Bên cạnh những hoạt chất thường được dùng trong điều trị nám như Hydroquinone, Retinoid, Niacinamide, Alpha Arbutin, Hexylresorcinol… thì gần đây Tranexamic acid đang được quan tâm từ cộng đồng làm đẹp.
Tranexamic acid là gì và cách hoạt động ra sao?
Tranexamic Acid – hay có danh pháp khoa học quốc tế là trans-4-(Aminomethyl)cyclohexanecarboxylic acid. Đây là một dạng amino acid có tên là Lysine. Trước đây, các nhà bào chế thường dùng thành phần này với tác dụng cầm máu ở đường uống. Từ sau năm 1979, các sản phẩm bôi ngoài da có Tranexamic acid (TXA) được dùng với mục đích giảm ngứa, nhưng sau khi quan sát thì các bệnh nhân dùng hoạt chất này có những cải thiện về mặt sắc tố (1998)… và thế là cuộc nghiên cứu mới đã bắt đầu.
Theo bác sĩ Debra Jaliman (bác sĩ da liễu được hội đồng chứng nhận ở Thành phố New York, Mỹ) cho biết, Tranexamic acid có tác dụng làm chậm quá trình tổng hợp melanin. Cụ thể là, hoạt chất này tác động lên enzyme plasmin có trong da. Khi gặp các tác nhân kích thích (ví dụ như tia tử ngoại, rối loạn nội tiết, sử dụng các sản phẩm chăm sóc da không phù hợp…), lượng plasmin trong da tăng đột biến làm kích thích quá trình sản sinh melanin ở lớp đáy và dần đi lên bề mặt da. Khi đó, Tranexamic acid hoạt động bằng cách làm gián đoạn quá trình tăng bất thường của plasmin và nhờ thế các vấn đề về sắc tố sẽ dần được giải quyết.
Ưu và nhược điểm của Tranexamic acid?
Mặc dù cùng là acid nhưng Tranexamic acid không mang đặc tính loại bỏ da chết như các loại acid thuộc nhóm AHA, BHA. Công dụng chính của Tranexamic acid ở đường bôi thường tác động lên các tế bào sắc tố và giúp cải thiện các đốm nâu (như nám, tàn nhang…) trên da. Theo những nghiên cứu lâm sàng được công bố vào năm 2019 trên National library of medicine (tạm dịch “Thư viện y học quốc gia”), Tranexamic acid ở ngưỡng 5% sẽ có tác dụng điều trị nám tương đương với kem có chứa Hydroquinone ở mức 3%. Tuy nhiên, ở các sản phẩm không kê đơn thì Tranexamic acid thường chỉ ở nồng độ 2%.
Trong nghiên cứu năm 2006 được đăng tải trên Sciencedirect và 2016 được đăng tải ở National library of medicine, TXA có tác dụng làm giảm các dấu hiệu tấy đỏ của bệnh rosacea (trứng cá đỏ) nhờ khả năng phục hồi hàng rào bảo vệ tự nhiên.
Vì là thành phần mới được ứng dụng trong các sản phẩm chăm sóc da nên hiện tại vẫn chưa có nhiều ghi nhận về tác dụng phụ của Tranexamic acid đường bôi trên da. Tuy nhiên, một số vấn đề thường thấy khi sử dụng TXA là kích ứng, ngứa rát, tấy đỏ và đôi khi sẽ có dấu hiệu bong tróc. Ngoài ra các bác sĩ da liễu thường khuyên sử dụng kem chống nắng vào ban ngày khi sử dụng Tranexamic acid để quá trình điều trị nhanh chóng có hiệu quả cũng nhưng ngăn ngừa tình trạng da nhạy cảm với ánh sáng.
Gợi ý một số loại sản phẩm có chứa Tranexamic acid
Những sản phẩm chứa Tranexamic acid đang được yêu thích và nhận được lượt đánh giá cao trong giới làm đẹp Việt Nam gần đây là:
Những thành phần có thể kết hợp với Tranexamic acid
Trong những thành phần hoạt tính thì Tranexamic acid có thể nói là dễ sử dụng. Bạn có thể sử dụng ban ngày hoặc ban đêm hoặc cả hai. Tuy nhiên, hãy hỏi ý kiến chuyên gia hoặc bác sĩ da liễu để có phác đồ sử dụng phù hợp nhất.
Cũng như các sản phẩm treatment khác, hãy thử Tranexamic acid ở vùng da sau tai trước khi bôi toàn mặt. Hãy sử dụng 3 ngày/lần, giảm xuống còn 2 ngày/lần và khi da đã đáp ứng tốt thì có thể sử dụng hàng ngày.+
Bạn có thể sử dụng Tranexamic acid với Kojic acid hoặc Phytic acid để đẩy nhanh tiến độ điều trị – tuy nhiên da có thể sẽ nhạy cảm hơn và dễ xuất hiện các vấn đề như khô và bong tróc. Bạn có thể kết hợp Tranexamic acid với vitamin C hoặc Niacinamide để dễ dàng cảm thấy các vết nám và da sớm đều màu hơn. Tất nhiên là vẫn có thể kết hợp Tranexamic acid cùng các phái sinh của Retinoid – có thể là trong cùng một sản phẩm, hoặc hai sản phẩm dùng sáng/tối, hoặc cách ngày.
Tóm lại, nếu như làn da bạn đang có các vấn đề về nám thì có thể bổ sung Tranexamic acid vào chu trình dưỡng da hằng ngày. Hoặc những làn da không phù hợp sử dụng các thành phần thuộc nhóm Retinoid hoặc vitamin C hay Niacinamide thì có thể trải nghiệm dùng Tranexamic acid.
Nhóm thực hiện
Bài: Aaron Nguyen
Nguồn: Tạp chí Phái đẹp ELLE
Ảnh: Tổng hợp
