Năng lượng sinh ra từ thử thách

Xin chào Hà Anh Tuấn, liệu có thể mong chờ một sự kiện hoành tráng nào khác trong vòng một vài tháng ngắn ngủi tới không?

Vài tháng tới thì chắc không, năm sau thì có thể, vì sau vài “cơn bão dồn dập” vừa qua, giờ “gấu” chỉ muốn “chui vào hang” lại để tái dưỡng năng lượng. Thật ra 3 dự án lớn bạn vừa kể không phải ngẫu nhiên mà diễn ra được. Đó là một chuỗi những thông điệp âm nhạc mà Hà Anh Tuấn đối thoại với chính bản thân mình, may mắn được công chúng ủng hộ yêu quý và đồng hành. Thời gian không phải là vấn đề, cũng như 10 năm đầu tiên dễ dàng nhất của sự nghiệp thì Tuấn lại chẳng làm gì, để rồi sau đó lại ào ra như kiểu không dừng được. Tất cả phải thuận theo cảm giác âm nhạc của chính bản thân mình, hát khi cần, gặp khi cần.

Có thể giải thích được nguồn năng lượng đến từ đâu để đổ vào những dự án ấn tượng này?

Đó là sự cộng hưởng của dồn nén trong một thời gian dài và chính những gập ghềnh trong quãng đời mình vừa đi qua. Hóa ra với Hà Anh Tuấn, không phải khi vui quá thì người ta dễ hát hò múa ca, mà là những lúc buồn nhất. Khi ấy, hát là để cân bằng không gian hơi hướm trầm cảm bên trong cơ thể mình, hoặc đơn giản hát để bật ra hết thành lời những trăn trở loay hoay mà không biết giải thích với ai, bấu víu thế nào. Những năng lượng khổng lồ được sinh ra từ những thử thách tâm lý như vậy.

Âm nhạc không có điều nhắn gửi thì chỉ là bức bình phong

Mỗi show diễn đều là một concept tổng thể được hoạch định và triển khai rất trơn tru, chuyên nghiệp. Hà Anh Tuấn có thể chia sẻ quá trình hình thành ý tưởng cho mỗi show diễn?

Cafe-in-concert là câu chuyện của 10 năm đầu, khi mọi chất liệu âm nhạc đều sinh ra quanh ly cà phê, dù độ ngọt đắng tùy từng lúc. Đó là thứ âm nhạc đôi lúc chỉ cần một mình, thậm chí không nên có quá nhiều người xuất hiện cùng một lúc. Nói đến cà phê thì ai mê rồi sẽ chết nghiện, vì nó đã thành một thói quen. Ngược lại, không thể giáo điều lên lớp người khác thế nào là một ly cà phê ngon. Concept đơn giản: đó là sự lựa chọn, thưởng thức và đắm đuối. Với Fragile, đây là câu chuyện của một người để nói thay nhiều người, thậm chí một thế hệ. Hiện đại, lãng mạn, hết mình nhưng mong manh. Mong manh vì nhiều thứ, nhưng trong ấy phần nhiều là vì liều lĩnh hồn nhiên tuyệt đối với vùng đất mộng mơ của chính mình. Thế mà kết quả là có quá nhiều người giống Hà Anh Tuấn và những nghệ sĩ âm nhạc của Fragile cứ bước vào âm nhạc là ngây dại và thẫn thờ hết cả người, say mê hát, say mê tin.

Romance là câu chuyện sẻ chia những ký ức tuổi thanh xuân. Cái này dễ hiểu nhất, ai cũng mang theo khi đến nghe chính những ký ức lặn sâu của mình. Gọi là của mình nhưng vì lâu quá và bởi đời nhanh đến chóng mặt mà suýt quên những rung động đầu đời. Hát đến đâu lại ồ lên đến đó vì hóa ra quãng đời trước đẹp đến thế này sao. Câu chuyện ấy là của Hà Anh Tuấn, thích hay không là chuyện của đời. Hát ra thì phải có thông điệp, âm nhạc không có điều nhắn gửi thì nhạt toẹt và chỉ là bức bình phong cho một sản phẩm nào đó. Tuấn nghĩ vậy và hát ra cũng theo cách đó.

Được gọi là “See Sing Share” Concert, show diễn vừa rồi diễn ra tại Hà Nội và TP.HCM lại một lần nữa thể hiện sự yêu mến nồng nhiệt của khán giả dành cho Tuấn. Theo bạn, kết quả này bao nhiêu phần trăm đến từ các fan cứng và bao nhiêu phần trăm đến từ sự thành công của “See Sing Share”?

12 năm âm nhạc chưa bao giờ Hà Anh Tuấn thử đếm xem mình có bao nhiêu “fans cứng” vì thấy không cần thiết. Mỗi lần đứng trên sân khấu nhà hát, bằng đó con người thở cùng một nhịp theo tần số của âm nhạc. Yên lặng tuyệt đối và vỡ òa tuyệt đối, không ai nhắc ai, đây chẳng phải là thứ “cứng” nhất cuộc đời này thì là gì! Quan trọng hơn, sau đó âm nhạc theo nhau về lẫn vào tâm trí và động lực sống, làm việc tử tế bình thường mỗi ngày.

Không thể phủ nhận See Sing Share mang đến cho Hà Anh Tuấn nhiều khán giả hơn so với trước kia, vì đó là thứ âm nhạc của cảm xúc, không gồng gánh mang vác nhiều danh xưng ảo tưởng. Tại thời điểm này trong cuộc đời, người ta cần những thứ đơn giản được tạo nên bởi cả một quá trình chu đáo, tận tâm, thấu hiểu. Kiểu như sau một thời gian cuồng nhiệt với những loại nước xanh xanh đỏ đỏ, cuối cùng người ta tìm về với chai nước suối.

ELLE Interview

Võ Thiện Thanh & Hà Anh Tuấn: Bức tường của 9 năm

Trực giác của cả một tập thể

Không có nhiều ca sĩ có khả năng tổ chức và dẫn dắt rất bài bản những concept dài hơi, có sự kết nối về câu chuyện truyền thông như Tuấn. Thành công của những dự án vừa qua, người ta nhìn thấy sự tỉnh táo và bản lĩnh của một ê-kíp chuyên nghiệp đã chinh chiến rất nhiều show diễn. Theo Tuấn, chút liều lĩnh và hành động bằng trực giác của Hà Anh Tuấn ngày xưa có còn sót lại hay không?

Đúng. Thành công của Hà Anh Tuấn phần lớn là nhờ tìm ra một ê-kíp những người giỏi, tử tế để chơi với mình lâu dài. Trong bất cứ lĩnh vực nào, thành bại ở một con người rất nhiều phần trăm nằm ở nhóm người xung quanh cùng làm việc với mình. Tuấn học ra điều ấy sớm nên phương châm là “chọn bạn mà chơi”. Sự thành công thăng hoa của những concert vừa rồi là thành quả của một ê-kíp đạo diễn sản xuất xuất sắc, chuyên nghiệp nhất Việt Nam. Tuấn có thể tự tin khẳng định điều ấy. Họ tài năng, thông minh, nhạy cảm, biết điều và quan trọng biết đi trước đồng tiền. Hà Anh Tuấn đang làm việc với những người giỏi nhất Việt Nam, đó là bí quyết. Đến thời điểm này, trực giác hay sự liều lĩnh không còn nằm ở quyết định cá nhân của Tuấn, nó luôn luôn là sản phẩm cuối cùng của cả một tập thể hàng trăm con người mà “spotlight” không chiếu sáng tới. Tuấn muốn đi xa, đi dài nên phải có cả một đoàn tàu xình xịch lăn bánh cùng mình.

Một cách khác để hỏi câu hỏi trên, nếu xem cảm xúc là yếu tố quan trọng nhất đối với nghệ thuật trình diễn, cảm xúc của Tuấn dành cho âm nhạc trong thời điểm hiện nay so với Hà Anh Tuấn ở thời điểm “startup” có còn vẹn nguyên?

Nếu cảm xúc y chang nhau thì là nói dối. 12 năm sinh lý và vật lý thay đổi bao nhiêu mà kêu cảm xúc đứng yên thì hóa ra cảm xúc trơ trơ của một pho tượng. Nhưng bạn thấy Hà Anh Tuấn có một ưu điểm (và cũng là nhược điểm) là hát mỗi lần mỗi khác, không bao giờ giống nhau. Vì ta có thể học hỏi, cập nhật về công nghệ, kỹ thuật trình diễn hiện đại thôi, chứ cảm xúc thì phải biết lắng nghe mình và thật thà. Đó là một điều may mắn cuộc đời ban cho mình, phải biết tận hưởng cả buồn vui, điên tỉnh khi hát. Nên xin công chúng thứ lỗi khi có lúc nào đấy Tuấn quá lạnh lùng khi hát, có nghĩa là khi ấy đời Tuấn đang vậy. Không dối được, và cũng chẳng việc gì phải thế nhỉ?

“Được yêu nhiều quá cũng mệt”

Một khán giả nghe Hà Anh Tuấn sẽ trung thành với âm nhạc của bạn qua năm tháng, và chính qua tháng năm đó trách nhiệm của người ca sĩ sẽ càng cao hơn đối với khán giả nghe nhạc của mình. Đối với Tuấn, tình yêu thương quá to lớn đó có bao giờ trở thành thử thách?

Lần đầu tiên huyền thoại Khánh Ly về nước hát, trên sân khấu bà nói rằng: “Được yêu nhiều quá cũng mệt!”. Tuấn hiểu đó không phải là lời khách sáo. Yêu là một thứ năng lượng đặc biệt, nó không đơn giản như một chiếc áo đẹp vui thì khoác lên người, buồn thì lại cởi ra. Nó giống như một hình xăm dày sâu khó tẩy. Mà đã xăm vào tim nhau thì nhớ nhau cả một đời. Trách nhiệm hay sự kỳ vọng vì thế cũng ngày tháng sâu sắc thêm. Hà Anh Tuấn lớn lên, âm nhạc lớn lên, và công chúng của mình cũng lớn lên. Nếu may mắn sẽ có thêm nhiều người mới cũng muốn lớn lên cùng với âm nhạc của mình. Điều quan trọng là bao năm mình sống thật với công chúng, ở lại với nhau vì âm nhạc và cảm xúc, không “cày”, không “chiêu”, không “trò” thì miễn ngày nào còn hát sẽ vẫn còn người ngồi cùng mình. Thử thách vì thế cũng đơn giản hơn, tất cả năng lượng trăn trở sẽ biến thành những cuộc trò chuyện mới bằng âm nhạc, sâu sắc trải nghiệm và nhiều mộng mơ hơn.

Bao nhiêu năm là một hình tượng nghệ sĩ văn minh, tích cực với các đề tài xã hội (thậm chí có lẽ không nhiều người biết rằng Tuấn từng đứng trong danh sách 10 thanh niên tiêu biểu toàn quốc vào năm 2015 – Một danh hiệu được tuyển chọn cực kỳ gắt gao). Với thực tế càng ngày có nhiều vấn đề bức xúc của xã hội được nhanh chóng chia sẻ và lan tỏa, Tuấn nhìn thấy vai trò của mình ở mức độ nào trong việc lựa chọn lên tiếng hay không lên tiếng về các đề tài xã hội nổi cộm, lấy ví dụ như phong trào #Metoo?

Có chứ, không chỉ Hà Anh Tuấn mà tất cả chúng ta đều phải lựa chọn đối mặt và có thái độ với những vấn đề xã hội. Đừng cho rằng đó không phải chuyện của mình, chúng ta chính là người thừa hưởng hoặc nạn nhân của hình hài xã hội ấy. Tuy nhiên, sức mạnh của cộng đồng thật sự khổng lồ so với một cá nhân, nó có thể hủy diệt danh dự và tương lai của một con người. Vì vậy, thái độ của ta cần được cân nhắc kỹ lưỡng với nguồn thông tin đa chiều, sự hiểu biết cẩn trọng và một góc nhìn nhân văn. Thái độ là để tìm ra cách giải quyết, không phải là để dồn bất cứ ai đến mép vực sâu! Song song đó, không nên ảo tưởng sức mạnh cá tính bằng việc chăm chăm đi ngược đối đầu với số đông và lẽ phải.

Có một chiêu hiệu nghiệm gần đây của những bài toán PR marketing, đó là cứ gây chú ý bằng mọi cách, kể cả chọc giận xã hội để kiếm lợi, rồi sau đó ăn năn quay đầu van xin sự tha thứ. Ở một số quốc gia văn minh phóng khoáng, công chúng khi nhìn ra những toan tính như thế, tuyệt nhiên không có đường quay trở lại. Ta rồi cũng sẽ như vậy, khi truyền thông báo chí thực sự đại diện cho góc nhìn công tâm của lẽ phải. Một nguyên tắc cần được xây dựng: tẩy chay tuyệt đối vĩnh viễn tất cả thành phần dính líu đến dấu hiệu tội lỗi! Với #Metoo, Tuấn hoàn toàn ủng hộ và cam kết. Đó là một cách dạy mình, và thông qua đó lan tỏa thông điệp đến cộng đồng xung quanh.

Cảm ơn anh vì cuộc trò chuyện này!

Hỏi nhanh với Hà Anh Tuấn

• Ca khúc khó thuộc lời nhất? Tất cả bài hát không phải của mình

• Nhạc sĩ hợp gu nhất? Không có hạng nhất.

• Vũ đạo của bài hát nào là tâm đắc nhất? Ngày xưa học nhảy khá khẩm nhất là bài “Radio”

• Kỷ niệm đáng nhớ nhất khi đi quay “See Sing Share”? Câu chuyện về chiếc xuồng máy trên hồ đi qua cây cô đơn ở Đà Lạt. Không thể nào quên.

• Mỹ Tâm có thể thay thế vị trí Phương Linh trong lòng Hà Anh Tuấn? Haha, trời xanh bao la, tấm lòng bao la.

• Fanmail ấn tượng nhất đến thời điểm này là lời nhắn gửi gì? Anh cưới em đi.

• Web bán vé cho show sắp tới của Hà Anh Tuấn sẽ bị sập trong vòng bao lâu? Thôi, không ham hố vụ này. Rất mệt, nhiều trách móc, lắm dỗi hờn.

—

Xem thêm: 

Hồng Nhung, Hà Anh Tuấn, Uyên Linh cùng hát trong đêm nhạc Ru mùa đông

Nghệ sĩ Việt Nam Ái Như: “Chưa muốn thất hứa với chính mình”