19 cách tự thể hiện bản thân giúp bạn sống chủ động hơn

Hiện nay, khi xã hội ngày càng phát triển, hầu hết chúng ta đều đủ sức đảm bảo các nhu cầu sống cơ bản như nhà cửa, cơm ăn, áo mặc… của chính mình. Khi cuộc sống tương đối đủ đầy, khi có thể tạm thời gác lại những lo toan bộn bề thường nhật, mỗi người sẽ kết nối sâu sắc hơn với thế giới nội tâm đồng thời nhận ra rằng họ luôn khao khát tự thể hiện bản thân.

Tự thể hiện bản thân là gì?

Tự thể hiện bản thân là nhu cầu khẳng định chính mình, tự do khám phá và tận hưởng cuộc sống một cách trọn vẹn. Đây chính là yếu tố quan trọng nhất hun đúc nên lòng tự tôn và sự bản lĩnh, thúc đẩy mỗi cá nhân nỗ lực chinh phục đam mê, hăng hái tiến về phía trước và dũng cảm đương đầu với mọi thách thức. Nói một cách đơn giản, tự thể hiện bản thân là mong muốn cống hiến, sáng tạo, chứng tỏ năng lực nhằm nhận được sự công nhận, tôn vinh từ những người xung quanh.

Thuật ngữ tự thể hiện bản thân được nhà thần kinh – tâm thần học nổi tiếng người Đức Kurt Goldstein giới thiệu vào đầu thế kỷ 20. Ông cho rằng, mỗi hành động của chúng ta đều gắn bó chặt chẽ với khát vọng thể hiện bản thân. Do đó, đây cũng chính là mục đích cuối cùng trong cuộc sống của mỗi con người. Tuy nhiên, khái niệm ấy vẫn còn rất xa lạ với công chúng cho đến khi nhà tâm lý học Abraham Maslow đào sâu điều này trong thuyết tháp nhu cầu Maslow.

Trong một bài viết mang tên A Theory of Human Motivation (tạm dịch: Lý thuyết về động lực của con người) vào năm 1943, Maslow khẳng định, con người chỉ thực sự tự thể hiện bản thân sau khi đã được đáp ứng các nhu cầu cơ bản. Trong cuốn Motivation and Personality (tạm dịch: Động lực và tính cách), ông giải thích rằng người nhạc sĩ không ngừng soạn nhạc, người họa sĩ liên tục vẽ tranh, các nhà văn nỗ lực sáng tác để tìm thấy sự bình yên, tĩnh tại trong tâm hồn… Con người luôn cần được sống đúng với bản chất của chính mình. Nhu cầu này được gọi là tự thể hiện bản thân. Nó đề cập đến khát khao phát huy tối đa năng lực của mỗi cá nhân.

19 dấu hiệu của sự tự thể hiện bản thân

Khi công bố lý thuyết của mình, Abraham Maslow trình bày 17 đặc điểm của sự tự thể hiện bản thân. Hơn 70 năm sau, vào năm 2018, nhà tâm lý học Scott Barry Kaufman đã tiến hành một nghiên cứu để xác định mức độ phù hợp của chúng trong thế kỷ 21. Kết quả cho thấy, 10 trong 17 đặc điểm này vẫn còn được duy trì đến tận ngày nay. Ông cho biết, các đặc điểm của sự tự thể hiện bản thân có quan hệ mật thiết đến chỉ số hạnh phúc của chúng ta, bao gồm:

1. Biết ơn chân thành

2. Chấp nhận bản thân một cách trọn vẹn

3. Trung thực và chính trực

4. Tôn trọng sự bình đẳng

5. Có mục đích rõ ràng trong cuộc sống

6. Nhìn nhận cuộc sống một cách khách quan, thực tế

7. Giàu lòng nhân ái

8. Mở mang trải nghiệm

9. Sống tử tế, đạo đức

10. Không ngừng cống hiến và sáng tạo

Trong khi đó, nhà tâm lý học Carl Rogers quan niệm, tự thể hiện bản thân là sự phát huy tối đa năng lực của mỗi con người. Đó là quá trình kéo dài suốt cả cuộc đời nhằm khẳng định bản sắc cá nhân. Điều này hoàn toàn độc lập, tách biệt với mọi ý tưởng, niềm tin, kinh nghiệm và các yếu tố ngoại cảnh khác. Dưới đây là 9 dấu hiệu của sự tự thể hiện bản thân theo ý kiến của ông:

1. Cởi mở với các trải nghiệm

2. Sẵn sàng điều chỉnh suy nghĩ/nhận thức

3. Biết cách diễn giải kinh nghiệm một cách trung thực và chuẩn xác

4. Tự trau dồi, sắp xếp và học hỏi từ các trải nghiệm

5. Tin tưởng vào giá trị của những kinh nghiệm sống

6. Tôn trọng và yêu thương bản thân

7. Chủ động thích nghi với cuộc sống thăng trầm

8. Thường xuyên học hỏi, rút kinh nghiệm

9. Sống hòa thuận với mọi người

Làm thế nào để sống chủ động hơn?

Nhà tâm lý học Abraham Maslow nhận định, Abraham Lincoln, Eleanor Roosevelt và Albert Einstein là 3 ví dụ kinh điển về sự tự thể hiện bản thân. Ông cũng tin rằng, nếu sở hữu nguồn động lực mạnh mẽ, bất kỳ ai cũng có thể gặt hái được những thành công xuất sắc và vang dội. Sau đây là 5 gợi ý đơn giản dành cho bạn:

• Chấp nhận bản thân vô điều kiện.
• Tìm kiếm động lực của bản thân và phân tích nguồn gốc của chúng.
• Lập ra danh sách mục tiêu cá nhân và lý giải vì sao bạn mong muốn đạt được những điều đó.
• Cởi mở với các ngã rẽ bất ngờ trong cuộc sống đồng thời bình tĩnh, can đảm giải quyết khó khăn.
• Nhờ chuyên gia tâm lý tư vấn để xác định con đường phát triển bản thân phù hợp nhất cũng như cách thức vượt qua rào cản trong cuộc sống.

Cuối cùng, cho dù bạn lựa chọn cách nào đi chăng nữa thì hãy luôn nhớ rằng, khái niệm này khiến cuộc sống của chúng ta trở nên ý nghĩa và trọn vẹn hơn. Đây không phải là một nhiệm vụ gay go, căng thẳng mà bạn buộc phải hoàn thành ngay tức khắc. Ngược lại, đó là một hành trình dài để bạn chậm rãi khám phá giá trị độc đáo của bản thân giữa nhân gian rộng lớn.