[ELLE Voice] Trần Thị Diệu Thuần: “Để được công nhận, nữ giới phải nỗ lực gấp nhiều lần”

Trong phong trào khởi nghiệp gần đây, có một thực tế là nam giới khởi nghiệp nhiều hơn nữ giới, đặc biệt điều này rất rõ trong lĩnh vực công nghệ. Theo chị, đâu là những nguyên do?

Điều này phản ánh rất rõ từ quá trình chọn nghề nghiệp và chuyên môn của nữ giới. Lĩnh vực công nghệ ngay từ đầu vào đại học đã không được đông đảo giới nữ lựa chọn. Một trong những nguyên nhân vì đây là ngành kỹ thuật, người theo học sẽ trở thành kỹ thuật viên. Chính vì nhận thức nghe có vẻ khá khô khan và chưa được chia sẻ đầy đủ nên nó dần hình thành một nhận thức mặc định, đây là ngành dành cho nam giới. Ngay cả ở nước ngoài, lĩnh vực này cũng thu hút nhiều nam giới hơn là nữ giới.

Là người đã có thâm niên làm việc trong lĩnh vực công nghệ, trong thời gian đầu tiên, chị đã gặp những rào cản gì khi làm việc?

Tính từ thời gian tôi đi làm đến nay đã gần 17 năm, trong quá trình chọn ngành và đi làm, bản thân tôi cũng gặp khá nhiều khó khăn. Lĩnh vực ngành công nghệ là một trong những ngành đòi hỏi đổi mới sáng tạo mỗi ngày, việc luôn luôn học hỏi và tìm tòi những cái mới đòi hỏi bản thân luôn luôn nỗ lực không ngừng. Xung quanh bạn luôn gặp các đồng nghiệp nam, sếp nam và đối tác là nam, điều đó làm bạn phải nỗ lực nhiều hơn để được công nhận trong ngành công nghệ. Một trong những khó khăn nữa là bạn phải cân bằng cuộc sống gia đình và công việc, bạn phải sẵn sàng đảm đương nhiều vai trò là vợ, là mẹ trong gia đình song song với các hoạt động khác.

Chị có thể chia sẻ rõ hơn về những bất bình đẳng giới đang tồn tại, và liệu có giải pháp nào để xóa bỏ hoặc rút ngắn khoảng cách ấy không?

Như đề cập ở trên, ở môi trường thu hút nhiều nam giới, nữ giới cần nhiều nỗ lực hơn rất nhiều. Một trong những điều khiến tôi thấy bất bình là sự mặc định của mọi người rằng đây là ngành chỉ dành cho nam giới. Tuy nhiên, nếu bạn có thể vượt qua được những giá trị mặc định này, bạn sẽ không còn thấy khó khăn nữa. Chắc chắn, phụ nữ sẽ cần khoảng thời gian lâu hơn để có thể chứng tỏ năng lực của chính mình. Một trong những điều tôi thấy có thể cải thiện tốt hơn là làm sao giới thiệu hoặc truyền tải nhiều hơn về phụ nữ trong công nghệ để dần dần xóa đi những định kiến ấy. Nếu được, hãy tuyên truyền, chia sẻ và thông tin nhiều hơn về lĩnh vực này cho cả nam lẫn nữ từ những ngày đầu định nghiệp. Những câu chuyện thật và chia sẻ của nữ giới về công nghệ trong cũng như ngoài nước với quy mô lớn hơn cũng sẽ giúp cải thiện sự bình đẳng trong lĩnh vực này. Nếu số lượng nữ giới tham gia xây dựng sự nghiệp trong lịch vực công nghệ ngày càng nhiều hơn, họ cũng sẽ góp phần thay đổi và cân bằng nhận thức của mọi người.

Xin chị chia sẻ về các hoạt động mà chị đang tham gia vì sự phát triển chung của ngành công nghệ.

Tôi là một trong những đại diện của VNITO hay còn gọi là Việt Nam IT organization. Nhóm của chúng tôi tập trung các công ty làm trong lĩnh vực công nghệ ở Việt Nam, hiện tại có khoảng 250 thành viên với nhiệm vụ quảng bá cũng như thúc đẩy lĩnh vực công nghệ Việt Nam ra quốc tế. Cứ 2 năm một lần, nhóm VNITO phối hợp với Công viên phần mềm Quang Trung (QTSC) và Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư TP.HCM (ITPC) tổ chức hội thảo với quy mô quốc tế, bắt đầu từ năm 2015. Tháng 10/2019 tới đây sẽ là lần thứ 3 hội nghị diễn ra tại TP.HCM. Ngoài ra, chúng tôi còn tổ chức nhiều hoạt động trong tháng và quý để chia sẻ, kết nối cộng đồng công nghệ khắp nơi trên toàn quốc.

Thực tế, đang có rất nhiều diễn đàn nói chung và diễn đàn công nghệ nói riêng với sự tham dự của nhiều diễn giả là nữ và dành cho cộng đồng nữ doanh nhân. Đây có phải là một động thái tích cực để nữ giới phát huy vai trò của mình trong lĩnh vực công nghệ? Chị đánh giá ra sao về tác dụng của những phong trào quy tụ nhiều nữ lãnh đạo trong lĩnh vực công nghệ?

Tôi đánh giá rất cao cũng như rất ủng hộ các hoạt động này. Đây là những hoạt động thiết thực để quảng bá nhiều thông tin cũng như giúp rút ngắn khoảng cách của nữ giới so với nam giới trong lĩnh vực công nghệ. Ngoài ra, nó sẽ giúp truyền thêm nhiều cảm hứng cho giới nữ mạnh dạn thử thách với lĩnh vực công nghệ.

Vấn đề bất bình đẳng giới trong lĩnh vực công nghệ tại Việt Nam và thế giới đang ở đâu? Việt Nam nên học hỏi gì từ thế giới hoặc ngược lại vì một mục tiêu chung là thúc đẩy và khuyến khích vai trò làm chủ của phụ nữ, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ, thưa chị?

Vấn đề nằm ở nhận thức và thông tin. Nếu chúng ta có thể nhìn nhận cũng như chia sẻ nhiều hơn về nữ giới và công nghệ ở quy mô lớn và đều đặn hoặc tạo điều kiện, tổ chức những hoạt động cộng đồng, đưa phụ nữ Việt Nam làm công nghệ giao lưu với thế giới; tạo nhiều điều kiện cho phụ nữ trở thành những diễn giả hoặc kết nối để chia sẻ. Nếu vai trò phụ nữ trong lĩnh vực công nghệ càng được đón nhận nhiều sẽ thúc đẩy giới nữ phát triển ngành này nói riêng và những ngành khác nói chung. Từ đó, xóa bỏ bất bình đẳng ở nữ giới để cống hiến trí lực của mình và được nhìn nhận một cách công bằng, chứ không phải cố gắng gấp đôi, gấp ba… để được công nhận ở môi trường làm việc.

Xin cảm ơn những trao đổi của chị!

Trần Thị Diệu Thuần – Tổng giám đốc công ty Trí tuệ nhân tạo và khoa học dữ liệu Xoontec Việt Nam

• Sau khi tốt nghiệp chuyên ngành công nghệ phần mềm tại Việt Nam năm 2003, chị đã hoạt động trong lĩnh vực công nghệ gần 17 năm. Là một trong những nhân viên chủ chốt đầu tiên của Swiss Post Solutions Vietnam vào năm 2014 với vị trí COO – Giám đốc nghiệp vụ. Từ năm 2014, chị đảm nhiệm Giám đốc Nghiệp vụ của DIGITEXX Vietnam, đến năm 2017.

• Năm 2018, chị khởi nghiệp cùng Xoontec Việt Nam trong lĩnh vực công nghệ, chuyên về những sản phẩm phần mềm AI – trí tuệ nhân tạo và sau đó phát triển thêm những công ty trong lĩnh vực công nghệ như là Data Science và Data AI.