Năm 2019 là một năm lớn đối với Disney khi Avengers: Endgame trở thành bộ phim có doanh thu cao nhất mọi thời đại và họ đã có 4 bộ phim khác vượt mốc 1 tỷ đô la. Trong đó chưa kể đến Người Nhện: Xa Nhà bị Sony giữ lại doanh thu phòng vé (điều này góp phần tạo nên khủng hoảng). Nhưng Disney cũng đã hoàn thành việc tiếp quản Fox, giành được số lượng lớn tài sản từ đấy.

Có thể nói, Disney là một “gã khổng lồ” trong nền văn hóa phim ảnh. Và chúng ta đã quá quen thuộc với việc họ luôn đạt được thành công cũng như tất cả những gì họ muốn, nhưng có vẻ mọi chuyện đang dần thay đổi. 

Biểu tượng lâu đài Disney – một hình tượng gắn liền với tuổi thơ của rất nhiều người. Ảnh: Polygon

Đầu tháng này, Giám đốc điều hành Bob Iger đã phải giải quyết sự thiếu hụt người tham quan tại công viên giải trí Star Wars Galaxy’s Edge. Cuối tuần trước, Mulan đã nhận được các cuộc gọi tẩy chay sau khi Lưu Diệc Phi ủng hộ cho cảnh sát Hồng Kông. Trong tuần vừa qua, mọi thứ chỉ chuyển từ xấu thành tệ hại hơn.

Mới đây, Lưu Diệc Phi – diễn viên chính trong phiên bản live action Mulan đã lên tiếng ủng hộ cảnh sát Hồng Kông, tạo nên phản ứng gay gắt từ dư luận. Ảnh: Twitter

Disney và Marvel đã “đánh mất” Người Nhện

Kể từ năm 2015, Marvel Studios và Sony Pictures đã có sự sắp xếp đặc biệt về quyền đối với Người Nhện, cho phép Marvel sử dụng Spidey (tên gọi thân mật của Người Nhện) trong các phim MCU (Marvel Cinematic Universe: Vũ trụ điện ảnh Marvel) như Avengers: Infinity War và có ý tưởng sáng tạo cho các phim Người Nhện mới, bắt đầu với phần giới thiệu trong Captain America: Civil War, Avengers: Endgame cho đến Người Nhện: Xa Nhà.

Người Nhện sẽ chính thức không còn thuộc quyền sở hữu của Disney. Ảnh: Touch Cinema

Spider Man đã trở thành nhân vật chủ chốt của Disney, một trong những nhân vật lớn và hay nhất, xứng đáng trở thành “hậu duệ” của Iron Man.

Tuần rồi, thỏa thuận về Người Nhện của Disney và Sony đã sụp đổ. Mặc dù các cuộc đàm phán dường như đang diễn ra, nhưng có vẻ Người Nhện sẽ ngừng góp mặt trong MCU. Sony vẫn sẽ làm Spider Man phần 3 và 4, với Tom Holland tiếp tục đảm nhận vai Peter Parker. Mặc dù có thể Jon Watts sẽ không chỉ đạo Spider Man 3 – nhưng ông và Holland chắc chắn sẽ không xuất hiện trong MCU và các phim khác của Marvel. Tin tức này đã trở thành một bất ngờ lớn, và Disney & Marvel là những người chịu nhiều tổn thất nhất. Chắc chắn rằng, Sony đang mất Kevin Feige với tư cách là nhà sản xuất, nhưng Disney cũng mất một trong những siêu anh hùng lớn nhất thế giới, và một nhân vật, ra tới phần 4, đã trở thành nền tảng của nhượng quyền thương mại. Có những kế hoạch lớn để Người Nhện trở Người Sắt mới (và hơn thế nữa), nhưng giờ thì tất cả đã thay đổi.

Các vấn đề về quyền của phim Người Nhện là lỗi của Disney

Không có gì đáng ngạc nhiên, lý do thỏa thuận của Disney – Sony về Người Nhện bị phá vỡ là vì tiền. Theo các điều khoản hiện tại của thỏa thuận, Sony giữ phần lớn doanh thu phòng vé cho các bộ phim Người Nhện, với phần của Disney là 5%. Mặc dù điều đó nghe có vẻ rất phiến diện, nhưng nó không thực sự tệ đối với Nhà Chuột, vì họ chiếm hoàn toàn 100% doanh thu hàng hóa có liên quan đến nhân vật, và tất nhiên là có được doanh thu phòng vé đi kèm với Người Nhện trong các bộ phim khác. Tuy nhiên, với Spider Man rõ ràng là một khoản lớn – Spider Man: Far From Home kiếm được hơn 1 tỷ đô la – và Disney được cho là muốn thay đổi thỏa thuận để được chia 50/50.

Những lùm xùm xoay quanh Người Nhện: Xa Nhà gây thiệt hại đáng kể đến Disney. Ảnh: Sony

Sony đã đổ lỗi cho Disney về các vấn đề Người Nhện. Đây là một vấn đề nhiều mặt, và điều quan trọng nhất là cách nhìn nhận sự việc. Ý định của Disney trong việc thay đổi các điều khoản trước đó làm cho tình hình trở nên tồi tệ hơn. 

Công bằng mà nói, đó chính xác là những gì họ đã làm. Có những báo cáo nói rằng họ cũng đã trả một nửa chi phí sản xuất, vì vậy việc họ đòi chia doanh thu cũng không phải không có lý. Nhưng đồng thời cũng có một thỏa hiệp được ký kết về quyền của phim Người Nhện – đã và vẫn thuộc sở hữu của Sony – và Disney đã cố thay đổi nó để đạt lợi ích kinh tế.

Do việc sáp nhập Disney – Fox đã được nhìn nhận như một mối quan ngại về sự độc quyền ở Hollywood – và đặc biệt là thị trường siêu anh hùng – nên sau đó, Disney sẽ không nhận được quá nhiều sự đồng cảm về việc mất một trong những tài sản của mình. Con gái của Stan Lee đã đứng về phía Sony trong vụ tranh chấp. Mặc dù có những lời cảnh báo được đưa ra liên quan đến những cáo buộc trong quá khứ về J.C. Lee, nhưng dù sao đi nữa, Disney vẫn bị chỉ trích mạnh mẽ bởi gia đình của người sáng lập ra Marvel, và sẽ chỉ càng làm mọi người nhận thức rằng Disney phải chịu trách nhiệm về những gì đã xảy ra – trong đó, họ là những người đưa ra yêu cầu và thay đổi mọi thứ (dù hợp lý hay không).

Disney bị buộc tội làm sai lệch doanh thu

Tuần lễ tồi tệ của Disney không chỉ liên quan đến Người Nhện, vì họ cũng phải đối mặt với một yêu sách công khai khác nhằm chống lại họ khi một người tố giác rằng Disney làm sai lệch doanh thu. Sandra Kuba, cựu phân tích tài chính cao cấp của Disney, đã đệ trình một loạt các mánh khóe cho Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ (SEC), cho rằng công ty này đã liên tục phóng đại doanh thu của mình trong nhiều năm, dẫn đến sự gia tăng có khả năng đạt đến 6 tỷ đô. 

Các cáo buộc xoay quanh các công viên và khu nghỉ dưỡng thuộc sở hữu của Disney, chứ không phải về mặt phim ảnh, với tuyên bố rằng nhân viên báo cáo doanh thu đối với cả các mặt hàng miễn phí và chương trình khuyến mãi đặc biệt.

Disney đã đẩy lùi những tuyên bố này, bác bỏ cáo buộc của Kuba và nói thêm rằng cô đã bị sa thải khỏi công ty. Dù đúng hay không, các cáo buộc cũng tạo nên tác động tiêu cực đến Disney, với việc giao dịch giá trị cổ phiếu của công ty giảm xuống sau khi tin tức nổ ra, và ngay cả khi không có bất cứ hành động sai trái nào, đây vẫn là một “cú hích” tiêu cực đối với họ.

Tất cả những điều trên xảy ra vào thời điểm tồi tệ nhất đối với Disney

Cuối tuần rồi là D23 Expo 2019, hội nghị người hâm mộ đã trở thành một trong những sự kiện lớn nhất của Disney những năm gần đây, một hoạt động giống như Comic-Con cá nhân của riêng Disney. Trong khi Marvel có một số tiết lộ lớn tại SDCC 2019, D23 Expo là một cơ hội khác để Disney thể hiện những tài sản lớn nhất của mình, và quan trọng không chỉ về mặt xây dựng sự gắn kết giữa các fan, mà từ góc độ kinh doanh, còn để làm hài lòng các cổ đông. D23 Expo 2019 dự kiến sẽ bao gồm rất nhiều tin tức về Star Wars và Marvel, và bao gồm cả Spider Man.

Có vẻ, mọi chuyện càng tồi tệ hơn cho Disney. Ảnh: D23.com

Không có thông báo nào liên quan đến Người Nhện tại SDCC, nhưng theo như dự đoán, chúng ta hẳn sẽ nhận được một tin gì đó tại D23. Thật không may cho Disney, Spider Man thậm chí còn xuất hiện trong các tài liệu tiếp thị D23. Trước tuần diễn ra sự kiện D23, đáng lẽ nó phải được quảng bá rộng rãi trên các tấm panel, nhưng thay vào đó, D23 hoàn toàn bị lu mờ bởi tin tức về Người Nhện.