Văn hóa / Thế giới văn hóa

3 cuốn tiểu thuyết nổi bật của văn học Pháp viết về người cha

Hình tượng người cha trong văn học Pháp thường được đặt trong mối quan hệ phức tạp với người con trai, có thể qua góc nhìn, nỗi ám ảnh hay những đứt gãy quyết liệt. Tất cả đều có thể tìm thấy trong 3 cuốn tiểu thuyết đặc sắc sau đây.

Văn chương Pháp lâu nay luôn được biết đến với vẻ đẹp của tình yêu và sự lãng mạn. Thế nhưng, cuộc sống thì đa sắc diện, và tình yêu thì cũng nhiều ngã như thế. Đó có thể là tình yêu lứa đôi như một đặc trưng mỗi khi nhắc đến, mà cũng có thể là tình yêu gia đình đầy trách nhiệm và sự hy sinh của người bố dành cho con trai mình. Dưới đây là 3 cuốn tiểu thuyết hay của văn học Pháp vừa được phát hành gần đây.

NGHỀ NGHIỆP CỦA BỐ | SORJ CHALANDON

tiểu thuyết Nghề nghiệp của bố
Ảnh: Fahasa

Được dẫn dắt thông qua 2 mạch kể đan xen giữa thời thơ ấu và tuổi trưởng thành, Nghề nghiệp của bố vô cùng cuốn hút bởi nét mới lạ và những nút thắt liên tục được lật mở. Tràn ngập trong cuốn tiểu thuyết này là những thời khắc được nén đến mức tối đa để rồi vỡ ra một cách trần trụi như cú đấm thụi, với bạo lực và cơn đãng trí.

Bố của Émile chứa đựng trong mình đầy những bão tố. Có lúc ông làm ca sĩ, làm lính nhảy dù, làm bưu tá, làm thủ môn hay cố vấn chính trị của tướng de Gaulle… và nếu đúng thế, ông là một anh hùng mà bất cứ cậu bé nào cũng bị ảnh hưởng. Émile đã chịu rất nhiều trận đòn roi từ trong quá khứ về thành tích có phần tệ hại của mình, nhưng góp phần trong đó cũng là những nhiệm vụ của cha mà cậu tự hào khi được hoàn thành.

Cha cậu là một người yêu quê hương. Ông luôn muốn gìn giữ Algeria riêng cho nước Pháp, và do đó, khi tướng de Gaulle ký hiệp ước trao trả độc lập, ông đã giận dữ và lên kế hoạch ám sát vị tướng này mà chính Émile là cánh tay phải đắc lực. Những ảnh hưởng từ phía cha mình, Émile đặt hết lên vai Luca – cậu bé thơ ngây vừa từ thuộc địa Algeria trở về Pháp quốc.

Kế hoạch vỡ lở, người cha lại tiếp tục nổi điên. Trong gia đình dường như bị cách ly hoàn toàn với xã hội ấy, ta có thể thấy người mẹ đầy dịu dàng nhưng chịu đựng. Bà thương cậu nhưng bất lực trước tính khí nóng nảy của chồng. Bà di chuyển như một người câm lặng. Émile có lúc phản kháng để giành lại một chút tự chủ, nhưng rồi cậu cũng buông xuôi và mặc cho dòng đời trôi nổi.

Mọi thứ chỉ chực vỡ òa vào quãng thời gian cậu đã trưởng thành, có cuộc sống riêng, tự mình ở trong vai trò làm cha. Émile đi tìm lại sợi dây kết nối với cha mình, nhưng dù cố gắng đến mấy thì mọi thứ vẫn mãi như thế, xa cách và lãnh đạm. Người cha giờ đây héo hon nhưng mãi là một quả bom nổ chậm, trong khi mẹ cậu tuyệt vọng, đau khổ hay ngượng ngùng vì không đủ sức để bảo vệ cậu. Bà đâm ra thấy có lỗi và luôn giữ khoảng cách với chính người con tội nghiệp của mình.

Được chuyển thể thành phim điện ảnh cùng tên bởi đạo diện Jean-Piere Amaris vào năm 2020, Nghề nghiệp của bố là một cuốn tiểu thuyết đầy chân thật và cảm động, là chất xúc tác mà sau nhiều suy ngẫm và những cú rùng mình, xúc cảm sẽ tìm đến để bạn mãi mãi đắm chìm trong nó.

NHỮNG NỤ HÔN ĐIỆN ẢNH | ÉRIC FOTTORINO

tiểu thuyết Nụ hôn điện ảnh
Ảnh: Nhã Nam

Nếu là người yêu thích trào lưu Làn sóng mới của điện ảnh Pháp những năm 60s cùng một chút thi vị đến từ văn chương Pháp, cuốn tiểu thuyết này sẽ là một lựa chọn vô cùng hoàn hảo. Những nụ hôn điện ảnh là câu chuyện về người con trai trên hành trình tìm lại lai lịch của một nhiếp ảnh gia hiện trường, một bậc thầy về ánh sáng và cũng đồng thời là cha mình – Jean Hector. Trên chặng đường ấy, anh sa vào lưới tình với nàng Mayliss – một cô gái có tiếng nói pha lê, hương nước hoa cố định và một tình yêu bùng cháy.

Éric Fottorino, bằng một cách tài tình, đã phân mảnh ra hai câu chuyện diễn tiến song song, phần nào cũng tương tự nhau. Nếu câu chuyện của người bố đầy tính nghệ thuật với những khuôn mặt nổi bật của các nữ diễn viên điện ảnh, thì người con trai chính là trái cấm của thứ dục vọng mãi luôn khêu gợi như loài rắn độc ở cửa thiên đường.

Anh đắm chìm trong thứ tình cảm ấy đan xen với những tấm ảnh của cha. Rồi một ngày kia, anh nhận ra khuôn mặt người rất có thể là mẹ của mình được giấu kín trong một ngăn tủ – hoàn toàn trùng khớp với nàng Mayliss chỉ của riêng mình. Nàng đã phản bội chính gia đình mình, để đến với một tình yêu, một cơn chóng mặt, một sự chếnh choáng. Anh e ngại và lần tìm về ký ức, trong những làn sương mù hơn 40 năm trước của cha mình, một con người tài năng, một người bị bỏ rơi, sợ cô độc, sợ bóng tối và hơn hết là sợ dĩ vãng.

Với cách viết xóa nhòa những đường biên trong chập choạng những nhân vật khác nhau, có thể nói, Éric Fottorino, bằng cơn chếnh choáng của riêng mình, đã đem đến cho người đọc một sự say sưa vô cùng tận hưởng. Ông viết một cách đắm chìm và không biên giới. Ông cho người đọc cảm giác của sự nhấn chìm, buông bỏ, tuyệt vọng và mọi hỷ nộ ái ố của ái tình. Ông miêu tả những vùng ngoại biên đẹp đến ngỡ ngàng, về vẻ sống động của ký ức, về người cha, người mẹ, người đàn bà tóc đỏ và hơn hết là những đấu tranh dằn vặt đầy lý trí của ông. Có thể nói Những nụ hôn điện ảnh là một cuốn tiểu thuyết rất Pháp, rất tình và rất say.

LAI LỊCH | PATRICK MODIANO

tiêu thuyết Lai lịch
Ảnh: Nhã Nam

Modiano vẫn thế và mãi như thế, vẫn là một cơn dấn thân vào trong ký ức để truy tìm bản thân là ai. Được xếp cùng hàng với Quảng trường ngôi saoMột gánh xiếc qua – những cuốn sách khó đọc nhất của ông, Lai lịch là bản tường trình của những tiếng nói vọng về từ xa, của một Modiano từ lúc trưởng thành đến khi 21 tuổi, ở quãng thời gian mà con ngựa bất kham bắt đầu lồng lên phá vỡ kìm tỏa bên trong mình.

Tiếp nối câu chuyện về băng đảng phố Lancaster trong tác phẩm trước – Kho đựng nỗi đau, Lai lịch là dấu gạch nối giữa những ngày đầu của sự mất mát và việc bị bỏ mặc với sự trả thù trong “trường đoạn đau đớn ở ga tàu điện ngầm George IV”của Những đại lộ vành đai. Lai lịch rõ ràng không chứa những dấu ấn riêng của Modiano với cái bảng lảng, phủ mờ của Paris phồn hoa hay sự hoài nhớ lại những miền xa; mà thay vào đó, cuốn tiểu thuyết này độc chua chát và mãi đớn đau, mà như chính Modiano từng thừa nhận trong những trang viết, đó là một sự chán nản khi nêu ra hàng loạt những cái tên có phần dính líu hay từng can dự vào câu chuyện đời ông.

Hình tượng người cha, hơn bao giờ hết, hiển hình trong Lai lịch thật sự đủ đầy và không còn chỉ thoắt ẩn thoắt hiện trong các trước tác khác. Nếu Những đại lộ vành đai cho ta góc nhìn về người đàn ông mỏi mệt trước những biến cố lịch sử, thì Lai lịch sâu sắc hơn thế, là cái nhìn thẳng vào một xã hội bên lề với trò bịp bợm đến mức thượng thặng của người đàn ông tìm mọi cách ngắt kết nối với con trai mình ở trường nội trú, ở vùng Bordeaux, ở trạm cảnh sát hay trong quân đội.

Với cuốn tiểu thuyết lạ lẫm mà cũng xót xa một cách đớn đau này, Patrick Modiano lần nữa tìm về đêm lạnh lãng quên, để đến với những trại lính trống trơn, với những hành khách mờ ảo bước qua sân ga hoang vắng của nhừng thân tín từ trong quá khứ. Ở đó, bóng tối ám mùi da thuộc mãi luôn tồn tại, loáng thoáng và giày vò mãi nơi con người ấy. Một cuốn tiểu thuyết đầy tạp âm trắng của những câm lặng.

Nhóm thực hiện

Bài: Ngô Thuận Phát

Nguồn: Tạp chí Phái đẹp ELLE

Kết nối với ELLE! Bắt kịp nhịp đập thời trang, làm đẹp và phong cách sống.

BÌNH LUẬN (0)