Rolex & Mission Blue: Vì một hành tinh vĩnh cửu

Sự cam kết này được củng cố bằng việc ra mắt Chiến dịch Hành Tinh Vĩnh Cửu (Perpetual Planet) vào năm 2019, tập trung vào những cá nhân đóng góp cho một thế giới tốt đẹp hơn thông qua Giải thưởng Rolex Awards for Enterprise; trong sự hiểu biết về biến đổi khí hậu thông qua quan hệ đối tác lâu dài với Hiệp hội Địa lý Quốc gia; và trong việc bảo vệ các đại dương như một phần của mối quan hệ hợp tác với tổ chức Mission Blue. Mục tiêu của Rolex trong việc hỗ trợ tổ chức bảo tồn đại dương Mission Blue, được sáng lập bởi nhà hải dương học huyền thoại Sylvia Earle, là tạo ra mạng lưới Hope Spots trên toàn cầu, những khu vực mà việc bảo vệ hệ sinh thái biển có tầm quan trọng lớn đối với sự bền vững và tương lai của các đại dương.

CUỘC THÁM HIỂM ĐỘT PHÁ

Quần đảo Galápagos đã được chọn là một trong những Mission Blue Hope Spots đầu tiên vào năm 2010. Các hệ sinh thái phong phú và độc đáo của quần đảo Galápagos là nơi sinh sống của các loài thực vật và động vật không thể tìm thấy ở bất kỳ nơi nào khác trên Trái đất. Khi lần đầu tiên đến thăm quần đảo này vào năm 1966, Earle đã nhận xét rằng đó là “nơi nhiều cá mập nhất, nhiều loài cá nhất” mà bà từng đến. Tuy nhiên, điều khiến quần đảo này đặc biệt cũng khiến nó đối mặt với nhiều nguy cơ. Khi ngày càng nhiều người khám phá ra các hòn đảo, các loài xâm lấn dần xuất hiện và nguồn tài nguyên địa phương phải chịu áp lực ngày một tăng.

Mặc dù Ecuador đã thành lập Khu Bảo tồn Biển Galápagos vào năm 1998 – một khu vực bao phủ vùng biển rộng 133.000km2 của quần đảo, vẫn còn nhiều việc cần làm để đảm bảo quần đảo Galápagos sẽ được người dân, khách du lịch và ngư dân khai thác một cách bền vững trong nhiều năm tới. Năm 2022, sau gần 25 năm kể từ khi thành lập Khu Bảo tồn Biển Galápagos, Sylvia Earle, một Rolex Testimonee từ năm 1982, đã tham gia cùng một nhóm các nhà khoa học đến từ nhiều tổ chức trong chuyến thám hiểm kéo dài hai tuần qua Hope Spot. Mục tiêu nghiên cứu trên phạm vi rộng của họ đã mang đến đánh giá toàn diện về hệ sinh thái biển trong khu vực, xác định cả những thách thức và cơ hội cho các nỗ lực bảo tồn trong tương lai.

KẾ HOẠCH CHI TIẾT ĐỂ THÀNH CÔNG

Một phần lớn của chuyến thám hiểm được dành để khám phá sự đa dạng bị lãng quên hay ẩn giấu bên dưới những con sóng, nhằm mang đến những thông tin cơ bản về sức khỏe của hệ sinh thái mà các cuộc khảo sát trong tương lai có thể theo dõi.

Bằng việc sử dụng những công nghệ tiên tiến như DNA môi trường (eDNA) và hệ thống video dưới nước, nhóm đã phát hiện ra dữ liệu quan trọng về quần thể của các loài động vật ít được nghiên cứu như cá ngựa và tôm hùm bông đặc hữu. Phân tích eDNA giúp phân lập các dấu vết của DNA động vật còn sót lại trong cột nước, thứ có thể đã bị bỏ qua nếu không có công nghệ này. Thực ra, đây không phải là khám phá đầu tiên của nhóm. Trong năm trước đó, Sylvia Earle và Salome Buglass của Quỹ Charles Darwin đã phát hiện ra loài tảo bẹ mới nằm sâu dưới mặt nước. Trong chuyến thám hiểm năm 2022, họ đã cùng lên tàu lặn DeepSee để mở rộng hành trình khám phá độ sâu, rồi nổi lên một cách đầy hào hứng với những thước phim ghi lại hình ảnh của những khu rừng tươi tốt. Có giả thuyết cho rằng những khu rừng tảo bẹ phong phú này đóng một vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ đa dạng sinh học của khu vực.

SUY NGHĨ NHƯ MỘT ĐẠI DƯƠNG

Nhóm thám hiểm tiếp tục nghiên cứu dài hạn về các chuyển động xuyên đại dương của động vật biển, gắn thẻ định vị nhằm ghi lại sự di cư của cá mập từ những nơi xa xôi như vịnh Mexico và bờ biển Costa Rica. Những phát hiện này là một lập luận mạnh mẽ cho sự hợp tác quốc tế trong việc mở rộng bảo vệ biển.

Nhóm thám hiểm cũng đã khảo sát môi trường sống của rùa, lập bản đồ khu vực kiếm ăn của các đàn chim cánh cụt và đo đạc mức độ vi nhựa. Một loạt công việc thực địa như vậy sẽ giúp các nhà bảo tồn, như Earle nói, “suy nghĩ như một đại dương” – nhận ra sự kết nối của các hệ sinh thái và rằng, đối với các loài sinh vật biển, không hề có ranh giới.

Để đạt được mục tiêu này, vào năm 2021, Ecuador, Panama, Colombia và Costa Rica đã công bố triển khai chiến dịch Hành lang Đại dương Nhiệt đới phía Đông Thái Bình Dương, tham gia và tăng cường bảo vệ các vùng biển để tạo ra một “đường bơi” không có đánh bắt cá trong tuyến di cư quan trọng của cá mập, rùa, cá đuối và cá voi. Mặc dù đây là một bước tiến quan trọng, công việc của Earle và nhóm thám hiểm của bà cho thấy cần phải mở rộng hơn nữa và tăng số lượng đường bơi.

Manuel Yepez và Alex Hearn là những người bảo vệ Hope Spot tại Quần đảo Galápagos của tổ chức Mission Blue, những nhân vật truyền cảm hứng trong việc bảo vệ một phần quan trọng của đại dương. Hearn, từ Trung tâm Khoa học Galápagos, là nhà điều tra chính trong chuyến thám hiểm dưới sự lãnh đạo của Earle và là người triệu tập nhóm các nhà khoa học quốc tế tham gia. Anh ấy tin rằng “nếu chúng ta có thể thực hiện ngay tại Galápagos, đó chính là cơ sở để thực hiện điều tương tự trên khắp hành tinh”.