Nước hoa – Designer hay Niche?

Nước hoa – thứ nước màu vô hình vô thanh – nhưng được trang trọng coi như mảnh trang sức cuối cùng để hoàn chỉnh bất kỳ bộ trang phục nào. Đó là thứ cuối cùng người phụ nữ cần khi chuẩn bị cho một vẻ ngoài hoàn chỉnh, và là thứ nàng không chịu rời bỏ ngay cả khi những mảnh vải cuối cùng trên cơ thể đã rơi xuống sàn phòng ngủ. Chẳng thế mà các nhãn hiệu thời trang từ lâu đã thâu tóm và thống lĩnh luôn cả thị trường nước hoa.

Từ khi Coco Chanel đá chân sang lĩnh vực điều chế mùi hương tới nay, hầu hết những chai nước hoa phổ biến nhất trên thị trường đều đến từ các thương hiệu thời trang nổi tiếng: từ kinh điển như Dior, đến bình dân phổ biến như Zara, đều đều đặn cho ra mắt các mùi hương mang tên riêng mình.

Những chai lọ lung linh với các tên tuổi cao quý mỹ miều ấy là hình ảnh phản chiếu qua gương của những món thời trang cổ điển: cũng có mùa, kén người, có bộ sưu tập, có limited edition, có hàng “hiệu” và hàng “hiếm”. Nhưng bởi là hình ảnh trong gương, nên cái sự ngược không thể không tránh. Trong khi những món thời trang từ Chanel, Jimmy Choo là niềm ao ước của phần lớn phụ nữ, thì những lọ nước hoa của các tên tuổi đình đám này lại được bán tương đối tràn lan ở các trung tâm mua sắm, và cả những chuỗi cửa hiệu drugstore bình dân như Boots hay Superdrug. Cái cao cấp và phù phiếm thường ngày đột nhiên vừa tầm với cho tất cả mọi người.

Ai cũng có thể trở thành Vera Wang hay Tom Ford chỉ với một nhát xịt. Ở đầu kia của quang phổ, nơi những nhà thiết kế nhỏ không ai dám bán một cái đầm với giá bốn chữ số, thì một số ít Parfumerie độc lập chỉ kiếm sống bằng nghề sáng tạo mùi thơm có thể ung dung bán một chai nước hoa chẳng mấy ai biết tới (trừ những tín đồ cuồng nhiệt của nước hoa, tất nhiên) với giá gấp hai lần quý bà Số 5 gần trăm tuổi.

Vậy đâu là sự khác biệt giữa những Vera Wang, Ralph Lauren, Issey Miyake so với Les Senteurs, Comme des Garçons, hay Creed? Ngoài sự phổ biến của cái tên đối với dân chúng đại đồng, sản phẩm nước hoa của họ nằm ở những dải phân cách khác nhau; và những dải phân cách ấy đôi khi nằm chồng chéo.

Cuộc đại đồng của các mùi thơm và những nguyên liệu lớn lên từ lồng kính

Nước hoa là cánh cổng đầu tiên mời gọi toàn thể dân chúng vào thiên đường của những thương hiệu lớn. Không phải ai cũng sẵn sàng chi £1,200 để mua chiếc áo Burberry MAC danh tiếng, nhưng đa số có thể dành ra chừng £50 để sở hữu Body EDP với những sọc kẻ quyến rũ của cùng một nhãn hàng và cảm thấy cuộc sống xa hoa đã gần hơn một chút. Các hãng thời trang lớn hiểu rõ tâm lý này của người mua nên rất đều đặn sáng tạo những mẫu mùi mới.

Thực tế, Armani đã tuyên bố 75% doanh thu của hãng đến từ nước hoa. Việc sử dụng đa số nguyên vật liệu nhân tạo được làm từ phòng thí nghiệm và thuê các nhà máy chuyên pha chế hương liệu khổng lồ, cũng như hệ thống phân phối sẵn có làm cho giá cả của những dòng nước hoa rất tên tuổi này phù hợp với đại đa số người dùng.

Dòng mùi của những thương hiệu phổ biến thường dễ dùng và hợp thời trang. Ai cũng có thể thích cK In2U nhưng không phải ai cũng chịu nổi Profumum Acqua di Sale. Không phải vì sự phổ biến mà những mùi hương đại chúng này kém hơn về mặt sáng tạo. Envy của Gucci và Three của Bond No.9 đều được ra đời nhờ cái mũi và bản năng mùi tài hoa của Maurice Roucel.

Việc đổ bộ tràn lan của những nhãn hàng tên tuổi trên kệ kính lung linh của những mùi hương giúp cả thế giới thơm hơn và những người phụ nữ bình thường nhất cũng có thể tự cho mình một chút yêu chiều xa xỉ.

Danh gia vọng tộc của những quý tộc mùi hương không chịu lớn

Nếu như Chanel No.5 được hoài thai từ những năm 20s Gatsby xa thật xưa thì Creed được thành lập từ giữa thế kỷ 18 khi đại văn hào Voltaire mới viết xong Candide mực in còn chưa ráo. Hầu hết những nhãn hàng lớn chỉ chuyên sáng tạo và pha chế nước hoa còn tồn tại đến ngày nay đều có truyền thống lâu đời, xa xưa là nhà cung cấp cho các bậc vua chúa và quý tộc châu Âu.

Những tên tuổi này tự hào về truyền thống, hãnh diện về việc dùng những nguyên liệu tự nhiên cực kỳ quý hiếm, và đến bây giờ cũng chỉ bán cho những nơi thật danh giá như Harrods hay Liberty. Việc tạo một mùi hương mới đối với họ là cả quá trình sáng tạo nghệ thuật, không nhằm vào mùa Xuân, mùa Hạ, hay thời trang mà như một nghệ sĩ khóc cười yêu và đau buồn chỉ bằng cái mũi của mình.

Việc dùng những mùi hương xa xỉ này, tất nhiên, đem lại cảm giác “duy nhất” cho người dùng; vì phải thừa nhận rằng hiếm có ai bỏ ra £200 chỉ để mua 50ml nước hoa mà khi nói tên hầu hết mọi người tưởng nhặt ở một boutique ven đường khu du khách Paris.

Hơn nữa, hầu hết dân chúng đại trà không ngửi thấy những nốt đặc sắc và sự chuyển biến mùi tinh xảo của những mùi hương đến từ Parfumerie truyền thống nên không thể biết sự khác biệt. Dĩ nhiên, chẳng ai có thể khẳng định những nguyên liệu tự nhiên cực kỳ quý hiếm kia có tự nhiên thật hay không, nhưng liệu việc sung sướng bởi trong nước hoa mình dùng có Long Diên Hương hay tinh dầu Tahitian vanilla nguyên chất có đánh đổi được với việc hiểu rằng những nguyên liệu tuyệt hảo của thế giới đang chết dần bởi sự phù phiếm của con người?

Sự chồng chéo của những dải hương trên phổ quang và kết luận

Những tên tuổi thời trang lớn tất nhiên hiểu được sức mạnh của sự độc đáo. Vì vậy mà những nhãn hàng nổi cộm nhất đều có những dòng “exclusive” với giá thành cao hơn, nguyên vật liệu tuyển chọn hơn, hợp mùi giàu có tinh tế hơn, chỉ bán ở một vài cửa hàng lớn và cũng chẳng mấy ai biết tới như Hermes Hermessence, BST Private Blend của Tom Ford hay Prive của Giorgio Armani.

Ngược lại, với việc buôn thông bán thoáng xuyên quốc gia và những nhà máy chế biến nguyên vật liệu ở châu Á, hơn bao giờ hết sẵn sàng nhận những đơn đặt hàng cỡ vừa, hàng loạt những Boutique Parfumerie ra đời với những sản phẩm độc đáo, nguyên vật liệu vẫn từ lồng kính nhưng sản phẩm không quá đại trà với giá cả vừa túi tiền.

Tuy nhiên, người mua vẫn cần phải chú ý phân biệt những Parfumerie tự sáng tạo mùi của riêng mình, với những nhãn hàng nho nhỏ đặt mùi hơi giống một mùi nổi tiếng nào đó và đặt lên cái tên không ai phát âm được.

Việc mua và dùng loại nước hoa nào hoàn toàn tùy thuộc vào sở thích và túi tiền, cũng như tài năng bẩm sinh của cái mũi người dùng. Xét cho cùng, người phụ nữ miễn chỉ cần có một thoảng tinh hương, thì cả người đàn ông đang chờ trên chiếc giường êm đềm kia và những nhà nước hoa tài tình nhất thế giới đều mãn nguyện.