Felicity Aston & “Before It’s Gone”: Hành trình thám hiểm vùng cực

Nhà thám hiểm người Anh Felicity Aston là một nhà thám hiểm vùng cực nổi tiếng và là đại diện cho thế hệ của cô với nhiều kỷ lục đáng chú ý. Dự án hiện tại của Aston – “Before It’s Gone (B.I.G.) Arctic Research Expedition” – được hỗ trợ bởi Rolex Perpetual Planet Initiative, nhằm thu hút sự chú ý đến những bất ổn ngày càng gia tăng của các vùng Cực Bắc. Cô hy vọng dự án này sẽ trở thành lời cảnh báo khẩn thiết, kêu gọi việc tiếp cận và ghi lại dữ liệu về băng biển ở những khu vực đang thay đổi nhanh chóng, giúp chúng ta hiểu rõ hơn và tiến đến bảo vệ chúng.

Aston chỉ 19 tuổi khi lần đầu tiên chạm trán với khung cảnh vùng cực – nơi sau này trở thành kim chỉ nam cho sự nghiệp của cô. Công việc tại British Antarctic Survey đã đưa cô đến một trạm nghiên cứu nằm ở rìa Nam Cực và dành hai năm rưỡi để ghi chép dữ liệu một cách tỉ mỉ về khí hậu và tầng ozone của khu vực này. Từ chuyến đi đó, hơn hai thập kỷ thám hiểm vùng cực đã mở ra với Aston, đưa cô đến cả hai cực Bắc, Nam, Greenland, Iceland và Canada. Cô từng dẫn dắt một đội thám hiểm toàn nữ băng qua dải băng Greenland, trở thành người phụ nữ đầu tiên vượt qua Nam Cực một mình. Vào 2015, cô được trao Huân chương MBE vì những đóng góp cho lĩnh vực thám hiểm vùng cực. 

Chương mới nhất trong sự nghiệp của Aston bắt đầu vào năm 2015, khi cô tham gia một chuyến thám hiểm trên tàu phá băng hạt nhân khổng lồ của Nga dọc theo bờ biển Bắc Siberia. Trên con tàu cao 14 tầng này, Aston đã thu thập dữ liệu về băng biển trong khuôn khổ một chương trình khoa học cộng đồng. Khi các số liệu được đưa vào cơ sở dữ liệu mở tại Trung tâm Dữ liệu Băng tuyết Quốc gia ở Denver, Colorado, người ta phát hiện rằng đây là dữ liệu duy nhất của năm về Lưu vực Bắc Cực trung tâm – khu vực được ước tính đã mất 85% lớp băng biển lâu năm dày nhất tính đến năm 2018. Lúc này, sứ mệnh của Aston trở nên rõ ràng: họ cần thêm dữ liệu, càng sớm càng tốt.

Lời cảnh báo khẩn thiết đó đã dẫn đến sự ra đời của B.I.G. Expedition – chuyến thám hiểm mà Aston tập hợp một đội khoa học cộng đồng toàn nữ để trượt tuyết đến Cực Bắc địa lý, thu thập dữ liệu về băng biển trong suốt hành trình, khi nơi này vẫn còn có thể tiếp cận bằng đường bộ. Trong ba năm qua, với sự hỗ trợ từ Rolex Perpetual Planet Initiative, B.I.G. Expedition đã cố gắng tiến hành ba chuyến thám hiểm Bắc Cực. Tuy nhiên, tất cả đều bị gián đoạn ngay trước khi khởi hành do điều kiện môi trường. Các đội thám hiểm đã phải chuyển hướng sang Svalbard và Iceland, nơi họ thu thập được một lượng lớn mẫu tuyết và băng, tất cả đều được vận chuyển bằng xe trượt tuyết kéo tay. Những mẫu này sẽ được phân tích để tìm kiếm dấu hiệu của vi nhựa và carbon đen, qua đó giúp giải thích tại sao tác động của biến đổi khí hậu ở Bắc Cực lại nhanh gấp ba lần so với bất kỳ nơi nào khác trên thế giới.

Đối với Aston, sự hỗ trợ từ Rolex Perpetual Planet Initiative không chỉ mang đến cho B.I.G. Expedition cơ hội kết nối với mạng lưới các Rolex Awards Laureates và những đối tác hàng đầu, mà còn giúp nâng cao nhận thức về dự án cấp bách này. Quan trọng hơn, đó là một nền tảng vững chắc để tiếp tục hành trình khám phá và nghiên cứu giữa một thế giới băng giá đang thay đổi từng ngày.