Lady Gaga & Tony Bennett: Hơn cả một sự kết hợp
Sau 7 năm phát hành album nhạc Jazz đầu tiên, Cheek to Cheek, bộ đôi Lady Gaga và huyền thoại Tony Bennett mới đây đã trình làng album kết hợp thứ hai và là cuối cùng, Love For Sale, vào hôm 1/10.
Đáng nói, sự kết hợp lần này với Lady Gaga cũng là lời giã từ sự nghiệp âm nhạc kéo dài hơn 70 năm của huyền thoại nhạc Jazz Tony Benett. Ở tuổi 95, ông vẫn không ngừng sáng tạo ra các album có giá trị, vượt thời gian và còn mãi với người nghe nhạc.
Vàng son một thuở
Love For Sale ra mắt gần đây bao gồm các tác phẩm của nhà soạn nhạc lừng danh Cole Porter, người mà Tony Benett cho là vĩ đại nhất trong số những tác gia được đề cập trong Great American Songbook và rất thông minh. Nếu Cheek to Cheek dừng lại ở một album giới thiệu Lady Gaga trong mảng nhạc Jazz thông qua những ca khúc nổi tiếng, quen thuộc thì Love For Sale lại hàn lâm và học thuật hơn khi đa số là những ca khúc khá lạ lẫm với khán giả đại chúng, nhất là những ai ít khi nghe nhạc Jazz.
Có thể nói, album lần này là một phép thử nhưng đồng thời cũng là khám phá mới mẻ của Lady Gaga ở giai đoạn trưởng thành hơn, khi không còn quá bận tâm đến vị trí trên Bảng xếp hạng. Với Love For Sale, ta có thể cảm nhận được hết sự tự do, khai phóng, đó là những cảm xúc đôi khi đáng yêu trong It’s De-Lovely, I’ve Got You Under My Skin hay nhiều suy tư trong Do I Love You, Night And Day.
Khi được hỏi vì sao lại đặt tên album là Love For Sale, Lady Gaga cho biết đây là bài hát mà Tony thích nhất. Tony cũng từng thu âm bài hát chủ đề vào năm 1957 trong album The Beat of My Heart và có thể thấy, ông đã cải biên khác đi so với bản gốc có nhịp độ chậm và nhiều suy tư với tiếng hát của huyền thoại Ella Fitzgerald.
Như nước với lửa
Không phải tự nhiên mà mỗi lần Lady Gaga trở về với nhạc Jazz thì người ta lại chú ý và bàn tán xôn xao. Tại lễ trao giải Grammy lần thứ 57, Cheek to Cheek đã được xướng tên ở hạng mục Best Traditional Pop Vocal Album, mang về chiếc cúp thứ 17 cho Tony Benett và thứ 6 cho Gaga. Về mặt thương mại, Cheek to Cheek ra mắt ở vị trí số 1 Billboard Hot 200 của Mỹ, trở thành quán quân thứ 2 của Tony và là thứ ba liên tiếp của Gaga, giúp cô trở thành nghệ sĩ nữ đầu tiên có 3 album quán quân trong thập niên 2010s, còn Tony Benett là nghệ sĩ lớn tuổi nhất có album đứng vị trí số 1.
Nối gót thành công thương mại đó, Love For Sale vừa qua cũng chính thức đạt vị trí quán quân thống lĩnh Itunes Hoa Kỳ. Lý giải cho sự thành công này, dễ thấy, Lady Gaga và Tony Bennett vẫn giữ đúng vai trò của mình trong album trước. Nếu Lady Gaga đầy phá cách, nóng bỏng và kịch tích như lửa thì ngược lại, Tony lại điềm tĩnh, vững vàng và là nền móng vững chắc cho sự biến đổi linh hoạt ấy, như nước.
—
“Ông ấy không muốn gì từ tôi cả, ngoại trừ tình bạn và giọng hát của tôi” – Lady Gaga.
Trong album này, Lady Gaga có lối hát đầy linh hoạt. Trong một bài hát hát, đôi khi cô biến đổi rất nhiều cao độ, như cách Nina Simone áp dụng kỹ thuật piano cổ điển vào các bản nhạc pop của mình. Ở Gaga, người nghe thấy được một sự khao khát, một sự gắn kết hài hòa giữa cách hát pop nhiều cảm xúc và nét phóng khoáng của Jazz, mà có đôi lúc, dễ gợi nhớ tới giọng hát của Amy Winehouse quá cố, đầy cảm xúc và gợi liên tưởng.
Lady Gaga đã hoàn thành trọn vẹn vai trò của mình trong album lần này. Cô phóng khoáng và đôi khi mất kiểm soát, nhưng khi Tony Bennett hòa giọng, cô bỗng trở nên kỷ luật và giữ chừng mực. Gaga biết lắng nghe mình và người hát cùng. Cô giải phóng bản thân, giải phóng giọng hát và cả tinh thần cho toàn bộ đĩa nhạc, khiến Love For Sale trở thành một khoảnh khắc vinh danh, không chỉ cho riêng cô mà còn dành cho Tony Bennett, cho Cole Porter và cho thể loại luôn khiến người ta nhún nhảy, với Swing, với Blues và với Jazz.
Những cảm xúc khác
Khi Cheek to Cheek ra mắt, nó dường như cứu vớt Lady Gaga khỏi những nỗi đau của bản thân mình. Trước đó, khi ARTPOP ra mắt và không có nhiều thành công bởi chất electric còn quá mới mẻ cùng với những cảm xúc tiêu cực khiến đôi lúc cô không còn muốn hát nữa, chính Tony đã gọi cho cô và đề nghị thực hiện một đĩa nhạc Jazz. Nói về người bạn này, Gaga vẫn thường chia sẻ: “Hàng ngày tôi vẫn nói với Tony rằng chính ông ấy đã cứu rỗi cuộc đời tôi. Tôi sẽ không nói ra cái tên nào hết, nhưng cứ dính đến tiền là người ta lại bộc lộ bản chất qua việc họ đối xử với bạn ra sao […] Thế rồi tôi gặp gỡ Tony. Ông ấy không muốn gì từ tôi cả, ngoại trừ tình bạn và giọng hát của tôi”.
Còn với Tony Bennett, hơn 70 năm làm nghề, có lẽ Lady Gaga là nét chấm phá vô cùng bất ngờ trong cuộc đời ông. Tony vẫn thường đổi mới những bài nhạc Jazz kinh điển trong nhịp điệu, tiết tấu và cách phối khí, nhưng chưa khi nào các ca khúc ông hát lại có sức sống và sự chuyển động như khi hát với Gaga. Năm 2018, ông cũng cho ra mắt album kết hợp với danh ca Diana Krall, nhưng nếu đĩa hát đó đầy thanh lịch, sang trọng thì 2 album với Gaga lại đầy kịch tích, tuổi trẻ và niềm ham mê sống.
—
“Tony là lý do tôi có mặt tại đây ngày hôm nay, vẫn làm nhạc, và vẫn thích thú làm nhạc” – Lady Gaga
Trong khoảng thời gian thu âm từ 2018 đến 2020, Lady Gaga thực hiện đồng thời 3 dự án, bao gồm phim điện ảnh A Star Is Born, album mang nhiều âm hưởng Disco Chromatica và album Jazz Love For Sale. Có thể thấy sức sáng tạo của nữ ca sĩ là không giới hạn. Cũng trong khoảng thời gian này, Tony Bennett được chuẩn đoán mắc Alzheimer và âm nhạc là một trong những phương pháp trị liệu của ông, còn Gaga trở thành người bầu bạn. Như cô từng nói, mỗi khi nhạc vang lên, Tony lại trở thành một con người khác, đầy đam mê, tới mức cô còn không bắt nhịp nhanh bằng ông. Cũng vì lẽ đó, Love For Sale còn hơn một sự kết hợp, đó là tình bạn, là tình yêu và sự đồng cảm của những nghệ sĩ lớn dành cho nhau.
Là album đánh dấu kết thúc sự nghiệp âm nhạc, Love For Sale cũng được xây dựng theo cách tưởng nhớ sự đóng góp của Tony cho âm nhạc đại chúng. Trong ngày album ra mắt, concert diễn ra trên toàn thế giới tại Westfield được Gaga cầm trịch, tuy vắng mặt Tony nhưng những cảm xúc mà cô mang đến vẫn còn dư âm. Chuỗi 3 chương trình đặc biệt hợp tác cùng ViacomCBS: One Last Time – An Evening with Tony Benett and Lady Gaga, ghi hình hai buổi hòa nhạc tại Radio City Hall mà cả hai thực hiện hồi tháng 8, MTV Unplugged: Tony Bennett and Lady Gaga và phim tài liệu The Lady and the Legend cũng sẽ sớm được ra mắt.
Theo nhiều dự đoán, Love For Sale rất có thể trở thành ứng cử viên ở hạng mục Album của năm tại Grammy 2022 như cử chỉ tạm biệt di sản âm nhạc vượt thời gian của Viện Hàn Lâm dành cho Tony Bennett. Album nhận được 353.200 lượt stream trong ngày đầu tiên phát hành trên Spotify, cũng là lần đầu tiên mà một bài hát Jazz làm được trong lịch sử Spotify. Với album này, hai người nghệ sĩ đã được là mình nhất, đã cống hiến hết mình nhất, và như Gaga đã nói: “Tony là lý do tôi có mặt tại đây ngày hôm nay, vẫn làm nhạc, và vẫn thích thú làm nhạc”.
Cùng tri ân cho một sự nghiệp lừng lẫy của ông hoàng nhạc Jazz.
Bài: Ngô Thuật Phát
Nguồn: Tạp chí Phái đẹp ELLE