[Review sách hay] Thế giới trong bạn: Muốn hóa giải thế giới, trước tiên phải hòa giải với bản thân
Cuốn sách Thế Giới Trong Bạn tập hợp 80 bài đối thoại sâu sắc của Krishnamurti, giúp ta đến với sự tỉnh thức và thấu hiểu rằng: để chữa lành cho thế giới, trước tiên phải hiểu và chữa lành cho chính mình.
Nhà hiền triết Krishnamurti từng nói “bạn là câu chuyện của thế giới”. Dẫu vậy, không phải ai cũng biết rằng điều mình luôn tìm kiếm hóa ra lại nằm gọn trong câu nói tưởng chừng rất giản đơn ấy. Thế giới trong bạn là cuốn sách giúp ta hiểu sâu sắc triết lý “ta là thế giới” của Krishnamurti để tìm thấy con đường đến với tỉnh thức, tự do trong tâm, hiểu mình, hiểu người và góp phần giúp thế giới trở nên tốt đẹp hơn.
Thông qua các đoạn đối thoại trong cuốn sách, lời giải đáp cho những xáo trộn thường tình từ sự giận dữ, cô đơn, uất hận… hay các vấn đề rộng lớn hơn như chủ nghĩa dân tộc, tôn giáo, hòa bình… cho đến các khía cạnh trừu tượng hơn như sự sống và cái chết, Krishnamurti cho ta biết tất cả căn nguyên gây nên nỗi đau khổ của cá nhân và sự hỗn loạn của thế giới.
Hòa vào ngôn từ của ông, ta khám phá ra bản thân đã bị điều khiển, chi phối bởi những khiếm khuyết trong nhận thức và tâm lý lệ thuộc vào cái tôi cực đoan. Ta ôm khư khư những lý lẽ ngăn cản ta giao cảm với đời. Ta gây đau khổ cho bản thân, cho những người quanh ta, hủy hoại thế giới khi hành xử một cách máy móc, mù quáng, chỉ vì ta luôn rập khuôn bản thân theo các mô hình phân chia và không ngừng bấu víu vào các giáo điều, các khái niệm, các thẩm quyền.
Thế giới hiện tại mà ta đang sống là một thế giới chằng chịt các mối quan hệ phụ thuộc và chất chồng những xung đột, bất hòa, khi thì âm ỉ, khi thì dữ dội. Các cuộc chiến tranh tàn phá không chỉ là câu chuyện của lịch sử mà còn là một hiện trạng trong thời đại của chúng ta. Trong cuốn sách Tự do đầu tiên và cuối cùng, Krishnamurti cho rằng chiến tranh bắt nguồn từ chủ nghĩa dân tộc cực đoan, sự xung đột của các học thuyết và ý thức hệ, hay một giáo điều xác quyết nào đó.
Nhưng trên hết, căn nguyên sâu xa nhất của chiến tranh, xung đột vẫn đến từ chính bản thân mỗi người. Chúng ta để cho những suy nghĩ sai lệch dẫn dắt hành động của mình, và sống với thực tại bằng các khái niệm mòn cũ, xơ cứng.
Chiến tranh, suy cho cùng, là sự phóng chiếu ra bên ngoài trạng thái bên trong của chúng ta thông qua hành động ở quy mô cộng đồng. Do đó, chiến tranh có thể bị triệt tiêu hoàn toàn hay không phụ thuộc vào nhận thức của mỗi người. Muốn có một thế giới hòa bình, ta phải biết yêu thương và nhận thức đúng đắn; nghĩa là để hóa giải những bất hòa trong thế giới, trước hết ta phải hòa giải với chính mình.
Trong tác phẩm Thế giới trong bạn, Krishnamurti sẽ khai mở cho ta con đường thực hiện sự chuyển hóa nội tâm đó, một “cuộc cách mạng về tinh thần” thật sự để đạt đến tỉnh thức. Khi cho ta thấy các hạn chế của bản thân, ông đồng thời cũng hướng ta đến với sự tự do bên trong và tiềm năng tự giải phóng mình khỏi mọi ràng buộc và khuôn mẫu. Ta là thế giới và thế giới là ta. Để hiểu và chữa lành cho thế giới, ta trước tiên phải hiểu và chữa lành cho chính mình.
“Khi không tự biết mình, tất cả hành động đều dẫn tới rối loạn và vô minh. Khi không tự biết mình, thì sẽ xảy ra xung đột và sầu não. Khi không tự biết mình thì không có tư duy đúng, và không có tư duy đúng thì không có nền tảng để khám phá chân lý”, Krishnamurti nhận định. Trong cái nhìn đó, ông đề nghị về sự tự hiểu biết về bản thân, bởi nó sẽ giúp ta nhận thức thực tại đúng đắn hơn, một thực tại không bị xuyên tạc bằng các định kiến.
Thế Giới Trong Bạn
Tư tưởng của Krishnamurti dường như đã vượt qua giới hạn của không gian lẫn thời gian, vì nó không chỉ đúng trong lịch sử mà còn ứng nghiệm ở hiện tại, không hề cá biệt cho một cộng đồng mà mang tính phổ quát cho toàn thế giới. Ở cuốn sách Thế giới trong bạn, ông diễn giải suy nghĩ của mình bằng thứ ngôn từ dung dị, trôi chảy tự nhiên như làn nước mát. Thông qua đó, ta có thể tìm thấy con đường thấu hiểu chính mình, đạt được tự do bên trong, nhận thức đúng đắn về thế giới và giúp nó trở nên tốt đẹp hơn .
Dù ông từng nói rằng ai cũng có thể tự chiêm nghiệm và đạt đến tỉnh thức mà không cần một bậc đạo sư nào chỉ dẫn, nhưng ta vẫn hiểu là con đường này không hề dễ đi. Dẫu sao, có một người thầy hiền minh như Krishnamurti dẫn đường, chắc chắn hành trình đến với đời sống tự do và từ ái của ta sẽ luôn được soi sáng.
Jiddu Krishnamurti (1895 – 1986) sinh ra trong một gia đình theo đạo Bà-la-môn ở miền Nam Ấn Độ. Ông là một nhà diễn thuyết, một tác giả nổi tiếng trên thế giới về khía cạnh tinh thần và triết học. Từ nhỏ, ông đã thể hiện sự nhạy cảm với thế giới và mối quan tâm sâu sắc tới đời sống tinh thần. Ông dành cả đời mình để viết và diễn thuyết ở khắp nơi về nhiều vấn đề, từ chiến tranh, tôn giáo, chính trị, triết học cho đến tâm lý, giáo dục, thiền định… .
Với một khối lượng tác phẩm đồ sộ, bao gồm cả các bài diễn thuyết và thảo luận, Krishnamurti được xem là “một trong những nhà tư tưởng vĩ đại nhất của thời đại”, theo Đức Đạt-lai Lạt-ma. Năm 1984, ông được Liên Hiệp Quốc trao tặng Huân Chương Hòa Bình. Ông mất vào năm 1986 trong sự tiếc thương vô hạn của những người yêu mến ông trên toàn thế giới.
Bài: Cotika
Nguồn: Tạp chí Phái đẹp ELLE
