Yohji Yamamoto – Tượng đài thời trang avant-garde đương đại

Dù đã bước qua tuổi 70 nhưng cái tên Yohji Yamamoto vẫn được tụng ca như Kinh thánh đương đại của làng thời trang thế giới khắp nơi: từ những sàn runway lộng lẫy haute couture cho đến những con phố với nền văn hóa street style bụi bặm.

Luật gia trở thành thợ may

Không được nuôi dưỡng trong lòng những kinh đô thời trang của thế giới, Yohji có một khởi đầu không mấy bằng phẳng trên con đường sáng tạo của mình.

Ông sinh ra và lớn lên tại Tokyo trong Thế chiến thứ II cùng mẹ. Theo ý nguyện của mẹ, Yohji theo học và lấy bằng luật tại Đại học danh tiếng Keio. Tuy nhiên, do không muốn sống trong một “xã hội thông thường”, sau khi tốt nghiệp, Yohji đã xin làm phụ tá tại tiệm may của người mẹ mình ở quận ăn chơi Kabukicho. Quyết định này hẳn nhiên đã khiến mẹ ông nổi giận. Để phục vụ cho công việc phụ tá, Yohji đã đăng kí học thêm tại trường đào tạo thời trang Bunka Fashion College – cái nôi làm nên những tên tuổi lừng danh của thời trang Nhật Bản như: Kenzo Takada, Junya Watanabe… Bên cạnh những kĩ năng của một thợ may chuyên nghiệp như cắt vải, khâu vá, Bunka còn mang đến khái niệm “Thiết kế thời trang” cho một Yohji trẻ tuổi và muốn lánh xa những tầm thường của thế giới bên ngoài.

.

Sau khi tốt nghiệp tại Bunka, Yohji đã nhận được học bổng đến Paris 1 năm. Thành phố hoa lệ phù phiếm của châu Âu đã khiến ông choáng ngợp với một nền văn hoá haute couture hùng mạnh của giới thời trang. Trong suốt 1 năm ở Paris, Yohji liên tục vẽ, thiết kế và gõ cửa khắp những tạp chí hiện thời với mong muốn họ sẽ giới thiệu các tác phẩm của ông. Hẳn nhiên, châu Âu phù hoa không khoan dung với một chàng trai trẻ vô danh đến từ châu Á. Sau những thất bại liên tiếp vì bị từ chối, Yohji bỏ vẽ và bắt đầu chìm trong rượu chè, cờ bạc cùng suy nghĩ bế tắc bản thân ông không có chút tài năng gì. Cuối cùng, ông đã phải nói lời từ biệt với Paris để trở về Tokyo trước khi chính tay ông huỷ hoại bản thân cũng như tương lai của mình. Và phải đến những năm 1980, Yohji mới quay lại kinh đô thời trang này và khiến cả thế giới ngã lòng với những bộ thiết kế độc đáo mang đậm chất Á Đông huyền bí của mình.

Tay chơi quái kiệt của thời trang đương đại

Trở về Tokyo, Yohji tiếp tục phụ việc tại tiệm may của mẹ và nhận thiết kế cho những khách hàng đến với gia đình ông. Chính thời điểm này đã dần hình thành tư duy thời trang dị biệt cho Yohji. Ông ghét bỏ những thiết kế ôm sát, gợi cảm và rực rỡ màu sắc dành cho phái nữ.

“Lúc lấy số đo, quỳ xuống sàn nhà chỉnh chiều dài của vạt áo, tấm váy cho các cô ấy, tôi đã nghĩ rằng: Mình muốn làm một thứ quần áo nam tính dành cho phụ nữ”, Yohji hồi tưởng lại. Đây chính là ý tưởng nền tảng dựng nên cả một đế chế Yohji Yamamoto sau này với kiểu trang phục avant-garde thử nghiệm mới mẻ thách thức trí tưởng tượng của tín đồ thời trang khắp nơi.

.

Những thiết kế của Yohji đặc trưng với việc sử dụng hào phóng những cuộn vải đen tuyền kết hợp cùng kỹ thuật cắt may tinh tế. Ông hạn chế tối đa việc sử dụng những màu sắc sặc sỡ cơ bản để có thể thỏa sức sáng tạo trong dãy màu đen và texture vải đa dạng. Không có form dáng cứng cáp hay những tỉ lệ cơ thể chuẩn mực, thiết kế của Yohji là những khúc vải được hào phóng may lại cùng đường cắt sạch sẽ nghiêm chỉnh mà bất kể nam hay nữ đều có thể mặc. Với ông, trang phục là một thứ áo giáp bảo vệ phái nữ thoát khỏi những ánh nhìn soi mói, đánh giá từ phía xã hội hiện thời. “Tôi muốn các cô gái cảm thấy an toàn khi mặc trang phục của Yohji”. Chỉ cần thế thôi là đã đủ để tạo nên một Yohji khác biệt giữa rừng các nhà thiết kế thời trang chỉ chăm chú vào việc phô bày những nét đẹp cơ thể trù phú của phái đẹp.

Vào những năm khởi đầu của sự nghiệp, thiết kế của Yohji được ví như những tấm áo thầy tu ăn mày nhếch nhác đi ngược lại với tất thảy những xu hướng tân thời chiết eo, cắt cúp táo bạo dành cho phái nữ từ các nhà mốt như Thierry Mugler hay Claude Montana. Mặc dù bị giới thời trang cao cấp Tây phương xua đuổi, nhưng Yohji Yamamoto vẫn là cái tên nhận được nhiều ngưỡng vọng từ phía cộng đồng những kẻ mộ đạo thời trang luôn trông ngóng những mới mẻ dị biệt từ các sàn runway cao cấp. Và những thiết kế hoà trộn giữa tư tưởng mới lạ của ông cùng nét Á Đông cuốn hút vốn có trong con người Yohji là câu hồi đáp mà họ mong đợi.

.

Tượng đài của thời trang avant-garde đương đại

Không chỉ dừng lại là một hiện tượng của làng thiết kế thời trang, Yohji Yamamoto còn là cái tên tiên phong tạo nên những xu hướng thử nghiệm mới mẻ.

.

Những tấm áo thầy tu của ông có sức sống bền bỉ từ thập niên 80 của thế kỷ trước cho đến nay. Trên mọi nẻo đường của những tuần lễ thời trang hàng năm tại 4 kinh đô lớn của thế giới, người ta vẫn nhác thấy những thiết kế của Yohji lả lướt được kết hợp cùng những món trang phục Tây phương hiện đại như giày sneakers, áo sơmi trắng để tạo nên một tổng thể độc đáo không thể rời mắt.

Nhưng không chỉ có vậy, ông còn là một trong những nhà thiết kế đầu tiên mang văn hóa sneaker đến với thế giới hào nhoáng của thời trang haute couture, dỡ bỏ ranh giới giữa haute couture và thời trang high street.

Từ những năm đầu thế kỷ 21, khi thế giới hãy còn đắm mình trong những đôi giày cao gót, brogue nghiêm chỉnh, Yohji đã bắt tay cùng adidas tạo nên thương hiệu Y3 dành cho các tín đồ mê mẩn thời trang đường phố bụi bặm cùng loạt sản phẩm như giày sneakers, jeans, áo phông… để rồi 10 năm sau cả thế giới lao vào cơn sốt những đôi trainer được trình diễn trên các sàn runway danh giá nhất. Với ông, mọi lằn ranh giới đều không tồn tại: Runway cao cấp hay đường phố bụi bặm, hiện đại của phương Tây cùng những bí ẩn của phương Đông, có quy luật nghiêm chỉnh hay phá bỏ mọi phép tắc, nam hay nữ… Chính những điều đó đã tạo nên một đế chế Yohji hùng mạnh và biến ông trở thành một trong số ít những nhà thiết kế xuất sắc nhất của thế giới đương đại.

.

__

Xem thêm:

YOHJI YAMAMOTO – Bộ sưu tập thời trang nam Xuân-Hè 2016

Y-3 – Bộ sưu tập thời trang nam Xuân-Hè 2016

Bộ sưu tập Yohji Yamamoto Thu Đông 2014