Nói một cách ngắn gọn, khoa học một chút, Marketing là quá trình tạo nên sản phẩm phục vụ nhu cầu của người tiêu dùng và đưa sản phẩm ấy đến với họ.

Một kế hoạch Marketing chặt chẽ đồng nghĩa với việc thực hiện thành công lý thuyết 4P của giáo sư nổi tiếng người Mỹ Jerome McCarthy: tung một sản phẩm (Product) với giá thành (Price) hợp lý tại đúng địa điểm (Place) thích hợp với những chương trình quảng cáo, truyền thông (Promotion) ấn tượng, thu hút khách hàng. Nhưng liệu có ai hay được, tất cả những gì chúng ta được giảng dạy từ thuở sinh viên bút giấy chỉ thực sự có ý nghĩa khi chúng ta sống với thực hành?

Trong cuộc sống, một lúc nào đó bạn gặp được một người (coi đó là Product/Sản phẩm) mà bạn cho rằng thật sự phù hợp với mình, nhưng rất tiếc nếu như sai thời điểm, hoặc vị trí chẳng thuận lợi để phát triển mối quan hệ thì cũng có thể đơn giản ví điều đó như bạn đang bán một sản phẩm tuyệt vời mà chẳng một ai nhận ra họ đang cần nó hết.

Hoặc giả, bẵng một khoảng thời gian, bạn cho rằng một người bạn từng quen đã thực sự thay đổi, nhưng sự thực đáng tiếc điều khác biệt duy nhất chỉ là vỏ bọc (Packaging) của họ, không gì hơn. Điều này, người bạn của tôi, có nghĩa rằng bạn có thể đã dễ dàng bị “đánh lừa” bởi Marketing.

Hãy nhìn xung quanh bạn, hàng ngày mỗi khi thức giấc, một ngày của chúng ta được đổ đầy bởi hàng loạt những hình ảnh, thông điệp, tin nhắn mang danh “Quảng Cáo”. Bạn đến ăn ở nhà hàng đó bởi họ mời mọc bạn một bữa ăn với mức giá thật “hời”; bạn mua chiếc váy, đôi giày ngày hôm nọ bởi thương hiệu lộng lẫy khiến bạn trở nên tự tin hơn khi mặc chúng; bạn mở đọc cuốn tạp chí yêu thích với vô số trang quảng cáo trau chuốt hoàn mỹ khiến bạn không khỏi trầm trồ khen ngợi và mong ước.

Điều này giống như việc bạn cho rằng một sản phẩm, dịch vụ nào đó chắn chắn sẽ đem lại những lợi ích tuyệt vời nhất mà bất cứ ai cũng muốn sở hữu, ví dụ như: một loại kem dưỡng da chống lão hóa có thể đem lại 10 năm tuổi trẻ cho làn da của bạn. Nghe thật vô cùng hấp dẫn và đặc biệt, nhưng một khi bạn bước vào trung tâm mua sắm bất kì, bao nhiêu thương hiệu dưỡng da bạn cho rằng sẽ bán loại sản phẩm đó? Tất cả.

Mặt khác, loại bỏ khía cạnh sản phẩm và dịch vụ ra, trong xã hội con người với con người, bạn sẽ thích việc quen biết một đối tượng nào đó qua lời giới thiệu của bạn bè – bởi bạn tin rằng những gì bạn bè đưa ra chắc hẳn sẽ đáng tin cậy hơn cả, và rồi, bạn có thể dễ dàng trở nên yêu thích chàng trai đó qua vẻ bề ngoài, những câu chuyện anh ta kể, đi kèm với cách thể hiện bản thân mà bạn cho là thật phù hợp với chính mình. Hay trên thực tế, trong đầu bạn luôn văng vẳng một câu nói chắc nịch của cô bạn mình: “Yên tâm đi, anh này mình biết, tử tế lắm, hội tụ đủ các yếu tố để trở thành một chỗ dựa vững chắc cho bạn!”

Vậy, nếu như bạn thực sự mua sản phẩm kia hoặc yêu chàng trai đó, là do bạn thực sự tin vào sự lựa chọn của chính mình, hay là do marketing đã thay đổi quyết định của bạn?

Tôi từng hỏi một người đàn ông rằng anh sẽ miêu tả tôi ra sao chỉ với đúng 3 từ, anh ta đáp: “Em hấp dẫn, xinh đẹp và thông minh”. Trong câu trả lời đó, 2 trong 3 từ đã chỉ nói về vẻ bề ngoài của tôi. Thực sự mà nói, điều đó cũng chẳng sao, bởi có nghĩa rằng tôi thể hiện tốt cái “vỏ bọc” của mình. Nhưng rõ ràng, câu trả lời đó cho tôi thấy anh ta không quan tâm tới “chất lượng” thực sự của tôi bởi dẫu gì, tôi không muốn bị coi là một “sản phẩm”.

Tất cả mọi thứ hội tụ lại như một cú thức tỉnh mạnh mẽ đối với tôi. Đơn giản rằng, chúng ta đang sinh sống trong một xã hội vây quanh bởi đủ các thể loại marketing, với những con người quá chú trọng tới địa vị, danh chức của nhau khiến cho tất cả chúng ta như đang ngập chìm trong sự lừa dối và quên đi chính bản thân của mình.

Nhưng may mắn hơn, con người chúng ta có thế lợi hơn sản phẩm, là bởi chúng ta có thể khiến người ngoài nhìn những thứ chúng ta muốn họ nhìn hoặc đánh giá.

Tuy mỗi một giây phút mọi thứ thật giả khó có thể dễ dàng nhận ra, nhưng điều đó có gì là xấu? Bởi nếu thiếu đi những thứ màu mè đó, chúng ta sẽ chỉ là chúng ta, sẽ có thể…chẳng là gì hết?

Hoặc, thực ra mà nói, chúng ta có lẽ cũng chỉ là một trong những ”nạn nhân” của nghệ thuật Marketing trong cái thế giới rộng lớn này?