Tất cả những gì bạn đang sở hữu trong tủ đồ của mình đã chính là những trang phục bền vững.

Liv Simpliciano, Giám đốc Nghiên cứu và chính sách của Fashion Revolution. (Ảnh: Linkedin)

5. ĐÂU LÀ NHỮNG VẤN ĐỀ CẤP BÁCH NHẤT CỦA NGÀNH THỜI TRANG?

Aja Barber, tác giả tựa sách Consumed và cộng tác viên của ELLE UK trả lời: “Không sản xuất quá mức cần thiết, không thiêu đốt hành tình để không dẫn đến tình trạng không còn đất để canh tác, không đẩy giá bông và cotton tăng vọt quá mức cho phép”. Còn với Tamzin Rollason – một chuyên gia thời trang bền vững ở Melbourne cho biết: “Tôi nghĩ ngành thời trang có hai vấn đề lớn cần phải khắc phục. Đầu tiên là làn sóng sản xuất ồ ạt những xu hướng chóng vánh dễ dàng bị gột rửa khi mỗi mùa qua đi. Tuy coi trọng tính bền vững, các nhà lãnh đạo lại tạo ra một thế hệ được nuôi lớn bằng những điều mới mẻ không ngừng. Thứ hai là ‘ảo giác thân thiện’. Các nhà bán hàng đang đánh tráo khái niệm ‘bền vững’ bằng cách bổ sung kệ hàng của họ những sản phẩm được tạo ra từ chất liệu có gắn mác ‘bền vững’. Làm sao việc các nhà máy lại nóng lên để lấp đầy kho hàng là một động thái tích cực?”.

Stylist và tác giả Aja Barber. (Ảnh: Aja Barber)

Ngoài ra còn có sự thiếu minh bạch từ các thương hiệu khi nói đến đề tài khí hậu, mức lương và xử lý chất thải. Càng đi sâu vào thế giới thời trang và lý giải ý nghĩa thực sự của tính bền vững, bạn sẽ càng phát hiện ra nhiều vấn đề phát sinh. Thật khó để đảm đương cùng lúc tất cả nhiệm vụ, vì vậy chúng tôi muốn “dập tắt những đám lửa” ở đầu danh sách các việc cần làm.

6. CÓ CHẤT LIỆU THÂN THIỆN MÔI TRƯỜNG THAY THế CHO DA VÀ LÔNG KHÔNG?

Theo NTK Stella McCartney: “Quan niệm lỗi thời đánh giá quá cao tuổi thọ của da thuộc và lông thú. Nếu xem chúng là biểu tượng của sự xa xỉ thì tin tôi đi, những đôi giày bằng chất liệu thay thế còn đáng giá hơn giày da thông thường, dưới những cỗ máy hiện đại được ‘thuần hóa’ bởi người thợ lành nghề”. Stella cũng nói rằng việc đối xử tàn bạo với động vật sẽ là chủ đề nóng tiếp theo mà ngành thời trang phải đối diện.

NTK Stella McCartney là một trong những người đầu tiên sử dụng chất liệu da thay thế trong các BST. (Ảnh: (The Wall Street Journal)

BST Thu – Đông 2023 của Stella McCartney được cho là sử dụng đến 89% nguyên liệu thân thiên và “có trách nhiệm”. (Ảnh: The Edge)

Dẫn đầu trong các sáng tạo da nhân tạo là MycoWorks – nơi đã trình làng loại chất liệu thay thế cao cấp từ Mycelium, một loại chất liệu có cấu tạo từ rễ nấm. Tại Nam Carolina, nơi đặt xưởng sản xuất quy mô lớn đầu tiên của công ty, hàng triệu mét vuông vải sợi nấm sẽ được ra đời mỗi năm. Myco Works đã bắt tay với các thương hiệu như Hermès, Nick Fouquet và Heron Preston. Theo người phát ngôn của công ty: “Mycelium tương xứng với thời trang xa xỉ vì sự mềm mại dẻo dai, tính thẩm mỹ và cái chạm tay đầy xúc cảm, như được ‘trồng’ và ‘hái’ một cách tự nhiên”. Patrick Thomas, thành viên Hội đồng quản trị của MycoWorks và cựu Giám đốc điều hành của Hermès cho biết thêm: “Hành trình khai phá các vật liệu thay thế cho da động vật đã bắt đầu từ nhiều thập kỷ trước nhưng tại sao sự thay đổi như vừa bắt đầu vào ngày hôm qua? Đó là bởi hầu hết các phát minh trước đây đều không đáp ứng chất lượng cao cấp. Mycelium là chất liệu thay thế đầu tiên đạt được yêu cầu về chất lượng”.

Chất liệu thay thế da Mycelium được sáng chế bởi Myco Work. (Ảnh: Myco Work)

7. ĐIỀU GÌ KHIẾN NGÀNH THỜI TRANG KHÔNG THỂ THAY ĐỔI ĐA DẠNG VÀ TOÀN DIỆN? ben vung

Đến từ cộng đồng Anishinaabe, Lesley Hampton là một nghệ sĩ và NTK luôn chú tâm đến sức khỏe tinh thần, nhìn mọi hình thể bằng đôi mắt tích cực và coi trọng tính nguyên bản trong thời trang, phim ảnh và truyền thông. Cô là Giám đốc Sáng tạo của một thương hiệu trang phục và phụ kiện đa kích thước được thành lập bởi người bản địa Canada, có trụ sở tại Toronto. Đây là câu trả lời của cô ấy: “Tôi tin rằng những lời độc thoại nội tâm chối bỏ sự khác biệt của bản thân đã khiến ngành thời trang trở nên kém đa dạng. Chúng ta đang sống trong một thế giới hậu thuộc địa nơi vẻ đẹp phương Tây trở thành chuẩn mực. Nhận thức và cách đánh giá của chúng ta bị thao túng và khuôn đúc trong một hình hài, còn chủ nghĩa tiêu dùng thỏ thẻ vào tai ta những công thức để thay đổi vẻ ngoài, để bắt kịp xu hướng và để được thuộc về. Nhưng khi xu hướng dịch chuyển như chính bản chất của nó, lại một cuộc ‘tái tạo’ khác được khởi động. Chu kỳ này lặp đi lặp lại, trở thành một cần câu buộc cổ mà chẳng ai có thể theo kịp, ít nhất là trong khuôn khổ của ngành thời trang”.

Các thương hiệu thời trang có trách nhiệm thúc đẩy thay đổi bền vững do góp phần đẩy mạnh tiêu dùng. (Ảnh: Pinterest)

Theo Aja Barber: “Những vị trí tối cao của ngành công nghiệp thời trang vẫn được nắm giữ bởi người da trắng. Cho đến khi cán cân không còn lệch về một phía, thời trang không thể thay đổi. Những người trị vì không thể thấu hiểu được rằng, chia sẻ quyền lực chính là bước đầu để thay đổi cục diện”. Đồng ý với quan điểm này còn có Christina Tung, nhà sáng lập Houseof, một agency PR cho rằng: “Ngành thời trang ở mọi quốc gia đều đặt doanh số lên trên lợi ích của xã hội và các cộng đồng yếu thế. Ví dụ: Hoa Kỳ với mức độ đa dạng chủng tộc cao vẫn có người da trắng chiếm 60% dân số. Các nhà điều hành thà công khai đứng về phía nhóm đa số này vì lợi ích bán hàng hơn là thúc đẩy kế hoạch thay đổi nâng cao tính đa dạng, trừ khi họ có thể tìm cách kiếm tiền từ đó. Các doanh nghiệp phi đạo đức vẫn tồn tại và phát triển vì được người Mỹ hỗ trợ, vì họ được mua hàng với giá thấp hơn, tiện lợi hơn, hoặc vì họ ngây thơ nên lỡ để mình sập bẫy các chiêu trò tiếp thị”.

Tính bền vững không chỉ là công nghệ mới nhất mà còn là việc trở lại với sự cơ bản. Đó là sống có mục đích và đề cao các giá trị.

8. NGÀNH THỜI TRANG PHẢI LÀM GÌ ĐỂ GIẢI QUYẾT SỐ RÁC THẢI MÀ CHÍNH NÓ ĐÃ TẠO RA? ben vung

Câu trả lời nằm ở chính câu hỏi: hạn chế sản xuất. Đại dịch đã tạo ra một khoảng nghỉ cho Trái đất được phục hồi và các hệ thống thiết lập lại cách vận hành của mình. Một số thương hiệu và nhà bán lẻ đã cùng nhau cam kết giảm thiểu số lượng sản xuất các sản phẩm thứ yếu. Tuy nhiên, Fashion Revolution chỉ ra rằng không có bên ký kết nào thừa nhận kho hàng tồn đọng của họ được đưa đến những nơi như Ghana và Chile, nơi người dân địa phương đang quản lý hàng núi rác thải. Thị trường thời trang second-hand được định giá 36 tỷ USD vào năm 2021, nhưng những người quản lý chất thải của ngành sẽ được chia bao nhiêu lợi nhuận? Cần minh bạch hơn để giải quyết vấn đề lãng phí trong ngành thời trang. Các tập đoàn chiếm nhiều thị phần càng cần có nhận thức và trách nhiệm cao hơn.

Giá trị của những món đồ qua mùa có thể lên đến 120 tỷ USD. (Ảnh: Sustainable Chic)

9. LÀM SAO ĐỂ NGƯỜI LAO ĐỘNG KHÔNG CÒN BỊ BÓC LỘT? ben vung

Bóc lột diễn ra dưới nhiều hình thức nhưng phương thức phổ biến nhất siết chặt tiền lương của công nhân may mặc vốn đã quá thấp để giúp họ thoát nghèo. Một con số gây sốc là 96% thương hiệu lớn và nhà bán lẻ không tiết lộ tỷ lệ phần trăm trên mức lương tối thiểu mà người lao động được trả trong chuỗi cung ứng của thương hiệu. Fashion Revolution tin rằng, các doanh nghiệp luôn hứa hẹn thay vì hành động. Vì thế, chúng ta cần tới các điều luật để bảo vệ thu nhập cho từng cá nhân cống hiến cho ngành thời trang toàn cầu.

Thử thách lớn cho những tín đồ thời trang chính là những đợt giảm giá. (Ảnh: The Boar)

10. PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG CÓ CẢN TRỞ SỰ ĐỔI MỚI?

Chắc chắn là không. Marie-Claire Daveu, Giám đốc Phát triển bền vững của Kering đã uyên bố rằng “phát triển bền vững kích thích sự sáng tạo”. Aja Barber cũng đồng ý: “Tính bền vững thực sự buộc mọi người phải đổi mới, thấu đáo và nhìn xa hơn. Tôi nghĩ rằng tính bền vững có thể giúp ngành công nghiệp đứng vững hơn”.

ELLE US đã hỏi Hali Borenstein – Giám đốc điều hành của thương hiệu bền vững Reformation về cách giải quyết bài toán kinh tế với điều kiện bền vững. Đáp án được đưa ra như sau: “Tất cả đều dựa trên quy mô. Chúng tôi lắp đặt các tấm pin năng lượng mặt trời tại những nhà máy lớn nhất. Nếu có nhiều kinh phí hơn, chúng tôi có thể cải thiện quy trình nhuộm màu khi thiết lập quan hệ với các nhà nhuộm nổi tiếng. Chúng tôi đang đầu tư vào hệ thống thông tin và những đối tác mới. ‘Làm lớn’ thì lời lớn”.

Liv Simpliciano kết thúc với một điểm quan trọng: “Nhiều giải pháp và cách sản xuất bền vững ngày nay đến từ văn hóa bản địa. Thật thiếu sót nếu không kể tên những đóng góp của họ trong việc gìn giữ và bảo vệ môi trường. Tính bền vững không chỉ là công nghệ mới nhất, đẹp nhất mà còn là việc trở lại với sự cơ bản. Đó là sống có mục đích và đề cao các giá trị. Bền vững cũng có thể đơn giản như việc cắt rời một bộ quần áo yêu thích hay thử nghiệm những bản phối mới từ tủ đồ sẵn có của bạn”.

Mirum là loại da được làm 100% từ thực vật bao gồm mủ cao su trộn với dầu đậu nành và 80% axít xitric từ vỏ cam. Thắt lưng, giày dép thậm chí là quần jeans đều có thể là thành phẩm của Mirum. Đặc biệt “nếu mỗi kilogam da thuộc và các chất liệu thuần chay tổng hợp thải ra 2 – 12kg carbon dioxide trong quá trình sản xuất thì Mirum chỉ chịu trách nhiệm cho 0,9kg”. (Ảnh: Sustainable Chic)