I Am Sam của đạo diễn Jessie Nelson bắt đầu giản dị như chính tên gọi của nó theo cách ấy. Bộ phim kể về ông bố đơn thân Sam Dawson bị mắc chứng tự kỷ và thiểu năng trên hành trình đấu tranh để giành quyền nuôi Lucy – đứa con gái 8 tuổi mà một phụ nữ để lại. Khai thác đề tài về những người khuyết tật, tổn thương và quá trình hòa nhập của họ với cộng đồng, I Am Sam đặt ra những vấn đề đầy nhân văn và cảm động về tình yêu thương, lấp lánh như ánh sáng của những viên kim cương trên bầu trời qua những câu nói hay trong phim đã để lại ấn tượng sâu sắc.
Những nhân vật dị biệt như Sam và những người bạn của anh sẽ khiến người xem liên tưởng đến McMurphy cùng đồng bọn trong One Flew Over the Cuckoo’s Nest của đạo diễn Milos Forman. Họ là một bộ phận khác của xã hội, tồn tại rụt rè và đầy mặc cảm trong ánh mắt kỳ thị của mọi người.
Sam là một người đàn ông trung niên nhưng mãi mãi mang trí tuệ của một đứa trẻ 7 tuổi. Mọi việc sẽ không có gì xảy ra nếu Lucy cũng mãi mãi dừng lại ở ngưỡng 7 tuổi đó. Nhưng cô bé may mắn là một đứa trẻ bình thường, thậm chí lớn khôn và tràn đầy sức sống như một cái cây xanh tốt. Đó là khi những rắc rối nảy sinh, nhà trường và xã hội cảm thấy cần can thiệp để đảm bảo cho một tương lai tốt hơn của cô bé.
Đó là một vấn đề lớn của cả xã hội và cũng là chủ đề gây nhiều tranh cãi khi bộ phim ra đời. Lucy là một đứa trẻ 7 tuổi nhưng cô vẫn nhận ra cha mình không bình thường như những người cha khác và vì không muốn làm cha buồn, cô quyết định không chịu đọc những từ cha cô không biết đọc. Cô bé hiểu, chấp nhận và yêu cả những khiếm khuyết ấy của người cha để trở thành một chỗ dựa tinh thần vững vàng cho người cha luôn ngơ ngác trước cuộc đời của mình.
Tuy nhiên, trái với khuynh hướng đồng cảm đó, một số người khác trong xã hội không tin vào khả năng làm cha của một người thiểu năng như Sam. Họ cho rằng Lucy cần phải lớn lên, vì thế phải được thoát khỏi vòng che chở của một người cha mãi mãi 7 tuổi. Những người đứng về phía Sam, gồm có cả luật sư biện hộ cho anh – Rita Harrison (Michelle Pfeiffer), cho rằng trí tuệ không quyết định tình yêu thương trong khi những người còn lại cương quyết phản bác điều đó.
Không có cái thiện hay cái ác tuyệt đối chiến thắng cho đến phút cuối. Bộ phim cuối cùng chỉ ra cho chúng ta điều mà một đứa trẻ thực sự cần mà không sự thay thế nào có thể bù đắp được. Không phải luật pháp mà chính Lucy, cô bé can đảm hàng đêm trèo cửa sổ, băng đường để tìm đến nơi mà cô có thể yên lòng chìm vào giấc ngủ mới là người có quyền đưa ra quyết định ở đây.
Và như một cái cây non có thể sinh ra trên một mảnh đất cằn cỗi, thiếu nước và chất dinh dưỡng nhưng cần phải có ánh sáng mặt trời để vươn lên, Lucy đã tìm ra điều thực sự có ý nghĩa với mình như ánh sáng mặt trời ấy. Hai cha con sẽ cùng lớn lên bên nhau, như một minh chứng hùng hồn nhất cho sức mạnh cảm hoá của lòng kiên nhẫn và tình yêu thương.
Sean Penn đã hóa thân xuất sắc và là linh hồn của cả bộ phim. Không gây ấn tượng bằng tạo hình như các nhân vật của One Flew Over the Cuckoo’s Nest nhưng anh đã hoàn toàn chinh phục khán giả bằng một diễn xuất tự nhiên, bền bỉ đến bất ngờ. Cùng với hình ảnh đôi bàn tay vụng về, những móng tay cắt cụt đặc trưng của những người tự kỷ, hình ảnh anh phăm phăm lao người về phía trước, ánh mắt hoang mang, ngơ ngác hay miệng nói lắp bắp, giọng nói vừa hoang dại vừa run rẩy đều là những ấn tượng khó quên trong lòng người xem. Đây cũng là vai diễn đã đưa Sean vào danh sách đề cử Oscar năm 2002.
Mời bạn cùng ELLE điểm lại những câu nói hay trong phim này nhé:
1. “I just don’t know what to call you: retarded, mentally retarded, mentally handicapped, mentally disabled, intellectually handicapped, intellectually disabled, developementally disabled…”
“You can call me Sam.”
“Tôi chỉ không biết mình có thể gọi anh là một người khuyết tật, chậm phát triển, tâm thần hay … “
“Anh có thể gọi tôi là Sam”.
2. “ Yeah, but I tried, I tried hard.”
“Try harder!”
“Nhưng mà tôi đã cố gắng, tôi đã rất cố gắng.”
“Vậy thì hãy cố gắng hơn nữa!”
3. “I want no other daddy but you.”
“Con không muốn ai khác ngoài cha làm cha của con”.
4. “ I don’t wanna read it if you can’t.”
“No, because it makes me happy! It makes me happy hearing you read.”
“Con không muốn đọc chữ nếu như cha không thể đọc chúng.”
“Không, con yêu, điều đó sẽ khiến cha hạnh phúc. Cha sẽ rất hạnh phúc khi được nghe con đọc chữ”.
.
5. “Let me tell you something about people like me. People like me feel lost, and little, and ugly, and dispensable.”
“Để tôi nói cho anh nghe một vài điều về những người như tôi. Những người như tôi họ cảm thấy thấy bản thân lạc lõng, nhỏ bé, xấu xí và vô dụng không có gì đáng nhớ”.
6. “Lucy doesn’t need me anymore. She has a new family now… and she doesn’t need me anymore.”
“Is that what she said?”
“It’s because I know that. Because I just know that.”
“Well. That’s the first stupid thing I’ve ever heard you say.”
“Lucy không cần tôi nữa. Con bé đã có một gia đình mới… giờ nó không cần tôi nữa.”
“Đó là những gì con bé nói với anh à?”
“Không, đó là những gì tôi biết.”
“Đó là điều ngu ngốc đầu tiên tôi nghe từ anh đấy!”
.
7. “All you need is love.”
“Tất cả những gì bạn cần đó là tình yêu.”
8. “OK, remember when Paul McCartney wrote the song “Michelle” and then he only wrote the first part, Annie said. And then he gave that part to John Lennon, and he wrote the part that said, “I love you, I love you, I love you.” And Annie said that it wouldn’t have been the same song without that… and that’s why the whole world cried when the Beatles broke up on April 10, 1970.”
“Hãy nhớ rằng khi Paul McCartney viết ca khúc “Michelle”, khi đó ông ấy chỉ viết phần đầu của bài hát rồi sau đó đưa phần đó cho John Lennon, và sau đó ông ấy viết phần còn lại nói rằng: “Anh yêu em, anh yêu em, anh yêu em.” Và Annie nói rằng sẽ không còn là bài hát bạn thường nghe nữa nếu thiếu phần sau đó. Và đó là lý do tại sao cả thế giới đã khóc khi The Beatles tan rã vào ngày 10 tháng 4 năm 1970.”
9. “I think you should sound like, a normal person… from the heart!
“Tôi nghĩ anh nên làm một người bình thường… từ chính trái tim mình!”
.
Một điểm đặc biệt mà các fan của The Beatles dễ dàng nhận ra là âm hưởng chủ đạo cũng như các ca khúc chính trong phim đều lấy từ những ca khúc nổi tiếng của ban nhạc huyền thoại này như Across the Universe, Lovely Rita, Lucy in the Sky with Diamonds… Những cái tên vang bóng một thời như Paul McCartney, John Lennon cũng được các nhân vật nhắc đi nhắc lại như những dấu tích kinh điển của thời đại. Người xem hẳn cũng sẽ thấy thú vị khi hình ảnh Sam, Lucy cùng những người bạn của anh, trên tay là những quả bóng bay, ngang qua đường thật thân thương và gần gũi như hình ảnh trên bìa album Abbey Road…
Hơn một thập kỷ trôi qua, I Am Sam vẫn là bộ phim đầy tính thời sự và nhân văn của mọi xã hội cùng những câu nói hay trong phim đi vào lòng người. Với cốt truyện giản dị, một cái tên giản dị (I Am Sam – dựa theo câu thơ “Sam I Am” trích trong cuốn sách Trứng xanh và giăm bông có nhắc đến trong phim), đạo diễn Jessie Nelson đã dùng chính những điều bình thường, thân thuộc đang diễn ra mỗi ngày để kể cho khán giả một câu chuyện đầy cảm động về sự kiên nhẫn và tình yêu thương.
Khi ta đủ kiên nhẫn lẫn yêu thương, ta sẽ không ngần ngại nghe đi nghe lại những câu hỏi đại loại như: Bố ơi! Vì sao tuyết lại rơi? Mù tạt là gì? Vì sao có bác bị hói? Bầu trời kết thúc ở đâu? Tại sao mặt trời màu da cam? Ông ta ở đâu khi trời tối? Tại sao mặt trăng lại ở sau nhà chúng ta?… và không ngần ngại đợi chờ khi điều đó là bắt buộc để được ở bên nhau, yêu thương nhau một lần nữa.
__
Xem thêm:
Những câu nói hay trong phim Titanic
Những câu nói hay trong phim Ăn, Cầu nguyện và Yêu
Những câu nói hay trong phim Đoạn Đường Để Nhớ
Các bộ phim hay ELLE chọn khác
Nhóm thực hiện
Bài: Nam Hie Hình ảnh: Tư liệu.