất mà bạn có”.
Bài viết: Mộng Ngọc
Nguồn: Tạp chí Phái đẹp ELLE