Giải độc tâm trí cho tâm hồn khỏe mạnh và một cuộc sống chất lượng hơn, tuy nói thì dễ nhưng làm rất khó. Trong thời buổi thông tin khó kiểm soát như hiện nay, chọn lọc những thông tin hữu ích và những giải pháp phù hợp là vô cùng cần thiết. ELLE Việt Nam đã có một buổi trao đổi cùng PGS-TS Trần Hữu Đức để giúp bạn đọc phần nào hiểu rõ hơn về lĩnh vực này.

Thưa PGS – TS Trần Hữu Đức, ông có thể giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về cụm từ “Mind Detox” không?

“Detox” nghĩa là giải độc. Đa số chúng ta nghĩ rằng việc đó là dành cho cơ thể. Tuy nhiên, giải độc tâm trí cũng như chăm sóc cho tâm hồn quan trọng không kém, bởi thân với tâm luôn là một. Nói một cách cụ thể hơn, theo thuyết phân tâm học Freud, tâm lý của con người chia làm ba phần, phần ở giữa gọi là ý thức, một phần rất đặc biệt gọi là vô thức và một phần nữa vô cùng thú vị gọi là superego – có nghĩa là siêu ngã. Đối với Giải độc tâm trí, khi tâm của mình nhiễm tạp bẩn, nếu xuất phát từ vùng ý thức, phần lớn con người có thể tự xoay xở được. Tuy nhiên, có một phần rất nhỏ xuất phát từ vùng vô thức và siêu ngã và có ý nghĩa quan trọng, tác động đến tâm trí, ảnh hưởng đến sự an nguy về tâm lý. Mind Detox có nghĩa là nếu xảy ra vấn đề nào đó khiến ta bất an, lo lắng, ta sẽ cố đi tìm mọi giải pháp để hóa giải sự bất an đó, cũng có thể để hướng tới một mục đích khác như tâm linh để nâng cao chất lượng cuộc sống hiện tại.

Một người bình thường sẽ có nhiều cảm xúc khác nhau, vậy làm sao họ biết bản thân đang mắc tâm bệnh và thực sự cần giải pháp?

Những cảm xúc hỉ, nộ, ái, ố của con người đều được trải nghiệm trong thế giới chủ quan của riêng họ. Một khi họ cảm thấy bất ổn, hoặc là họ sẽ làm ngơ với cảm xúc, để nó tự nguôi ngoai. Hoặc là họ sẽ tìm giải pháp để xóa tan cảm giác bất ổn đó. Tại Việt Nam, phổ biến nhất là gặp nhau “bà tám” hoặc “xả” trên internet, mạng xã hội… Tuy nhiên, điều đó còn tùy thuộc vào sự tiếp nhận và chọn lọc thông tin của từng người. Có những trường hợp không thể nói với ai, họ tìm đến chuyên gia tâm lý. Đây là phương pháp dùng khoa học chứng thực, tuy nhiên ở Việt Nam vẫn chưa thực sự phổ biến.

Có không ít ngộ nhận về trầm cảm gây mất phương hướng khi tìm giải pháp phù hợp. Ông nghĩ thế nào về điều này?

Trong xã hội hiện đại, “trầm cảm” như một từ thời thượng được thốt ra từ cửa miệng của nhiều người. Tuy nhiên, nếu nói đúng theo định nghĩa khoa học, “trầm cảm” không hề đơn giản như vậy. Nó sẽ có khoảng 15 biểu hiện lâm sàng. Một người nếu có triệu chứng từ khoảng 11-12 biểu hiện mới được xếp vào bệnh trầm cảm. Có hai cách tiếp cận đối với bệnh nhân mắc bệnh trầm cảm, một là đưa thẳng tới bệnh viện tâm thần. Cách thứ hai thân thiện, nhẹ nhàng hơn là tìm đến những chuyên gia tâm lý. Thông thường, khi các thân chủ tìm đến trung tâm, chúng tôi bằng phương pháp chuyên môn sẽ trò truyện và phân tích về mức độ của họ để có một phương pháp chữa trị phù hợp.

Những người cho mình là trầm cảm tìm đến ông thường ở độ tuổi nào? Đa số vấn đề của họ là gì?

Độ tuổi phổ biến tìm đến chúng tôi từ 16 – 50 tuổi, trong đó 90% là nữ giới. Có hai vấn đề nổi trội và chiếm đa số đó là rạn nứt trong hôn nhân gia đình và lạm dụng tình dục. 90 – 95% phụ nữ đến đây đều có chồng ngoại tình và bản thân họ không thể vượt qua được cú sốc tâm lý đó. Họ đến để tìm lời khuyên. Có một số lượng rất nhỏ người đến với một cơ thể khỏe mạnh, tinh thần minh mẫn nhưng mong muốn tìm giải pháp nâng cao chất lượng cuộc sống, để họ sống khỏe hơn, tốt hơn, ý nghĩa hơn. Đây là những trường hợp hiếm bởi họ ý thức được cuộc sống không chỉ đủ mà còn phải đầy nữa.

Vậy ở mức độ nào thì những người gặp bất ổn tâm lý nên đi gặp chuyên gia?

Có rất nhiều người lạm dụng chuyên gia tâm lý. Họ ỷ lại và nghĩ rằng dù thế nào thì các chuyên gia cũng sẽ giúp được họ. Theo tôi những người này không nên đi gặp chuyên gia tâm lý, bởi họ đang mắc bệnh về tâm, khi gặp chuyên gia với tâm thế lệ thuộc, bệnh sẽ càng nặng hơn. Những người nên đến gặp chuyên gia tâm lý thường gặp những vấn đề rắc rối trong cuộc sống, công việc, gia đình, họ đã từng tự mình tìm cách giải quyết nhưng không thành công. Khi đó, chúng tôi sẽ giúp họ bằng cách tham vấn, trò chuyện như một người bạn, từ đó đưa ra những phương pháp trị liệu phù hợp. Tâm thế của họ khi gặp chúng tôi là: “Tôi muốn chuyên gia tâm lý đồng hành với tôi”. Và quan trọng là họ phải cam kết với điều đó.

ELLE Voice

[Giải độc tâm trí P1] Khi tâm hồn bạn bắt đầu lên tiếng

Những phương pháp giải độc tâm trí hữu hiệu nhất

Theo PGS-TS Trần Hữu Đức, tâm với thân là một, bởi vậy, để có một cơ thể khỏe mạnh và một trí óc sáng suốt, và để việc giải độc tâm trí được hiệu quả, chúng ta nên thực hành song song với việc giải độc cơ thể theo 6 phương pháp sau đây:

1. Ăn – Tư duy

Để có cơ thể khỏe mạnh, chúng ta phải chọn lọc nguồn thực phẩm sạch, an toàn, cung cấp dinh dưỡng có lợi cho sức khỏe. Tương đương với nó là Tư duy. Suy nghĩ lành mạnh, tư duy thánh thiện sẽ khiến tâm luôn bình an. Đầu tiên hãy quan sát nội tâm, soi rõ những điều mang đến đau khổ cho mình trước và dần thay bằng những suy nghĩ tích cực hơn.

2. Uống – Yêu thương

Uống sai món, sai cách sẽ tích lũy những chất độc cho cơ thể. Cũng giống như vậy, cảm xúc là nguồn chính có nguy cơ gây độc cho Tâm. Nếu như cơ thể cần nước, Tâm cũng cần sự yêu thương. Nếu lỡ bạn tư duy tiêu cực nhưng bạn có lòng yêu thương, đó cũng là liều thuốc giải độc vô cùng tốt. Yêu thương không nhất thiết là tình cảm nam nữ, mà có thể là sự đồng cảm, thấu hiểu với mọi người, sự vật xung quanh.

3. Hơi thở – Nhớ/Quên

Hơi thở đối với chúng ta vô cùng quan trọng. Có thể nhịn ăn, nhịn uống trong khoảng vài ngày nhưng nhịn thở là điều không thể. Hít thở phải không khí ô nhiễm cũng khiến cơ thể nhiễm độc. Tương tự như vậy, đối với Tâm đó là Nhớ và Quên. Hơi thở có hai chiều (hít vào, thở ra) thì tương tự, nếu bạn quên tốt bạn mới nhớ tốt. Hồi nhỏ, chúng ta được dạy cách để nhớ nhưng không ai chỉ cho cách để quên. Không biết cách quên sẽ gây bệnh cho tâm. Biết chọn quên những điều tiêu cực, biết cách tha thứ, buông bỏ những việc gây ra nỗi đau trong quá khứ sẽ khiến ta sống an yên và tốt đẹp hơn. Có thể luyện bằng những việc làm thiết thực như thường nhớ đến những kỷ niệm đẹp, những ký ức vui vẻ…

4. Ngủ – Thiền

Khi ngủ, bạn chưa hẳn là thư giãn mà là đang phó mặc cho vô thức điều khiển. Do đó, phương pháp tốt nhất để ngủ ngon là Thiền. Thiền giúp xả, thanh lọc cho tâm trí. Có hai loại Thiền định và Thiền quán. Thường phương pháp xả tốt nhất là Thiền quán, có nghĩa là không định thần vào một thứ gì cụ thể mà mở bung ra và quán, quán cơ thể, quán cảm xúc, quán những dòng tư duy.

5. Vệ sinh – Tự phê & Tha thứ

Cũng giống như việc làm sạch cơ thể, với Tâm ta phải biết Tự phê và Tha thứ. Muốn vệ sinh cho tâm thật tốt, phải biết Tiên trách kỷ, biết nhận ra đâu là lỗi của mình trước và tìm ra được gốc gác của vấn đề. Khi tìm được ra lỗi thì nên tha thứ chứ không nên gặm nhấm, tự trách bản thân sẽ dẫn đến cảm giác tự ti, luôn thấy thua kém người khác.

6. Thể dục – Lọc, Đọc, Học

Rèn luyện thể dục giúp bài trừ những chất độc cho cơ thể. Tâm cũng vậy, cũng cần biết chọn sách để đọc. Đọc xong một cuốn sách hay đừng bỏ quên mà nên chia sẻ với bạn bè. Đối với bản thân, tốt nhất nên viết tóm tắt lại, rút ra từ sách những bài học, ý nghĩa có ích cho cuộc sống, công việc của chúng ta. Nếu cả năm trời bạn không đọc một cuốn tiểu thuyết, tâm sẽ xơ cứng, không đọc một cuốn sách khoa học, tâm sẽ hạn hẹp. Vì vậy, thông qua việc chọn lọc sách và đọc, bạn sẽ học được và thực hành những điều cần thiết cho cuộc sống từ cuốn sách đó.

PGS – TS Trần Hữu Đức – Trên 20 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực quản trị và tư vấn Nguồn nhân lực, ông từng nắm giữ các vị trí Giám đốc (GĐ) Nhân sự, GĐ Kinh doanh, GĐ Điều hành tại các công ty và tập đoàn lớn như PepsiCo Việt Nam, UNZA, RIM Technologies, Ulysses, Dược PHANO… Ông hiện là Đồng sáng lập, Chuyên viên Tư vấn, Huấn luyện Cấp cao, Trị liệu Tâm lý và Đào tạo Kỹ năng sống tại BCC và Better Living.

—

Xem thêm:

Thực đơn Detox 3 ngày: Thanh lọc cơ thể một cách nhẹ nhàng

11 thói quen bất ngờ của người mắc chứng trầm cảm