Không chỉ là thước đo kỹ nghệ, tài năng, sự sáng tạo của các nghệ nhân thiết kế, Haute Couture còn là một di sản văn hóa, một tôn chỉ vĩnh hằng cho bao thế hệ trong lịch sử thời trang.
Thuật ngữ “Haute Couture” xuất hiện vào những năm đầu thập niên 90 để diễn tả những “tác phẩm” của thời trang thiết kế biểu trưng cho sự sang trọng, tách biệt và thời thượng do chính các nghệ nhân may đo tạo riêng cho tầng lớp thượng lưu, các ngôi sao và thành viên hoàng tộc. Hơn một thế kỷ trôi qua kể từ khi ngành công nghiệp xa hoa này ra đời tại Paris, ngành công nghiệp thời trang cũng đã trải qua vô vàn những sự “thay da đổi thịt”. Nhưng những điều tuyệt vời về thế giới Haute Couture đến nay vẫn khiến người ta thích thú và tò mò hơn bao giờ hết. Nếu là một tín đồ thời trang, những điều cơ bản sau đây về Haute Couture sẽ là thông tin cần thiết trước khi bước vào thế giới “vô thực” diễm lệ này.
Cha đẻ của Haute Couture là ai?
Nhiều người có thể ngạc nhiên khi biết cha đẻ của thế giới đáng tôn kính này lại là một người Anh, NTK Charles Frederick Worth, chứ không phải một nghệ nhân nào bước ra từ kinh đô thời trang Paris, nơi khởi nguồn của khái niệm về thời trang cao cấp. Worth mở của hàng Haute Couture đầu tiên tại Paris năm 1858 dưới tên gọi The House of Worth và nhanh chóng tạo dựng một sự nghiệp đồ sộ như một gương mặt mới trong ngành, đồng thời là NTK đi theo phong cách thiết kế những mẫu váy “độc nhất vô nhị” dành cho cá nhân – người giàu có, tầng lớp quý tộc tại Paris.
Có thể nói, Worth là cha đẻ của của cụm từ “nhà thiết kế thời trang” thay cho từ thợ may đơn thuần. Ông thậm chí cấm những nhân viên của mình sử dụng từ “thợ may” và một mực khẳng định vị thế của mình là một Nhà thiết kế thời trang.
Quy chuẩn nào để được công nhận là Haute Couture?
Một thế giới sang trọng, bậc nhất có nghĩa lý gì khi không có một thước đo cụ thể? Sau khởi nguồn thành công và tầm ảnh hưởng của Worth lên nền thời trang Paris, đế chế thời trang “độc quyền” này cần những quy tắc hợp lý để những sản phẩm thiết kế tương tự cũng được công nhận. Theo đó, năm 1868, Le Chambre Syndicale de la Haute Couture (Nghiệp đoàn may đo cao cấp) được sáng lập với vai trò là nhà bảo vệ cho thời trang cao cấp. Các nhà thiết kế muốn được công nhận là một nghệ nhân Haute Ccouture phải đáp ứng một số quy chuẩn nhất định ra đời sau này vào năm 1945. Đến năm 1908, cụm từ “Haute Couture” lần đầu tiên được sử dụng chính thức.
Năm 1945, bộ quy chuẩn của Le Chambre Syndicale de la Haute Couture được thiết lập. Để được chứng nhận là Haute Couture, các nhà mốt phải đáp ứng đủ 3 yêu cầu sau:
– Thiết kế theo đơn đặt hàng chuyên biệt
– Có một xưởng may tại Paris với ít nhất 20 nghệ nhân lành nghề
– Vào mỗi mùa mốt (tháng 1 và tháng 7), nhà mốt phải trình diễn một bộ sưu tập với ít nhất 35 mẫu thiết kế dành cho ban ngày và ban đêm
Giá trị của những thiết kế Haute Couture
Có một chân lý được đưa ra rằng: giá trị của những thiết kế Haute Couture luôn luôn hợp lý.
Thiết kế Haute Couture được làm nên bởi những chất liệu tuyệt bậc từ những chi tiết nhỏ nhất: vải lụa thượng hạng, vải cashmere hiếm có, chất liệu da tốt nhất, lông thú, ngay cả những loại hạt đính kèm cũng phải được nhập khẩu từ các nhà sản xuất hàng đầu điển hình là Swarovski. Sẽ không phải là điều lạ lùng nếu bạn thấy một chiếc váy Haute Couture đòi hỏi nguồn nhân lực gồm hàng chục nghệ nhân và ngốn đến 100 đến 700 giờ lao động để hoàn thành. Vì sao? Tất cả các chi tiết may đo, cắt ghép hay đính kết, tạo hình cho các chi tiết trang trí đều được thực hiện hoàn toàn thủ công, theo số đo chính xác của người sẽ mặc nó. Do đó, hầu hết các nhà mốt trước khi bắt đầu cho ra đời một bộ váy Haute Couture đều phải “bắt mặt gửi vàng” người mẫu sẽ trình diễn thiết kế đó của họ trước khi bắt đầu tạo nên sản phẩm.
Một chiếc váy Haute Couture có giá 10,000 USD hoặc hơn gấp nhiều lần cũng không phải là điều quá bất ngờ. Không chỉ đòi hỏi sự tinh tế, tỉ mỉ và công phu trong quá trình sản xuất với hàng chục ngàn chi tiết được đính kết thủ công, mỗi tác phẩm nghệ thuật này còn là lời khẳng định cho cái tôi của người tạo nên và người mặc nó.
Tuy chỉ dành cho một đối tượng khách hàng ít ỏi – khoảng 2,000 cá nhân trên toàn thế giới, song, Haute Couture vẫn luôn là lời khẳng định bất dịch cho một đẳng cấp, một định hướng phong cách thẩm mỹ trong ngành công nghiệp thời trang không ngừng xoay chuyển của thế giới.
Ngôi sao sáng đầu tiên của Haute Couture
Trong ngành thời trang cao cấp, một nhà thiết kế chỉ có thể trở nên tài giỏi và thành công nếu như anh ta sở hữu tư duy phá cách, sẵn sàng mạo hiểm cùng gout thời trang tinh tế. Và vì vậy, sau Thế chiến thứ II, một gương mặt đã vụt sáng trên bầu trời ảm đảm, làm sống dậy dậy ngành công nghiệp thời trang lúc bấy giờ không ai khác chính là Christian Dior . Tuy gia nhập ngành thời trang khá trễ, song ở tuổi 42 với BST “New Look” thành công vang dội, và được ví như “huyền thoại” trong lịch sử Haute Couture, Christian Dior đã chứng minh được sự thông minh, cái nhìn tinh tế độc nhất của mình dành cho phụ nữ.
BST New Look của Dior gồm những thiết kế váy dáng dài, áo vest đệm vai với những đường cắt cúp ôm lấy eo tôn lên vẻ quyến rũ tuyệt đối ở người phụ nữ. BST này là những gì chưa bao giờ được chiêm ngưỡng trong thời điểm chuyển giao thế kỷ. Sự sang trọng trong từng chi tiết thiết kế là gạch nối tuyệt vời với thực tế hiện tại với tàn dư của cuộc chiến khốc liệt trước đó, đem lại sư tươi mới cho kinh đô thời trang Paris. Những thiết kế của Dior vẫn luôn bị bắt chước song chưa bao giờ có thể sánh bằng bởi con mắt thẩm mỹ của ông quá độc đáo và sáng tạo.
Những cái tên nổi bật trong làng Haute Couture thế giới
Haute Couture trải qua hơn một thế kỷ dĩ nhiên đã phải đối diện với rất nhiều thăng trầm của thời đại. Có rất nhiều lý thuyết về “sự thoái trào của Haute Couture” được đặt ra vì so với năm 1970, thời hoàng kim của thời trang cao cấp với 106 nhà mốt đã qua; đến năm 2015, danh sách các thương hiệu Haute Couture chính thức chỉ thu gọn lại còn 12 thành viên.
Một trong những lý do thuyết phục nhất có lẽ chính bởi sự ra đời của thời trang “Ready-To-Wear” mang tính tiện lợi và ứng dụng cao, phái đẹp giờ đây không còn giữ vững tư tưởng “trang phục là dành riêng cho một người”. Hơn thế nữa, một số đổ lỗi cho các quy chuẩn khắc khe được thiết lập bởi Le Chambre theo thời gian. Những nhà mốt Haute Couture mang tính biểu tượng thời trước như Madeleine Chéruit, Coco Chanel, Yves Saint Laurent, Andre Courreges, Emauel Ungaro, Theirry Mugler, Christian Lacroix, Elsa Schiaparelli và Pauline Trigere vẫn không thể ngăn chăn hay đảo ngược làn sóng của sự thay đổi và xoay chuyển trong ngành công nghiệp thời trang.
Song, đối mặt với khó khăn, nhiều thương hiệu đã nhanh chóng thích nghi và cho ra đời dòng ready-to-wear tách biệt như một lối thoát duy nhất cho bài toán kinh doanh sống còn, vốn gắn bó với những con số hao hụt khi những giấc mơ Haute Couture còn được dung dưỡng và kỳ vọng.
Năm 2015, danh sách những nhà mốt Haute Couture chính thức tại Paris gồm có những cái tên vô cùng quen thuộc trong làng thời trang quốc tế: Chanel, Christian Dior, Givenchy, Maurizio Galante, Atelier Gustavolins, Bouchra Jarrar, Alexis Mabille, Alexandre Vauthier, Frank Sorbier, Jean Paul Gaultier, Stéphane Rolland, Adeline André. Ngoài ra có các thành viên khách mời từ các nước ngoài đình đám tham dự Tuần lễ Haute Couture như Elie Saab, Giorgio Armani, Valentino, Versace, Alexandre Vauthier, và Iris Van Herpen. Tuy nhiền, chỉ cách đây vài ngày Versace đã quyết định sẽ không tham gia Tuần lễ Haute Couture nữa.
BÀI LIÊN QUAN
— –
Xem thêm
Thời trang Haute Couture – Những giấc mơ phù hoa
5 xu hướng làm đẹp nổi bật tại Haute Couture Fall 2016
Thời trang thập niên 80 bao trùm Haute Couture Thu-Đông 2016/17
Nhóm thực hiện
Theo Hồng Anh (Nguồn: Tạp chí Phái đẹp ELLE)
.svg){kind=icon}
