Ca sĩ Kesha: Giấc mơ không thành hiện thực
[Tạp chí ELLE – 4/2016] Câu chuyện về ca sĩ Kesha vẫn tiếp tục được bàn luận, không chỉ tình yêu dành cho cô mà còn vì cô là ví dụ điển hình cho sự thua thiệt của phụ nữ trong ngành công nghiệp âm nhạc.
Một thập kỷ đầy uẩn khúc
Sinh ra và lớn lên trong một gia đình nghèo với người mẹ đơn thân thất bại trên con đường mưu sinh bằng nghệ thuật, sau đó trở thành một hiện tượng với album Animal, ca sĩ Kesha là ví dụ điển hình cho “giấc mơ Mỹ”. Và câu chuyện về cô bé Lọ Lem đã trở thành nữ hoàng nhạc Pop như trong mơ ấy có lẽ sẽ còn được nhiều người Mỹ nói đến, nếu như Kesha không bắt đầu cuộc chiến pháp lý của mình với người quản lý cũng như công ty quản lý vào năm 2014.
Vụ án hình sự với Dr. Luke đã bị gạt qua một bên, chỉ còn lại vụ việc dân sự giữa cô và SME.
Vụ kiện tụng được kết thúc hợp đồng trước thời hạn của ca sĩ Kesha khi đó lại trở thành một hình mẫu khác: khi người nhỏ bé chống lại kẻ khổng lồ. Đối tượng trực tiếp của vụ kiện là Dr. Luke, nhà sản xuất đã đưa Katy Perry, Kelly Clarkson và nhiều cái tên đình đám khác nữa. Công ty của Dr. Luke trực thuộc Sony Music Entertainment (SME), một thương hiệu khổng lồ. Kesha trở thành “gà”’ của ông bầu Dr. Luke từ 2005, khi cô 18 tuổi, với một bản hợp đồng cho phép công ty của Dr. Luke kiểm soát toàn bộ việc sản xuất album và các hoạt động phát hành của cô. Nói một cách khác, dù ở vị thế của một nghệ sĩ hay một người kinh doanh, Kesha đều lệ thuộc vào nhà sản xuất này.
Một hợp đồng như vậy không phải là xa lạ trong ngành công nghiệp âm nhạc, nhất là khi nghệ sĩ còn quá trẻ và chẳng có chút hiểu biết gì về thương trường. Việc Kesha nộp đơn kiện đòi hủy hợp đồng, cũng đi cùng với tố cáo Dr. Luke trong suốt 10 năm qua, đã cưỡng hiếp, khống chế cô, ép cô sử dụng ma túy, không cho cô được tự do sáng tác và biểu diễn, hạn chế cô phát triển sự nghiệp.
Tuy nhiên, tòa án đã bác bỏ toàn bộ tố cáo của cô vì không đủ bằng chứng. Vụ án hình sự với Dr. Luke đã bị gạt qua một bên, chỉ còn lại vụ việc dân sự giữa cô và SME. Và sau hơn một năm, tòa phán quyết Kesha thua kiện. Có nghĩa là cô sẽ phải tiếp tục hoàn thành hợp đồng, cho ra mắt 6 album nhạc với Sony (dù được miễn phải làm việc với Dr. Luke). Điều ấy, có thể cũng đồng nghĩa với việc sự nghiệp âm nhạc của một tài năng sẽ đi đến hồi kết.
Câu chuyện không của riêng ai
Ngay sau khi thông tin Kesha thua kiện được tung ra, hàng loạt ngôi sao đã lên tiếng bảo vệ cho cô. Ca sĩ Taylor Swift thậm chí còn chuyển cho cô 250.000 đôla Mỹ để hỗ trợ những chi phí phát sinh vì cuộc chiến pháp lý. Và họ làm những điều này không phải chỉ vì sự cảm thông dành cho một đồng nghiệp không may, mà vì chính họ.
Tuy nhiên, kể cả khi trở thành một trong những ngôi sao ca nhạc đầy hứa hẹn, không có gì đảm bảo rằng tiếng nói của cô sẽ có giá trị hơn trong công ty.
Kesha đã thất bại trong việc chứng minh được Dr. Luke đã xâm phạm thân thể và bạo hành tinh thần mình trong cả thập kỷ vì thiếu bằng chứng pháp lý. Tuy nhiên việc cô phải đi chữa trị bệnh biếng ăn do trầm cảm khi hứng chịu những chỉ trích về cân nặng và hình thể từ Dr. Luke cũng đủ để tòa án trao cho sự “tự do” quyết định mình có hợp tác với nhà sản xuất cũ trong tương lai hay không. Và điều này đặt ra một câu hỏi mà phiên tòa chưa đưa ra câu trả lời: Liệu điều gì sẽ đảm bảo cho việc ca sĩ Kesha không phải chịu đựng những căng thẳng trong tương lai khi cô phải làm việc dưới mái nhà mà cô không còn muốn ở? Điều gì đảm bảo Sony sẽ đối xử với cô một cách công bằng, tương xứng với tiềm năng.
Cho dù Dr. Luke và tòa án bác bỏ tất cả các cáo buộc của Kesha, giới nghệ sĩ vẫn đứng về phía cô và tin vào câu chuyện của cô hơn. Đơn giản vì Kesha có thể chỉ là một ví dụ cho vô số nữ nghệ sĩ khác, không chỉ ở nước Mỹ. Họ là những con người nhỏ bé muốn khẳng định tài năng, họ dễ dàng “tình nguyện” ký tên lên một bản hợp đồng quản lý mà không lường trước được những vấn đề có thể nảy sinh về sau. Và ngay cả khi rơi vào tình trạng bị quấy rối, lạm dụng, ngược đãi trong nghề nghiệp, họ cũng ít khi có thể lên tiếng bảo vệ cho quyền lợi của mình vì cái “ô” khổng lồ của các công ty quản lý và sản xuất. Người ta sẽ tự hỏi tại sao phải đợi đến ca sĩ Kesha, các nghệ sĩ bị ngược đãi tại sao lại im lặng? Có lẽ đó là bởi trường hợp của Kesha đặc biệt hơn hầu hết các nghệ sĩ khác, những người chưa có cơ hội tỏa sáng nào và hoàn toàn phụ thuộc vào nhà sản xuất, khiến họ không dám lên tiếng. Bản hit Tik Tok và album Animal với 14 triệu lượt mua, cô đã chứng minh mình là một tài năng, một nghệ sĩ có thể mang về rất nhiều tiền. Tuy nhiên, kể cả khi trở thành một trong những ngôi sao ca nhạc đầy hứa hẹn, không có gì đảm bảo rằng tiếng nói của cô sẽ có giá trị hơn trong công ty.
Vụ kiện đòi tự do của Kesha, nếu thành công, sẽ đánh dấu cho lần đầu tiên trong lịch sử, một nghệ sĩ có thể chấm dứt hợp đồng vì bị ngược đãi – theo lời luật sư của cô. Tuy nhiên, điều đó đã không xảy ra. Trái lại, Dr. Luke hoàn toàn có thể kiện ngược lại Kesha và mẹ cô vì tội đã vu khống và gây tổn thất cho sự nghiệp của anh. Vụ kiện tụng khép lại, nhưng những lời đấu khẩu qua lại vẫn còn kéo dài. Tuy nhiên, số phận của Kesha vào lúc này là hoàn toàn mờ mịt, cả về sự nghiệp và sức khỏe tinh thần. Nỗi đau đớn trước thất bại này chắc chắn không phải của riêng cô.
Kết
Hy vọng duy nhất của ca sĩ Kesha là việc cô tìm ra đủ bằng chứng để chứng minh cho sự cần thiết phải được chấm dứt hợp đồng với Sony vào ngày 21/3 và quá trình điều tra sẽ còn kéo dài đến 6/1/2017 và sẵn sàng cho một cuộc đối chất trước tòa vào tháng 2/2017. Và từ giờ đến lúc ấy, người hâm mộ và những người cùng hoàn cảnh với cô chỉ còn biết hy vọng để được thấy giấc mơ của Kesha sẽ sớm trở thành hiện thực.
—
Xem thêm:
Nhà sản xuất âm nhạc của Taylor Swift đề nghị hợp tác với Kesha
Bài: P.H – Minh họa: Shishi Nguyễn
