Hơn 100 năm trôi qua kể từ khi Gabrielle Chanel đưa ra đề bài cho Ernest Beaux: tạo ra một hương thơm không phải của một loài hoa, mà của cơ thể một người phụ nữ. Mẫu thử thứ 5 được chọn, số 5 cũng là con số may mắn của Mademoiselle, và từ đó lịch sử nước hoa thay đổi: couture và mùi hương trở thành một. 4 thế hệ “cái mũi” của Chanel đã gìn giữ mật mã số 5 ấy, cốt hương bung tỏa chính xác như ngày đầu dù trải qua bao đổi thay thời cuộc, khí hậu, mùa màng, hoa cỏ. Đồng thời, mỗi nhà điều hương theo một cách khác biệt đã tạo ra N°5 các phiên bản độc lập không thay thế nhau mà cùng tồn tại trong một hành tinh đẫm hương, nơi thời gian không tồn tại.
N°5 L’EAU – N°5 của ngày mới mang đêm mưa lấp lánh phủ lên đóa hoa trừu tượng từ hoa hồng tháng 5, hoa nhài xứ Grasse, cam chanh ngọt ngào, cỏ hương bài xào xạc bên gỗ tuyết tùng, tựa có cơn gió thoảng qua thì thầm lời đam mê trong suốt. Olivier Polge – nhà chế tác nước hoa đương thời của Chanel tạo ra N°5 L’EAU năm 2016, và vào đầu năm 2024 – lần đầu tiên có một phiên bản N°5 thoát ra khỏi hình dáng chai quen thuộc để cô đọng thành một giọt nước phản chiếu cả trong trẻo lẫn đam mê.
Olivier Polge đã trò chuyện cùng ELLE Việt Nam để giải mã bí mật N°5 trăm năm qua và nhìn về tương lai của hợp hương đã trở thành di sản.
Theo ông, điều gì khiến cho Chanel N°5 trở thành biểu tượng vượt thời gian? Xuyên qua hành trình hơn 100 năm, yếu tố nào khiến một mùi hương vẫn mãi phù hợp?
Tôi nghĩ là do đặc trưng mạnh mẽ mang tính chữ ký của mùi hương – bạn có thể nhận ra N°5 ngay lập tức. Sự cầu kỳ tầng lớp của N°5, nét trừu tượng, vẻ bí ẩn đến từ việc không nốt hương nào quá rõ rệt. Tất cả những yếu tố này cho chúng ta được quyền thiết lập một kết nối riêng tư với mùi hương này. Độ phức tạp của bảng mùi khiến cho mỗi người, ở mỗi thời điểm khác nhau lại có những rung cảm mới mẻ. 100 năm qua, vẫn không có mùi hương nào giống như N°5. Thời gian càng trôi qua, tính nguyên bản càng rõ rệt.
Mỗi mùi hương sinh ra được cho là kể một câu chuyện về phong cách, với N°5 L’EAU – sáng tạo của bản thân, ông muốn truyền tải ấn tượng và cảm giác gì? Có kỷ niệm nào ông luôn gắn với N°5 và N°5 L’EAU không?
Khi bắt đầu kiến tạo L’EAU, tôi có một ý tưởng. Bất cứ ai cũng nghĩ rằng họ hiểu Chanel N°5 từ A đến Z, vì thế tôi muốn gây bất ngờ cho mọi người. Bằng cách nào đó, để chứng tỏ rằng nếu có bất kỳ định kiến nào về N°5 thì hẳn là không đúng. Cách tiếp cận của tôi là: lấy đi xương sống của mùi hương, chỉ giữ lại những nguyên liệu thô cơ bản nhất, sau đó thêm vào tất cả sự tươi mới, sáng trong, năng lượng. Có thể nói L’EAU năng động, tự nhiên hơn. Kỷ niệm tôi có với L’EAU ư? Tôi đã tạo ra mùi hương này vào những ngày đầu tiên đảm nhận vai trò nhà điều hương tại Chanel. Có áp lực tích cực và áp lực tiêu cực. Tôi nghĩ mình đã có nhiều áp lực tích cực.
Theo ông, liệu có sự khác biệt nào trong cách các thế hệ khác nhau tiếp cận và sử dụng N°5?
Tôi nghĩ điều thú vị khi nói tới phong cách chính là tính cá nhân của mỗi chúng ta trong việc kết hợp – hòa trộn những sắc thái khác nhau. Một cô gái đôi mươi nếu bị thu hút bởi mùi hương mà ai đó cho là “vintage” thì thật lý thú. Chơi đùa với những mảng màu đối lập nhau mang đến xúc cảm lạ lùng. Nếu một ai đó kết nối với mùi hương mà nhiều người cho rằng không dành cho tuổi của họ – điều đó gây tò mò làm sao. Tôi tạo ra mùi hương, và hào hứng muốn chiêm ngưỡng cách mọi người thổi đời sống vào tạo hương đó. Hãy ra khỏi vùng an toàn và đừng ở lại mãi với những điều có thể đoán trước.
Là nhà điều hương của Chanel, phải chăng niềm vui và áp lực luôn song hành khi luôn phải cùng lúc tạo ra những mùi hương mới mẻ đồng thời gìn giữ di sản thơm đã trở thành lịch sử?
Tôi nghĩ 2 quá trình này bổ trợ cho nhau. Là một nhà điều hương, tôi dành cả đời sống của mình để tìm kiếm công thức – sự kết hợp mới. Đó không phải áp lực, mà là niềm vui. Mặt khác, tôi là người canh giữ nguồn nguyên liệu thô để sản xuất nước hoa cho nhà mốt. Nguyên liệu với nước hoa giống như nhạc cụ cho một bản nhạc. Chúng tôi nắm rõ bí mật của từng nguyên liệu qua nhiều thế hệ.
Thách thức nào ông và đội ngũ đang đối mặt trong việc sinh sôi và gìn giữ nguồn nguyên liệu thô trong hoàn cảnh khí hậu thay đổi hiện nay? Quan điểm của ông về việc nước hoa bền vững, nước hoa xanh là gì?
Nước hoa bền vững, theo tôi, được tạo tác với một tầm nhìn xa rộng và điều này có thể mang nhiều khía cạnh khác nhau. Chúng ta cần phải rất thận trọng với đất đai, nguồn nước, đa dạng sinh học và vô số thay đổi khác của thế giới. Canh tác hữu cơ thậm chí là chưa đủ, phải làm sao đây khi đất ngày càng bạc màu, xói mòn? Và làm sao để không ai cần phải đốn hạ một cánh rừng nào để trồng trọt? Bền vững đi vào những hành động thực tế nhất. Bền vững với tôi, là trường học của nhân loại. Những gì chúng ta nói hôm nay cần phải trung thực trong cả 20 năm tới.
Xin cảm ơn ông.
Nhóm thực hiện
Bài: Khánh Ngọc
Ảnh: Tư liệu