Theo dữ liệu của Cục Dự trữ Liên bang New York (tính đến tháng 02/2024), các ngành nghề liên quan đến lĩnh vực nghệ thuật thuộc top 10 những ngành có tỷ lệ thất nghiệp cao. Theo chị, đâu là nguyên nhân của tình trạng này? Những yếu tố nào ảnh hưởng đến thị trường việc làm trong lĩnh vực nghệ thuật hiện nay?

Dữ liệu từ Cục Dự trữ Liên bang New York chỉ mang tính tham khảo, vì thị trường lao động Mỹ rất lớn và đa dạng. Mỗi quốc gia có những yếu tố riêng như cơ cấu kinh tế, chính sách lao động và nhu cầu tuyển dụng. Khi đánh giá thị trường việc làm trong lĩnh vực nghệ thuật, cần xem xét bối cảnh của từng quốc gia để có cái nhìn chính xác hơn.

Tình trạng tỷ lệ thất nghiệp cao trong ngành nghệ thuật chủ yếu do nhu cầu tuyển dụng không đồng đều và sự thay đổi của thị trường lao động. Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đầy biến động hiện nay, sự cạnh tranh trong lĩnh vực nghệ thuật càng trở nên khốc liệt; công nghệ số và trí tuệ nhân tạo đang thay thế nhiều công việc trong thiết kế, minh họa và sáng tạo nội dung, đòi hỏi ứng viên phải linh hoạt và có khả năng thích nghi cao.

Trong bối cảnh như vậy, liệu các tân sinh viên có nên cân nhắc khi muốn theo đuổi những ngành nghệ thuật? Các bạn nên làm gì để có thể tìm được việc làm phù hợp và phát triển tốt trong lĩnh vực này?

Khối ngành Nghệ thuật bao gồm các nhóm ngành nghề như: nghệ thuật thị giác, nghệ thuật sáng tạo và trình diễn, nghệ thuật ứng dụng nói và viết… Phạm vi ngành nghề trong khối ngành Nghệ thuật vô cùng đa dạng, mở ra nhiều cơ hội nghề nghiệp hấp dẫn nhưng cũng rất cạnh tranh. Sự kết hợp giữa nghệ thuật và công nghệ làm mối quan hệ cộng sinh, các bạn biết cách tân dụng công nghệ sẽ tạo ra những giá trị mới, đáp ứng nhu cầu của thị trường hiện đại. Công nghệ không còn là rào cản mà chính là một công cụ đắc lực cho người làm trong lĩnh vực nghệ thuật, học hỏi, nỗ lực không ngừng và thích nghi với những thay đổi của thị trường là điều vô cùng quan trọng.

Chị có thể chia sẻ về những thay đổi trong nhu cầu của thị trường mà các bạn theo học các ngành nghệ thuật cần nắm bắt để cải thiện cơ hội việc làm không?

Thị trường lao động trong khối ngành Nghệ thuật đang biến đổi mạnh mẽ nhờ sự giao thoa giữa nghệ thuật và công nghệ. Để tăng cơ hội việc làm, các bạn cần nắm bắt xu hướng này, vì nhà tuyển dụng hiện tìm kiếm ứng viên không chỉ sáng tạo mà còn có kiến thức công nghệ.

Sinh viên cũng cần chú ý đến mong muốn cá nhân hóa sản phẩm của khách hàng, thể hiện chất riêng của họ. Nghệ thuật trải nghiệm và nghệ thuật tương tác cho phép khán giả tham gia vào quá trình sáng tạo, kết nối sâu sắc với khán giả thông qua nghệ thuật kể chuyện, trở thành một phần của tác phẩm cũng đang được ứng dụng phổ biến.

Ngoài ra, phát triển bền vững là yếu tố quan trọng mà sinh viên cần lưu tâm. Những tác phẩm nâng cao nhận thức về môi trường và xã hội không chỉ thể hiện trách nhiệm mà còn tăng tính cạnh tranh.

Cuối cùng, xây dựng thương hiệu cá nhân đã trở thành yêu cầu thiết yếu. Nhà tuyển dụng và khách hàng đánh giá cao ứng viên có thương hiệu mạnh, và các nền tảng mạng xã hội như Instagram, Facebook, LinkedIn và TikTok là công cụ hiệu quả để quảng bá tác phẩm và xây dựng cộng đồng.

Theo chị, sự trỗi dậy của trí tuệ nhân tạo (AI) đang ảnh hưởng đến thị trường lao động như thế nào trong những năm gần đây?

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang nhanh chóng thay đổi thị trường lao động, tạo ra cả cơ hội và thách thức. AI không chỉ thay thế các công việc lặp đi lặp lại mà còn yêu cầu người lao động và doanh nghiệp điều chỉnh phương pháp làm việc. Trong lĩnh vực sáng tạo nội dung, AI có khả năng tự động hóa việc tạo văn bản, hình ảnh và video, khiến các công việc đơn giản như viết nội dung và chỉnh sửa ảnh cơ bản có nguy cơ bị thay thế.

Doanh nghiệp quảng cáo và truyền thông đang áp dụng AI để phân tích dữ liệu và tối ưu hóa chiến lược với chi phí thấp hơn. Trong nhiều ngành nghề, AI giúp tăng năng suất lao động, điều này cũng dẫn đến giảm nhu cầu nhân sự. Để thích nghi với thị trường lao động, bên cạnh nâng cao kỹ năng công nghệ thông tin và phân tích dữ liệu, các bạn vẫn cần phát triển kỹ năng tư duy sáng tạo, giao tiếp hiệu quả, tương tác xã hội – điều mà AI chưa thể thay thế.

ELLE Interview

[ELLE Career Talk] Chuyên gia hướng nghiệp Nga Tran: Hiểu Mình, hiểu Việc, hiểu Người, bạn sẽ bớt hoang mang với nỗi lo làm “trái ngành”

Những công việc nào có nguy cơ cao bị thay thế bởi sự phát triển của AI?

Trong lĩnh vực sản xuất, AI và robot đã thay thế nhiều công nhân trong các nhà máy, thực hiện nhanh chóng các nhiệm vụ lắp ráp và kiểm tra chất lượng. Nhân viên nhập liệu và hành chính cũng chịu nguy cơ bị đào thải cao do phần mềm AI có khả năng quản lý hồ sơ chính xác. Trong dịch vụ khách hàng, chatbot và AI tự động hóa việc xử lý yêu cầu của khách hàng. Ngành vận tải bị ảnh hưởng bởi công nghệ xe tự lái, đe dọa công việc của tài xế. Cuối cùng, trong lĩnh vực tài chính, AI có khả năng phân tích dữ liệu phức tạp, khiến nhân viên ngân hàng và kiểm toán viên ở mức cơ bản có nguy cơ bị thay thế.

Vậy, các bạn trẻ nên tập trung vào những lĩnh vực nào để tránh bị thay thế bởi AI trong tương lai?

Để tránh bị thay thế bởi AI, chúng ta cần tập trung vào việc học hỏi và phát triển kỹ năng sử dụng AI hiệu quả. Các bạn không thể né tránh sự thay đổi từ AI. Nếu không thích nghi, bạn sẽ tụt hậu và có nguy cơ bị thay thế bởi chính những người khác trước khi AI thay thế bạn.

Xu hướng ngành nghề trong kỷ nguyên số hiện nay là sự xuất hiện đa ngành, có nhiều cơ hội việc làm cho các bạn với những thế mạnh khác nhau. Sự kết hợp giữa Toán, Khoa học, Kinh doanh, Nghệ thuật và Công nghệ sẽ là hướng đi tất yếu trong tương lai. Các doanh nghiệp không chỉ tìm kiếm những người lao động có chuyên môn cao mà còn ưu tiên những cá nhân có khả năng tư duy sáng tạo và khả năng thích ứng linh hoạt với nhiều lĩnh vực khác nhau.

———

“Các bạn không thể né tránh sự thay đổi từ AI. Nếu không thích nghi, bạn sẽ tụt hậu và có nguy cơ bị thay thế bởi chính những người khác trước khi AI thay thế bạn” – Chuyên gia hướng nghiệp Nga Tran.

Các bạn trẻ hiện nay nên phát triển những kỹ năng hay phẩm chất nào để tăng khả năng cạnh tranh và giảm thiểu rủi ro bị thay thế bởi AI?

Sự phát triển của AI đang tạo ra nhiều thay đổi lớn trong thị trường lao động, tuy nhiên, thay vì lo lắng về việc bị thay thế, chúng ta nên xem đây là cơ hội để phát triển và hoàn thiện những kỹ năng phù hợp với thời đại số như tương tác xã hội, cảm xúc, đạo đức nghề nghiệp và trách nhiệm xã hội… bên cạnh các kỹ năng công nghệ.

Kỹ năng trong thời đại số bao gồm: kỹ năng con người và kỹ năng kỹ thuật/công nghệ. Hiện nay, chúng ta có xu hướng tập trung phát triển kỹ năng công nghệ để cạnh tranh với AI, nhưng kỹ năng con người vẫn là thế mạnh khó bị thay thế trong tương lai. Nhóm kỹ năng con người bao gồm trí tuệ cảm xúc, giao tiếp hiệu quả, tư duy sáng tạo, lãnh đạo, làm việc nhóm, giải quyết vấn đề phức tạp và tư duy phản biện.

Để thành công, bạn cần cập nhật thông tin về nhu cầu thị trường và phát triển những điểm mạnh cá nhân. Học tập suốt đời là kỹ năng quan trọng trong thời đại này. Nhu cầu lao động luôn đòi hỏi người lao động nâng cao cả kỹ năng con người và công nghệ, vì sự kết hợp giữa hai loại kỹ năng này sẽ tạo ra giá trị bền vững. Các công việc trong lĩnh vực AI, khoa học dữ liệu hay quản lý hệ thống kỹ thuật số đều cần sự sáng tạo và tư duy logic.

AI cũng tạo ra cơ hội việc làm mới. Chị có thể gợi ý một số lĩnh vực đang phát triển nhờ AI không?

AI không chỉ mang đến thách thức mà còn mở ra nhiều cơ hội việc làm mới nhờ sự kết hợp đa ngành. Các lĩnh vực như phân tích dữ liệu kinh doanh, trí tuệ nhân tạo, an ninh mạng, sáng tạo số, chăm sóc sức khỏe, thương mại điện tử, tự động hóa, và sản xuất thông minh… đều đang phát triển mạnh nhờ AI. Sự giao thoa giữa công nghệ và các lĩnh vực này đòi hỏi người lao động cần có kỹ năng đa ngành.

Xin cảm ơn những chia sẻ thiết thực của chị.