Từ khi nào và làm thế nào bạn nhận thức được các vấn đề môi trường và khí hậu?
Tôi lớn lên ở vùng nông thôn nước Anh và theo bản năng, tôi luôn hiểu rằng mọi loài, hệ thực vật, động vật, nấm – tất cả đều có mối liên hệ với nhau. Tôi luôn thấy bối rối khi mọi người nói về thiên nhiên như thể nó tách biệt với chúng ta. Chúng ta là thiên nhiên! Khi bước vào ngành công nghiệp âm nhạc, tôi bắt đầu di chuyển khắp thế giới. Tôi biết, điều đó có nghĩa là tôi đang tạo ra “dấu chân carbon”, nhưng tôi đã gặp rất nhiều người đấu tranh để bảo vệ hệ sinh thái, và khi lượng người theo dõi của tôi càng tăng, tôi càng muốn hỗ trợ họ. Đồng thời, tôi bắt đầu nhận được rất nhiều câu hỏi từ những người hâm mộ trẻ tuổi của mình, những người lo lắng về tương lai trên một hành tinh đang suy thoái. Họ muốn biết biến đổi khí hậu có thể trở nên tồi tệ như thế nào hoặc liệu các loài vật, chẳng hạn như voi, sẽ tồn tại ra sao sau mười năm nữa. Tôi bắt đầu bằng cách cố gắng tìm câu trả lời từ các chuyên gia.
Điều gì đã thôi thúc bạn tham gia UNEP?
Tôi bị cuốn hút bởi khoa học và tôi thích nói chuyện với các chuyên gia, xem cách họ làm việc. Đối với tôi, chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc là ngọn hải đăng của kiến thức và các giải pháp tích cực. Họ sử dụng khoa học tiên tiến và biến nó thành giải pháp cho các cộng đồng trên toàn thế giới.
Khi họ đề nghị tôi trở thành Đại sứ thiện chí toàn cầu, tôi cảm thấy như được về nhà, nhưng đồng thời cũng rất lo lắng. Tôi là một ca sĩ – nhạc sĩ, không phải chính trị gia hay nhà khoa học môi trường nên cảm thấy rất lạ lẫm khi phát biểu tại các diễn đàn như Liên Hợp Quốc và các hội nghị môi trường toàn cầu, như COP. Nhưng tôi luôn thúc đẩy bản thân học hỏi thêm từ các chuyên gia, tận dụng mọi cơ hội để trình bày về cuộc khủng hoảng khí hậu trước các nhà lãnh đạo và khán giả toàn cầu. Tôi nghĩ điều này đúng với tất cả các hoạt động tích cực, bạn sẽ nhanh chóng bước ra khỏi vùng an toàn của chính mình. Điều quan trọng là tiếp tục xuất hiện và lên tiếng.
BÀI LIÊN QUAN
Bạn có thể chia sẻ gì về bức ảnh này?
Bức ảnh này (san hô Biển Đỏ) có vị trí đặc biệt trong trái tim tôi. Nó cho tôi thấy một “sứ mệnh” của UNEP trước COP27 – hội nghị thượng đỉnh về khí hậu quốc tế – ở Sharm El Sheikh (11/2022) vừa trùng lập diễn ra tại nơi có của một trong những rạn san hô khỏe mạnh nhất trên thế giới – rạn san hô Great Fringing của Ai Cập. Khám phá rạn san hô đó đối với bản thân tôi là việc không thể nào quên. Hệ sinh thái san hô khỏe mạnh một cách kỳ diệu mặc dù nhiệt độ đại dương tăng lên do khí thải, và bạn có thể cảm nhận được sức sống đang rung chuyển trong hệ sinh thái này góp phần hỗ trợ vô số loài khác, theo đúng nghĩa đen. Tôi nói điều này bởi vì 80% đại dương vẫn chưa được khám phá và 91% các loài sống trong đại dương vẫn chưa được phân loại.
Nhưng các rạn san hô khác không may mắn như vậy. Một lý do là ô nhiễm nhựa. Do có quá nhiều nhựa dùng một lần đổ ra đại dương, tất cả sinh vật biển – từ sinh vật phù du, cá, chim đến rùa và động vật có vú – đều có thể ăn phải và mắc nghẹn, bị vướng vào hay nhiễm độc từ nhựa. San hô, rừng ngập mặn và các loài thực vật biển khác cũng bị ảnh hưởng bởi rác thải nhựa làm hạn chế ôxy và ánh sáng. Các hệ sinh thái biển, đặc biệt là các rạn san hô, cũng đang bị đe dọa nghiêm trọng bởi sự gia tăng nhiệt độ toàn cầu. Nhiệt độ tăng thêm 1,50C sẽ xóa sổ từ 70 đến 90% các rạn san hô thuộc hệ sinh thái đã tồn tại nửa tỷ năm. Với mức 20C, con số dự đoán lên đến 99%. Mục đích của nhiệm vụ này là cho mọi người biết những gì đang bị đe dọa. Những bộ phim do chúng tôi thực hiện được trình chiếu tại COP27 với nỗ lực thuyết phục các nhà lãnh đạo thế giới, những người ra quyết định và các doanh nghiệp bỏ tiền để ưu tiên tài trợ các hoạt động bảo vệ và phục hồi các rạn san hô, cũng như đáp ứng các mục tiêu “net zero” toàn cầu. Vài giờ sau khi phát biểu tại COP27, tôi được thông báo rằng kế hoạch tăng cường bảo vệ rạn san hô đã được thống nhất. Tôi rất phấn khởi. Tuy nhiên, chúng ta cần duy trì áp lực này, nâng cao nhận thức hơn nữa để các rạn san hô không bị lãng quên.
Mục tiêu của UNEP là gì?
UNEP ủng hộ hành động trước ba cuộc khủng hoảng hành tinh: biến đổi khí hậu, suy giảm đa dạng sinh học và ô nhiễm không khí tràn lan, vốn đã và đang đặt sức khỏe, nền kinh tế và môi trường của chúng ta vào mối nguy hiểm. Một trong những điều tôi luôn muốn nói đến là chúng ta không thể tách rời khỏi tự nhiên, chúng ta là một phần của nó. Mỗi cá nhân, mọi loài, mọi hệ sinh thái đều có vai trò giúp giữ mọi thứ cân bằng. UNEP đang giúp nâng cao nhận thức về mối liên hệ này.
Đâu là điều tồi tệ nhất mà bạn từng chứng kiến khi là một đại sứ?
Bạn thực sự sẽ sốc nếu đến thăm các khu vực thuộc tuyến đầu của cuộc khủng hoảng khí hậu, chẳng hạn như các cộng đồng nông thôn ở Đông Phi phải ứng phó với hạn hán và điều kiện sống thay đổi trong khi không có đầy đủ phương tiện. Bạn phải liên tục đối mặt với việc những người ít gây ra khủng hoảng nhất (và những người tạo ra lượng khí thải rất thấp) lại chịu ảnh hưởng nặng nề nhất. Điều tồi tệ nhất mà tôi đã chứng kiến chính là sự tự mãn của các quan chức. Tôi từng rất tức giận khi tại một Hội nghị thượng đỉnh quốc tế ở Kenya (UNEP), Bộ trưởng Môi trường của đất nước tôi đã không buồn xuất hiện.
Điều tốt nhất hoặc đáng hy vọng nhất là gì?
Đến bất cứ nơi nào, tôi cũng đều cố gắng ghé thăm một dự án môi trường ở địa phương. Vì vậy, tôi nhìn thấy vô số dẫn chứng tốt đẹp khiến cho công việc bảo tồn trở nên phong phú, đặc biệt là các dự án tái tạo thiên nhiên, nơi đang được hồi sinh và các hệ sinh thái có cơ hội phát triển. Thật thú vị, điều này thường xảy ra ở gần nhà tôi – vương quốc Anh là một trong những quốc gia cạn kiệt thiên nhiên nhất trên Trái đất, nhưng từ Scotland đến mũi phía Nam của Cornwall đều có những dự án phục hồi đầy tham vọng. Tôi thích tham gia và giúp đỡ bằng mọi cách có thể.
Bạn có nhận thấy sự thay đổi trong các cuộc đối thoại xung quanh khủng hoảng khí hậu và thiên nhiên gần đây không?
Tôi nghĩ rằng nó thay đổi theo chiều hướng tốt hơn. Tôi luôn bày tỏ lòng kính trọng đối với những nhà lãnh đạo khí hậu toàn cầu trẻ tuổi hiện nay, từ Vanessa Nakate đến Xiye Bastida, những người đã nói lên niềm hy vọng và nỗi sợ hãi của giới trẻ trên khắp thế giới. Tôi cũng đã biểu diễn tại Giải thưởng Earthshot năm nay ở Boston, bởi vì tôi rất hào hứng với việc hỗ trợ các giải pháp. Tuy nhiên, tôi vẫn cảm thấy chưa đủ sự tập trung vào thực tế của cuộc khủng hoảng khí hậu và thiên nhiên. Chúng tôi vẫn đấu tranh để đặt hành tinh xinh đẹp này lên hàng đầu. Vẫn còn quá nhiều người lớn tuổi mặc vest quyết định số phận của chúng ta. Chúng tôi cần nhiều người hơn để bước lên, đặc biệt là từ ngành công nghiệp giải trí. Tôi vẫn cảm thấy đơn độc khi nói ra những điều này! Ngày Môi trường thế giới năm nay được tổ chức toàn cầu, chủ đề là “Các giải pháp cho ô nhiễm nhựa” do UNEP điều phối. Để tham gia, hãy đưa các giải pháp của bạn lên trên bản đồ thế giới và truyền cảm hứng thay đổi thông qua các kênh truyền thông xã hội của bạn. Tất cả chúng ta đều là một phần của giải pháp và phong trào #BeatPlasticPollution!
Với tư cách là “sứ giả hòa bình cho hành tinh”, phương châm của bạn là gì?
Để trở thành sứ giả hòa bình cho hành tinh, trước tiên, bạn phải là một chiến binh dũng mãnh! Chúc mọi người một Ngày Môi trường thế giới (05/6) và Ngày Đại dương thế giới (08/6) vui vẻ. Có rất nhiều thứ để học, vì vậy hãy tham gia khi bạn có thể!
Các dự án của bạn cho năm 2023 là gì?
Album mới của tôi Higher Than Heaven vừa được phát hành vào ngày 07/4.
Nhóm thực hiện
Bài: Virginie Dolata, Kuan Yi Hsu
Chuyển ngữ: T.Hang
