Tungteiya là một hợp tác xã gồm 11 ngôi làng nhỏ thuộc miền Bắc Ghana (châu Phi) với hơn 500 người tham gia trồng và thu hoạch bơ đậu mỡ theo phương pháp thủ công truyền từ đời này sang đời khác. Anita Roddick (người sáng lập The Body Shop) đã đến vùng này lần đầu vào những năm cuối của thập niên 80 và đến năm 1994, hãng này chính thức gửi đơn đặt hàng 5 tấn bơ đậu mỡ từ Tungteiya. Cho đến nay, con số này đã là 450 tấn/ năm. Mối quan hệ hợp tác này trở thành một phần trong dự án Fair Trade (Công bằng Thương mại) đặc trưng của The Body Shop nhằm giúp đỡ những cộng đồng nông dân ở các nước đang phát triển. Hãng không chỉ trả giá cao cho các nông phẩm mà còn trả thêm một khoản phí trên từng kg nguyên liệu mua được để gây quỹ phát triển cộng đồng.
Lily Cole, gương mặt đại sứ lần đầu tiên trong lịch sử thành lập The Body Shop, đến Ghana sau 24 tiếng di chuyển từ New York. Nhiệt độ trung bình hằng ngày ở vùng này là 400C. Cô nói: “Tôi cảm tưởng mình đang ở nơi tận cùng của Trái Đất. Không hiểu sao khi xưa Anita tìm ra nơi này”.
Lần đầu tiên, Lily được trực tiếp tham gia vào quy trình thu hoạch bơ đậu mỡ sử dụng trong các sản phẩm dưỡng da của The Body Shop. Mỗi cây shea có thể sống đến 300 tuổi, trái chín vào khoảng giữa tháng 5 và đến cuối tháng 7, những người phụ nữ của lục địa đen sẽ bắt đầu đi nhặt trái rụng. Họ thách Lily Cole đội lên đầu chiếc thố to đựng trái shea. Kinh nghiệm catwalk đã giúp cho người đẹp hoàn thành thử thách này dễ dàng.
Cô cho biết: “Phụ nữ ở đây phải thu hoạch trái shea vào lúc 4h sáng mỗi ngày, họ phải ra vườn từ khi trời còn tối và phải hết sức cẩn thận bởi nhiều khi trong bụi cây có rắn. Họ phải chờ trái rụng tự nhiên từ cây, không được phép rung cây hay hái trái vì như thế là trái chưa chín đến độ có thể dùng được. Sau khi được thu hoạch, trái shea sẽ qua một công đoạn gồm 8 bước chế biến. Trước khi đến đây tôi không ngờ rằng phải mất ngần ấy công sức để làm ra bơ đậu mỡ”.
Đầu tiên các hạt shea phải được đun sôi, sau đó phơi nắng cho khô, hạt được tách ra để lấy nhân. Đem phần nhân đi nướng và làm nguội trước khi xay nghiền để thành một thứ chất lỏng có mùi và hình dạng gần như chocolate. Cho thêm nước ấm và lạnh vào, vừa cho nước vừa khuấy và giã bằng tay cho đến khi phần bơ nổi lên trên và được vớt ra. Sau đó đến các giai đoạn để làm tinh sạch bơ, vận chuyển và lọc tại Hà Lan.
Chuyến đi đến Ghana không những dạy cho Lily Cole cách làm bơ đậu mỡ mà còn cho cô biết thêm về văn hóa cộng đồng ở nơi đây. Khi những người đàn bà cùng nhau trồng trọt, thu hoạch, những người đàn ông bắt tay nhau lợp mái nhà. Một tinh thần “tối lửa tắt đèn có nhau” đã truyền cho cô rất nhiều cảm hứng.
“Thật tuyệt khi được trải nghiệm những khác biệt về văn hóa, được chứng kiến cuộc sống của những người khác tôi về mọi mặt. Tôi là điển hình của lối sống phương Tây, tôi đi máy bay mỗi tuần và thường xuyên sống một mình. Tôi làm việc rất nhiều trong 10 năm qua. Giờ đây những gì tôi thật sự muốn là được sống trong một ngôi nhà của mình, có một gia đình, có những người xung quanh… một cảm giác mình thuộc về nơi nào đó”
Nhóm thực hiện
Bài: Khánh Ngọc