Lịch sử và văn hóa thú vị đằng sau chiếc áo linen
Không chỉ là chất liệu vải lý tưởng cho mùa hè, vải lanh còn mang trên mình một trang dài lịch sử.
Chất liệu vải là yếu tố đầu tiên, quan trọng nhất quyết định chất lượng của bộ trang phục. Với kết cấu mềm mịn và độ bóng sang trọng cùng tính thoáng khí và hút ẩm cao, những sản phẩm áo sơ mi linen cao cấp của UNIQLO được mệnh danh là “chất liệu thời trang của mùa hè”. Để linen (hay còn gọi là vải lanh) đạt được chất lượng như ngày hôm nay cần trải qua hơn 30.000 năm nâng cấp và biến hóa. Cùng tìm hiểu những câu chuyện thú vị đằng sau tấm vải lanh tinh tế của UNIQLO.
BẮT NGUỒN TỪ AI CẬP
Linen (hay còn gọi là vải lanh) là loại vải dệt đầu tiên do con người sản xuất. Những mẫu vải lanh lâu đời nhất được tìm thấy trong các hang động thời tiền sử với tuổi thọ được ước tính hơn 30.000 năm tuổi.
Tua nhanh đến thời kỳ Ai Cập cổ đại vào 5.000 năm trước Công nguyên, người Ai Cập điều hành một nền kinh tế không dùng tiền. Thay vì tiền mặt, hàng hoá được trao đổi bằng những vật phẩm khác với giá trị tương đương. Là loạt vải dệt với tính ứng dụng cao, từ trang phục hàng ngày đến thậm chí là băng quấn xác ước, lanh là mặt hàng cơ bản của nền kinh tế Ai Cập lúc bấy giờ. Với khả năng thấm hút và dẫn nhiệt cao, vải lanh lý tưởng cho khí hậu nóng bức của Ai Cập.
VẢI LANH DU NHẬP VÀO CHÂU ÂU
Hai nghìn năm sau, vải lanh vươn ra toàn cầu. Người Phoenicia, những dân buôn số một vùng Đại Trung Hải thời cổ đại, đã mang vải lanh từ Ireland đến vùng đất của họ vào khoảng thế kỷ thứ 10 trước Công nguyên. Không lâu sau đó, người dân La Mã cổ đại đã thành lập các “nhà máy” đầu tiên sản xuất các sản phẩm vải lanh để cung cấp cho nhu cầu ngày càng tăng. Qua những bàn tay ấy, loại vải này đến Hy Lạp, rồi đến Rome, và đi xa hơn nữa vào châu Âu.
Lịch sử của vải linen châu Âu bắt đầu từ thời điểm đó. Vải lanh trở thành biểu tượng của sự giàu có và địa vị ở châu Âu, và được sử dụng để may quần áo cho hoàng gia và giới quý tộc. Ngày nay, vải lanh vẫn được đánh giá cao về độ bền, khả năng thoáng khí và thân thiện với môi trường.
“VÀNH ĐAI VẢI LANH” CHÂU ÂU: HÀ LAN, PHÁP VÀ BỈ
Trong nửa đầu thế kỷ 17, thị trấn Haarlem của Hà Lan là một trung tâm sản xuất vải lanh lớn. Thị trấn được hưởng lợi từ sự di cư của những người thợ dệt vải lanh có kinh nghiệm từ miền nam Hà Lan trong Cuộc nổi dậy Hà Lan. Các thương nhân từ những khu vực khác của Châu Âu cũng gửi các sản phẩm vải lanh đến Haarlem để tẩy trắng và hoàn thiện.
Ở Pháp vào thế kỷ 16, các nghệ nhân đã dâng hiến cho triều thần Pháp những quần áo làm từ vải lanh đẹp nhất nhưng phần lớn những tài năng đó đã bị lưu đày vào thế kỷ 17, khi Vua Louis XIV cấm những người theo đạo Tin lành ở Pháp. Các nghệ nhân đã di cư sang Đức và Bắc Âu. Với sự suy giảm của ngành công nghiệp vải lanh ở Hà Lan và Pháp, một “người chơi” mới đã xuất hiện trên bản đồ – vùng Flanders của Bỉ và đặc biệt là thị trấn Tielt. Mặc dù Julius Caesar đã nhận xét về chất lượng của vải lanh Flemish ngay từ năm 100 trước Công nguyên, nhưng phải đến thế kỷ 18, nó mới thực sự trở thành của riêng mình. Đến năm 1840, 71% hộ gia đình xung quanh Tielt tham gia sản xuất vải lanh.
VẢI LANH Ở VIỆT NAMlinen
Ở Việt Nam, trồng lanh dệt vải đã trở thành một ngành nghề phổ biển và là một nét văn hoá dân tộc độc đáo của người Mông. Phụ nữ Mông đến tuổi trưởng thành đều được học nghề dệt vải lanh. Một người phụ nữ có tài giỏi, chăm chỉ, khéo léo hay không cũng được đánh giá qua tay nghề dệt vải lanh. Để dệt một bộ trang phục truyền thống của người Mông từ vải lanh có khi mất cả năm trời vì phải trải qua nhiều công đoạn phức tạp.
Không chỉ đơn giản được sử dụng để làm trang phục, cây lanh đã trở thành một trong những biểu tượng văn hóa và có một vị trí quan trọng trong đời sống của người Mông. Vải lanh còn có ý nghĩa rất quan trọng trong đời sống tâm linh của người Mông. Họ tin rằng chỉ có trồng lanh, dệt vải mới giữ được mối liên hệ với tổ tiên của họ.
VẢi lanh hiện đại linen
Ngày nay, vải lanh một lần nữa trở thành trung tâm của sự chú ý nhờ khả năng thoáng khí, điều hoà nhiệt độ và độ bền cao, cũng như tính thân thiện với môi trường của vải lanh. UNIQLO là một trong những đơn vị đi đầu trong việc sản xuất và thiết kế thời trang với chất liệu vải lanh. Mỗi lần giặt càng tô đậm thêm tính chất của vải linen, tạo hoa văn trên vải. Dòng sơ mi linen cao cấp cho phụ nữ được sản xuất hoàn toàn từ linen châu Âu đạt tiêu chuẩn cao nhất của Liên minh vải Linen và Gai dầu châu Âu. Với ưu thế thoáng và dễ hút mồ hôi, áo sơ mi linen được nhiều người yêu thích, từ vùng nhiệt đới đến châu Âu và toàn thế giới.
Quá trình canh tác vải linen châu Âu sử dụng cho dòng sơ mi nữ của Uniqlo làm từ vải linen cao cấp bắt đầu gieo hạt từ giữa tháng Ba và giữa tháng Tư. Cây lanh được nhổ vào cuối mùa Hè. Lanh được trồng luân canh xen kẽ trên cùng cánh đồng, cứ sáu đến bảy năm cây lanh sẽ được trồng cùng với các loại cây khác. Để không làm đất bạc màu, cây lanh được trồng theo kế hoạch xoay vòng 5 năm với các loại cây khác như lúa mì. Lanh được trồng cũng phát triển tương tự như mọc hoang trong tự nhiên, vì vậy không cần đến tưới tiêu, nên loại cây này càng được ưa chuộng ngày nay.
Cây lanh vừa nhổ sẽ được “dầm nhuyễn” trên đồng khoảng hai tháng, để có sự phân tách tự nhiên giữa sợi và rơm. Sau khi dầm, lanh được bó thành cuộn và tích trữ. Thân cây được đập bằng máy đập lanh, chiết tách sợi xơ và các sản phẩm sợi. Sợi linen được chải lại và trộn lẫn để đảm bảo chất lượng đồng nhất trước khi se thành sợi.
Các sản phẩm linen cao cấp thường sử dụng sợi linen dài và mảnh, vì sự mềm mại ưu việt của chúng. Sản phẩm áo sơ mi linen cao cấp của Uniqlo đặc biệt chỉ sử dụng sợi linen dài. Tất nhiên, sợi ngắn sẽ không bị uổng phí. Chúng được dùng để đan các sợi bền chắc và dày, hoặc kết hợp với sợi cotton cùng độ dài để làm thành vải linen cotton.
UNIQLO không ngừng phát triển dòng sản phẩm linen nhằm đáp ứng nhu cầu và phản hồi của khách hàng, trong đó có việc cập nhật và phát triển dòng sản phẩm chất liệu linen pha từ sự kết hợp giữa chất liệu vải lanh và cotton hoặc tơ nhân tạo để tạo thêm chiều sâu. Trong khi đó, suốt hơn 20 năm qua, áo sơ mi linen cao cấp đã được điều chỉnh nhiều lần cho vừa vặn và có độ dài phù hợp, với phiên bản áo cho nam chống nhăn vừa ra mắt mùa này. Một sản phẩm mới nữa là áo sơ mi nam cổ đứng. Dòng sản phẩm cho nữ thì có thêm lựa chọn sọc tươi mới. Và áo sơ mi linen cổ tròn được nhiều người yêu thích từ năm 2019 đã trở lại năm nay với sắc màu mới.
Bài: Belle
Ảnh: Tổng hợp